De Genesis-foto's komen namelijk zeer goed tot hun recht in de documentaire
The Salt of the Earth. Omdat het prettig is om de prachtige zwart-witfoto's op
een groot doek te zien, maar vooral omdat de documentaire zoveel meer is dan
alleen een etalage voor de foto's.
Wenders begreep dat Genesis een
keerpunt in Salgado's fotografische carrière was. En dat het project niet tot
zijn recht kon komen zonder dat de kijker ook op de hoogte was van die andere,
eerder projecten van Salgado.
Dankzij uitputtende fotografische
essays als Workers (1986-1992) en Migrations (1993-1999) was Salgado
wereldberoemd geworden als sociaal fotograaf. Maar op een gegeven moment kon hij
geen menselijke misère meer zien. Hij zocht troost in de natuur, en richtte
zich voor Genesis op pakweg de helft van de aarde waar de natuur nog niet
verkracht of vernietigd is door de mens.
Wenders wil dat de kijker
dezelfde omslag maakt als Salgado. En dus besteedt hij in het begin van de film
veel aandacht aan het eerdere werk van Salgado. Hij laat de fotograaf veelvuldig
aan het woord, en geeft ook regelmatig zelf in voice-over commentaar en duiding
. Soms wordt dat een tikje hoogdravend, bijvoorbeeld wanneer Wenders vaststelt
dat Salgado 'in the heart of darkness' heeft gekeken, maar in de regel is
Wenders' commentaar verstandig en ter zake.
Halverwege – wanneer we
na hongersnood in de Sahel en genocide in Rwanda op een wel heel somber punt
zijn aangekomen – verandert de film plots van toon. De ellende maakt plaats voor
optimisme. Salgado slaagt erin om in geboorteland Brazilië een enorme lap droge
, onvruchtbare grond om te toveren in subtropisch regenwoud en krijgt zo weer
vertrouwen in de toekomst. Wat zich uiteindelijk zou vertalen in het Genesis-
project.
Naast de fraai vormgegeven en ook in zwart-wit geschoten
interviews met Salgado, bevat de documentaire ook beelden in kleur. Dat zijn
opnamen van Salgado aan het werk, terwijl die voor Genesis de wereld over reist
. Geschoten door Salgado's zoon Juliano, die als coregisseur op de titelrol
staat. Die kleurenbeelden leiden een beetje af, maar geven Salgado, die we
verder letterlijk alleen maar als pratend hoofd zien, ook armen en benen. En dat
is wel zo prettig.
Zes jaar geleden was de Braziliaanse fotograaf Sebastião Salgado nog druk bezig met het fotoproject Genesis. Er zouden een boek en een tentoonstelling komen, zoveel stond vast, maar Salgado wilde van de Duitse filmmaker Wim Wenders weten of de foto's van het Genesis-project – waarvoor Salgado jarenlang de wereld over reisde om ongerepte natuur vast te leggen – ook tot hun recht zouden komen in een documentaire. Zes jaar later is het antwoord luid en duidelijk: ja.