Eindexamenscholiere Eva Kollár (Judit Bardós) is een slim, vlijtig en mooi
meisje dat permanent met vader Imrich (
Miroslav Krobot) overhoop ligt. Pa, autoritaire patriarch van de oude
stempel, bouwt vrijwel zonder financiële armslag een huis voor zijn jongste
dochter. Zodat hij haar in de gaten kan houden. Eva wil niets liever dan ver weg
: naar Londen als au pair. Om de reis te bekostigen heeft ze stiekem bijbaantjes
.
In amper tien minuten wordt met weinig woorden de situatie
geschetst binnen het gezin Kollár, waarvan de oudste dochter er al eerder
vandoor is gegaan. Vader Imrich is een onverzettelijke figuur, maar onder dat
norse exterieur laten scenariste Liová en acteur Krobot gaandeweg ook iets van
een aandoenlijke man doorschemeren. Een vader die houdt van zijn dochters, maar
niet kan accepteren dat hij op hen de greep verliest, dan wel is verloren. Juist
via het personage van Imrich wordt de empathie die de maakster heeft met haar
figuren het sterke punt van Dom. De stijl is sober, het tempo bedaard. Veel
blijft onuitgesproken, wat een aangename subtiliteit oplevert die het kale
sociaalrealisme zachter maakt.
Bittere episode is de liefde van Eva
voor een verlegen, vermoeide man die haar een lift geeft en later haar nieuwe
leraar Engels blijkt te zijn. Discreet toont Liová de ravage die de geheime
liaison aanricht. Tegelijkertijd trots, tragikomisch en treurig – metafoor voor
de vader-dochter(s)relatie – oogt het huis dat Imrich moeizaam voor dochter Eva
metselt. Bij gebrek aan fondsen onttrekt vader Kollár stenen aan het huis van
gedeserteerde oudste telg Jana: het samengeraapte zooitje bouwstenen ontlokt de
toeschouwer een meewarige glimlach.
Grote troeven van de film zijn
Bardós en Krobot, die ingetogen en bijna in synergie hun fraaie hoofdrollen
vertolken. Gezamenlijk maken ze het einde aanschouwelijk van een ooit door de
katholieke kerk mede gecementeerde patriarchale cultuur. Imrich verpersoonlijkt
het verleden, Eva de toekomst – die mede dankzij communicatiemiddelen als
mobieltje en internet in feite al lang is gearriveerd. Een meerlagig, sterk
regiedebuut.
Voort dendert de chaos van de waanzinnige 21ste eeuw. Tilt oude tirannen van hun tronen en installeert nieuwe met het cynische masker van democratische verkiezing. Vergroot de schaduwmacht van religieuze fanatici, van banken en grootkapitaal. Klooft arme en welvarende landen en – net als altijd, maar door steeds snellere communicatiemiddelen meer dan ooit – generaties. Van dat laatste is nauwelijks een betere illustratie denkbaar dan Dom (‘huis’), het mooie bioscoopregiedebuut van de Slowaakse scenariste-filmmaakster Zuzana Liová.