Ava is de creatie van entrepreneur en kluizenaar Nathan (Oscar Isaac). Na zijn fortuin te hebben vergaard als CEO van 's werelds grootste zoekmachine werkte hij jarenlang in het geniep aan de ontwikkeling van kunstmatige intelligentie. Het resultaat is overdonderend, al is hij zelf nog niet helemaal overtuigd: vertoont Ava daadwerkelijk bewustzijn, of imiteert ze slechts menselijk gedrag?
Om daar achter te komen nodigt hij programmeur Caleb (Domhnall Gleeson) uit in zijn reusachtige villa, gelegen op zijn immense landgoed. De slungelige jongen krijgt de opdracht om Ava te onderwerpen aan de Turingtest (in het kort: heeft de ondervrager door dat hij met een computer praat?).
Het antwoord op die vraag lijkt eenvoudig: ondanks haar welgevormde vrouwelijke figuur en beeldschone gezicht is Ava overduidelijk een machine: de elektrische bedrading is zelfs zichtbaar in haar hals en benen. Caleb laat zich echter al snel verleiden en komt zodoende lijnrecht tegenover Nathan te staan.
De gevaarlijke driehoeksverhouding die vervolgens ontstaat wordt niet helemaal bevredigend afgewikkeld door debuterend regisseur Alex Garland (scenarist van o.a. 28 Days Later... en Sunshine); Ex Machina blijkt op den duur toch minder gedachte-experiment en meer pure genrecinema te zijn. En heel origineel is het gegeven natuurlijk ook niet (al is Ava wel de eerste robot met een brein dat gebaseerd is op een zoekmachine).
Visueel is Ex Machina echter een ronduit imponerende sciencefictionthriller. Van de klinische, modernistische villa waar vrijwel de gehele film zich afspeelt tot het ontwerp van Ava's sexy behuizing: alles klopt tot in de kleinste details.
En ook het spel van de drie acteurs maakt indruk. Oscar Isaac (Inside Llewyn Davis) is angstaanjagend, enigmatisch én charmant als Nathan, een manipulatieve dronkaard die Caleb keer op keer op het verkeerde been zet. En de Zweedse actrice Alicia Vikander, die als Ava voortdurend balanceert op de grens tussen mens en machine, is al even briljant.
Dat vond overigens ook het publiek van het 31ste Imagine Film Festival in Amsterdam, dat de film waardeerde als beste film van het festival.
Verleidelijke robotvrouwen kennen een rijke traditie in de filmgeschiedenis, van de zwoel dansende Maschinenmensch in Metropolis (1927) tot de blonde moordmachine in Terminator 3: Rise of the Machines (2003). Maar van een heel ander niveau is Ex Machina's Ava: bloedmooi, gracieus als een ballerina en bovendien hyperintelligent.