Welke films maken de tongen los op het IFFR 2015? In deze serie lichten we een aantal opvallende producties uit. Met commentaar van de maker. Vandaag: The Tribe, een harde film in gebarentaal. Zonder ondertiteling.

De film
Wanneer tiener Sergey (Grigoriy Fesenko) terechtkomt op een speciaal internaat voor dove jongeren, moet hij zijn plek zien te vinden in het criminele netwerk van de school: de Tribe. Dit genootschap houdt zich bezig met diefstal en prostitutie. ‘s Nachts brengen ze meisjes naar parkeerplaatsen voor vrachtwagens en roken vervolgens stoicijns een sigaret terwijl de meisjes de cabines inklimmen. Door mee te doen aan enkele overvallen klimt Sergey steeds hogerop in de hiërarchie en wordt hij een van de pooiers. Dan valt hij voor een van de meisjes (Yana Novikova); het begin van alle ellende .

De maker
Miroslav Slaboshpitsky, geboren in Kiev (Oekraine). Na een filmstudie in zijn geboortestad werkte hij als scenarist voor verschillende tv-flms. Slabosphitsky's eerste korte film, The Intsydent, heeft op 25 verschillende filmfestivals gedraaid.

Spraakmakend
In festivalhit The Tribe wordt enkel in gebarentaal ‘gesproken’. Er klinken geen dialogen. En die gebarentaal wordt niet ondertiteld. De kijker moet het doen met de suggestie. Slaboshpitsky liep al langer met het idee om een moderne 'stomme film' te maken waarin de stilte en het gebrek aan dialoog logisch in het verhaal zouden passen. In zijn korte film Deafness (2010), waar hij een Gouden Beer mee won, experimenteerde hij met deze manier van vertellen, en het werkte. Dankzij steun van het Hubert Bals Fonds kon hij zijn speelfilmdebuut The Tribe realiseren. Een duistere, tragische film die zich afpeelt op een doveninstituut met enkel doven als acteurs. Op het omgevingsgeluid na is de film geluidloos. Zelf vergelijkt Slaboshpitsky The Tribe met abstracte dans en het Japanse Kabuki-theater.

Drie vragen aan de maker
Voor uw film werkte u enkel met niet- professionele, dove acteurs. Hoe verliep dit?
‘We haalden onze acteurs uit Oekraine, Rusland en Wit-Rusland. Er zijn wereldwijd relatief weinig dove mensen dus het was een hele uitdaging om mensen te vinden die precies pasten bij de personages die je hebt geschreven. In het gebied waar wij gescout hebben is minder dan één procent van de bevolking doof. Eigenlijk verschilde het verder niets van het werken met acteurs die wel horen. Tijdens het filmen was er bijvoorbeeld een probleem met hoofdrolspeelster Yana Novikova. Haar vriendje verbood haar de seksscènes te doen, dus zij weigerde in eerste instantie. Er was al heel veel materiaal geschoten, dus ik moest een oplossing vinden. Ik heb haar verschillende films laten zien – La vie d’Adele van Abdellatif Kechiche en 9 songs van Michael Winterbottom, om haar te laten wennen aan het idee van seks in film, en dat dit niet direct porno hoeft te zijn. Uiteindelijk heeft ze het uitgemaakt met haar vriend en de scenes gedraaid.’

De stijl van de film is opvallend. Veel lange shots, geen close-ups. Wat hebben deze keuzes bijgedragen aan de film?
‘Technieken als slow motion, close-ups en long shots zijn filmische hulpmiddelen die op zichzelf niet veel betekenen; ze kunnen onnodig afleiden. Voor The Tribe wilde ik een docu-achtig gevoel creëren . Omdat de kijkers geen dialoog hebben als houvast, kunnen ze niet afdwalen of even om zich heen kijken; anders missen ze direct stukken uit het verhaal. De manier van filmen zorgt ervoor dat de kijker de film wordt ingetrokken en wordt gedwongen actief te kijken.’

Wat is uw volgende project?
‘Een film die Luxemburg gaat heten. Het gaat over het bewaakte gebied in Chernobyl; een gebied even groot als Luxemburg. Als je daar naar binnen wilt, word je eerst helemaal gecontroleerd en moet er gezorgd worden dat je veilig dat gebied in kunt. Ik heb daar een lange tijd als journalist gewerkt, gezwommen, gerend. Het is een extreem gevaarlijk gebied waar maar weinig mensen zijn geweest. Over deze ervaring wil ik graag vertellen.’