Een opgeprikte vlinder onder glas beweegt plotseling zijn vleugels. Een silhouet van een overledene doemt op in de reflectie van een spiegel. Een dood gewaande stem klinkt ineens vanuit de keuken. In de Franse televisieserie Les revenants wisselen betoverende en beangstigende scènes elkaar af en creëren een poëtisch genre tussen horror en fantasie.
Les revenants (mensen die terugkeren, geesten) speelt zich af in een anoniem
stadje, ingeklemd tussen de Franse Alpen en een stuwmeer. Een handjevol doden
keert terug naar het normale leven, zonder te weten dat niemand ze verwacht.
Claire Séguret (
Anne Consigny) staat plotseling oog in oog met haar puberdochter, die een
paar jaar ervoor bij een busongeluk is omgekomen. Adèle (
Clotilde Hesme) schreeuwt het uit van angst als ze achter de deur de stem
hoort van Simon, haar vriend die tien jaar geleden is doodgegaan. Julie (
Céline Sallette), een jonge verpleegster, begrijpt niet waarom niemand op
zoek is naar het stille jongetje dat zij heeft opgevangen. Je wordt als kijker
meegezogen in een verschrikkelijke nachtmerrie, waarin oprechte, realistische
emoties de boventoon voeren.
Fabrice Gobert (1974), scenarioschrijver en regisseur van de serie, is erin
geslaagd, met behulp van een geweldige cast, een geloofwaardig verhaal neer te
zetten. ‘Een ongelooflijk verhaal als Les revenants wordt alleen aannemelijk met
overtuigende personages. Dat is vanaf het begin ons doel geweest,’ aldus de
Fransman.
Noir
In Frankrijk was de serie het
gesprek van de dag en ook in het buitenland is Les revenants een groot succes.
In 2013 keken via het Britse resultaat,’ aldus Gobert. ‘Toen zij mijn film
Simon Werner a disparu... (thriller, 2010) zagen, sprak de sfeer hun zo aan
, dat ze mij benaderden. Bij het lezen van het verhaal borrelden bij mij de
ideeën op. Ik zag meteen voor me hoe ik dit tot leven moest brengen.’
Gobert liet zich inspireren door verschillende films. Zoals horrorfilm
Night of the Living Dead (1968) van George Romero en
The Shining (1980) van Stanley Kubrick. Ook de vampierfilm
Let the Right One In (2008) van de Zweedse filmmaker Tomas Alfredson was een
inspiratiebron. ‘Ze gaven me genoeg ideeën die mijn verbeelding prikkelden. Al
schrijvend zocht ik naar de juiste lijn. Ik wilde voorkomen dat ik door één film
te veel zou worden beïnvloed.’ Ook gebruikte Gobert de vervreemdende stijl van
Gregory Crewdson, een fotograaf bekend om zijn uitvoerig geënsceneerde foto’s
van Amerikaanse interieurs en buurten. Zijn invloed zien we terug in het
subtiele spel van halfschaduw en kunstlicht in verlaten straten en huizen.
Wonder
Gobert werkte voor Les revenants op een andere manier dan
hij was gewend. ‘Ik hanteer een Amerikaanse methode van verhalen vertellen.
Intriges vermenigvuldigen zich, verhalen lopen door elkaar heen en worden
verbonden. Dat vraagt enorm veel werk en precisie. De kijker ontdekt het verhaal
en de personages stukje bij beetje. Je moet de tijd nemen de juiste sfeer te
creëren om te kunnen vertellen wat zich afspeelt in het hoofd van de personages
. In sommige scènes lijkt het alsof de waarheid zich verbergt in de spannende
momenten, in de stiltes.
’Hoe reageert iemand als hij oog in oog komt te
staan met een dode? In het Franse tijdschrift Télérama beschrijft Gobert de
allereerste scène van aflevering één. Hierin komt puberdochter Camille thuis. Ze
weet niet dat niemand haar verwacht. Drie jaar geleden is ze om het leven
gekomen tijdens een busongeluk. ‘De eerste scène waarin een geestverschijning
wordt geconfronteerd met een levend persoon. Een in rouw gedompelde moeder komt
oog in oog te staan met de dochter die ze heeft verloren. Het was belangrijk
deze scène goed en overtuigend neer te zetten. Het leek me van begin af aan
interessant ervoor te zorgen dat de geestverschijningen niet weten dat ze dood
zijn. Zo vindt de vijftienjarige Camille zichzelf terug in the middle of nowhere
. Ze komt thuis met het idee dat haar iets vreemds is overkomen. Dat is alles.
Zij leeft in haar eigen puberwereld. Die in scherp contrast staat met de
beleving van haar moeder Claire. Wat ervaart zij als ze haar dood gewaande
dochter plotseling voor zich ziet staan? Wat doet zij in de vijf minuten die
volgen? De spanning loopt op door je te verplaatsen in het hoofd van Claire. Hoe
gaat zij reageren? Zij staat op het punt de werkelijkheid uit het oog te
verliezen. Tegelijkertijd wil ze liever niet ontwaken uit deze droom. Om de
situatie zo lang mogelijk te laten duren, moet ze voor haar dochter verbergen
dat ze dood is. Ze verwijdert alle tekenen van haar jarenlange afwezigheid. We
begrijpen langzaamaan dat Claire zich op haar geloof heeft gericht om de
verdwijning van haar dochter draaglijk te maken. Ze gelooft in een wonder.
Tijdens het draaien van deze scène moeten de handelingen elkaar opvolgen als in
een choreografie. Claire volgt haar dochter in het huis om er zeker van te zijn
dat ze niet droomt. Alles wat er gebeurt in het hoofd van deze vrouw wordt
verteld zonder dialoog.’