Het kan natuurlijk puur toeval zijn, maar wie een goed idee heeft voor een film, kan dat in een vroeg stadium soms maar beter voor zich houden: voor je het weet, kondigt een concurrerende studio een zelfde soort film aan.

Zo kwam Universal Studios eind 2010 met een filmplan over Sneeuwwitje, genaamd Snow White and the Huntsman – drie maanden nadat de Amerikaanse studio Relativity Media de 3D-film The Brothers Grimm: Snow White aankondigde. De films worden momenteel tegelijkertijd geproduceerd en komen vlak na elkaar uit in 2012. Ook in het verleden hebben gelijksoortige films tegenover elkaar gestaan, in de productieprocessen én in de bioscopen. Wat moet je als studio doen om jouw film niet het onderspit te laten delven? Cinema.nl geeft de twee belangrijkste lessen uit het verleden.

Zowel Relativity als Universal laten de vrolijke Disney-versie van Sneeuwwitje uit 1937 varen, en geven met hun verfilmingen een donkere, volwassen twist aan het oude sprookje. The Brothers Grimm: Snow White, gemaakt door Tarsem Singh ( The Cell, Immortals) gaat nog steeds over een prins en Sneeuwwitje die het opneemt tegen haar boze stiefmoeder. Maar in plaats van dwergen helpen zeven bankrovers haar. Snow White and the Huntsman, geregisseerd door Rupert Sanders (een reclame- en videoclipregisseur), gaat over een jager en zijn protegee Sneeuwwitje, die wordt voorbereid op de strijd tegen haar boze stiefmoeder. De eerste film wordt vooral een epische drama met komische elementen, terwijl de laatste film zich stort op een Sneeuwwitje met girl power en actie. Toch lijken beide filmstudio’s zich op dezelfde doelgroep te richten. Maar hoe win je het van ‘die andere’ Sneeuwwitje-film?

1. Star power: cast een sterke acteur voor de hoofdrol

Herinnert iemand zich nog Infamous (2006), een biopic van Douglas McGrath over de Amerikaanse schrijver Truman Capote? Waarschijnlijk moet je eerder denken aan die andere biopic over Capote, genaamd Capote (2005), van regisseur Bennett Miller. Het verhaal gaat dat McGrath studio United Artists een script over Capote aanbood, maar dat hij aan de telefoon te horen kreeg: ‘Je hoeft het niet meer te sturen; ik heb hem hier liggen op mijn bureau.’ Dat bleek Millers script over hetzelfde onderwerp te zijn.

McGrath sleet Infamous hierop bij Warner Bros. De film werd redelijk ontvangen door critici destijds en had klinkende namen als Sandra Bullock, Sigourney Weaver, Gwyneth Palthrow en Isabella Rossellini. Maar de film moest gedragen worden door degene die Capote speelt, de relatief onbekende Toby Jones. Capote had geen echt bekende bijrolspelers maar wel Philip Seymour Hoffman als Capote. Een sterke zet: Hoffman won een Golden Globe en een Oscar voor Beste Hoofdrolspeler. Infamous werd compleet overschaduwd door dit succes.

Relativity en Universal kunnen hier nog van leren voor hun Sneeuwwitje-films. De twee productiemaatschappijen proberen momenteel de grootste vissen in Hollywood aan de haak te slaan. Oscarwinnaars bijvoorbeeld: Relativity contracteerde Julia Roberts als de boze stiefmoeder in The Brothers Grimm: Snow White, Universal Charlize Theron in Snow White and the Huntsman. De lievige Lily Collins (dochter van Phil) speelde eerder in The Blind Side naast Sandra Bullock en wordt nu Relativity-Sneeuwwitje; Universal, daarentegen, maakte een slimme zet door populaire Twilight-actrice Kristen Stewart te casten als een stoere Sneeuwwitje. Dat kan lucratief blijken onder de beoogde doelgroep.

2. Race: breng als eerste je film uit

Commercieel succesvolle regisseurs Oliver Stone en Baz Luhrmann stonden in 2003 tegenover elkaar in hun ambities om als eerste een epische film over de legendarische heerser Alexander de Grote uit te brengen . Luhrmann ( Moulin Rouge!, Romeo+Juliet, Australia) had met Universal Studios al vergevorderde plannen gemaakt: Leonardo DiCaprio zou Alexander gaan spelen, Nicole Kidman zijn moeder. Alexander The Great kreeg een budget van 160 miljoen dollar, de film zou worden opgenomen in Luhrmanns thuisland Australië, en in 2004 in de bioscopen verschijnen. De regisseur moest alleen nog wachten tot DiCaprio klaar was met het filmen van The Aviator.

De preproductie van Alexander The Great had al een miljoen dollar gekost, toen Oliver Stone ( JFK, Platoon, Wall Street) en Warner Bros. begonnen met het verfilmen van hetzelfde verhaal, Alexander. In een reactie hierop zei Luhrmann: ‘Ik laat me niet verleiden tot een race. Ik geloof niet dat ik zo’n dure film moet afraffelen.’ Maar een race kwam er sowieso niet: Stone was gewoon verder dan Luhrmann – te ver. Door de eerder gestarte productie van Stone’s versie, met een zelfde budget, acteurs als Colin Farrell, Angelina Jolie en Anthony Hopkins, en een releasedatum in 2004, besloot Universal de gok niet te wagen en Luhrmanns versie in de ijskast te zetten, en uiteindelijk te annuleren.

Dat het een race is om als eerste een Sneeuwwitje- productie uit de startblokken te krijgen, hebben ook Relativity en Universal begrepen. De twee studio’s zijn beide druk met de preproductie van de films. Maar Universal besloot onlangs om de eigenlijke releasedatum van Snow White and the Huntsman in december 2012 te verplaatsen naar juni dat jaar – drie weken vóór de geplande releasedatum van Relativity’s The Brothers Grimm: Snow White. Dat heeft Relativity niet op zich laten zitten: de studio heeft hierop haar project weer drie maanden vóór Universals releasedatum verplaatst, naar maart 2012. Vooralsnog hebben geen van beide studio’s de productie opgegeven. De pers maakt van de wisselende releasedata een strijd, maar de studio’s en gecaste acteurs hebben het vooralsnog vertikt om ook maar één keer in de media op elkaar te reageren.


The Brothers Grimm: Snow White en Snow White and the Huntsman zijn niet de enige twee rivaliserende films de komende jaren: verwacht bijvoorbeeld niet één, maar twee films over drugshandel bij de grens van Argentinië, Brazilië en Paraguay, vier Peter Pan-films, twee Wizard of Oz-films en misschien ook wel twee films over Superman. De uitslag van het duel tussen Sneeuwwitje en Sneeuwwitje kan pas na de releases van de twee films in 2012 bekend worden gemaakt.  Maar misschien kan daar een nieuwe les uit worden geleerd voor toekomstige rivaliserende films.