Schrik niet, maar deze week is in Martin Koolhovens filmcollege De kijk van Koolhoven het genre eurohorror. Dat is, in de woorden van de docent, net wat 'nastier' dan de griezelfanaat doorgaans voorgeschoteld krijgt.

Bloederiger, gewelddadiger en ook een tikkeltje erotischer: Koolhoven voert ons langs onder meer de oerfilm Das Cabinet des Dr. Caligari (1920), de ‘gialli’ (Italiaanse thrillers) van Dario Argento en de Zweedse vampierfilm Let the Right One In (2008). Die laatste is direct na deze aflevering op hetzelfde net te zien.

Nederland schittert ondertussen door afwezigheid. Niet zo gek natuurlijk, want de griezelfilm heeft hier vrijwel nooit voet aan de grond gekregen. Zo kreeg slasherfilm Sneekweek in 2016 nog matige recensies en werd het qua bezoekcijfers moeiteloos ingehaald door films als Soof 2 en Mannenharten 2. Het beter ontvangen De poel onderging twee jaar eerder hetzelfde lot. De voorkeur ging toen uit naar de eerste Soof, Toscaanse bruiloft en Gooische vrouwen 2.

‘Bij Nederlandse horrorfilms denkt iedereen nog steeds aan De lift,’ verzuchtte Jan Doense,’s lands bekendste horrorfanaat, al eens tegenover Trouw. En inderdaad, als het gaat om Nederhorror vallen we snel terug op die klassieker uit 1983 – en op het werk van Dick Maas in het algemeen. Voor Amsterdamned (1988), vorige week nog aangestipt in het kader van spectaculaire bootscènes, geldt tenslotte hetzelfde. En meer dan 300.000 mensen kochten een bioscoopkaartje om de ‘slechtheiligman’ aan het werk te zien Maas’ Sint (2010). Een cynicus zou ze gelijk op nummer één, twee en drie van de beste Nederlandse horrorfilms zetten.

Esmée de la Bretonière en Monique van de Ven in De Johnsons

Daarmee zouden we toch De Johnsons (1992) tekort doen, misschien wel het lichtende voorbeeld van Nederlandse eurohorror. De film van Rudolf van den Berg, geschreven door Leon de Winter, verhaalt over de Indianengod Xangadix, die zijn zeven monsterlijke zonen aanzet hun onwetende zusje te vinden – en te bevruchten. Die is net voor het eerst ongesteld geworden en is op kampeervakantie in de Biesbosch met haar moeder (Monique van de Ven). Hollandser en toch ook vreemder vind je ze niet snel: voor de ontknoping liet Van den Berg liters bietensap aanrukken.

De Johnsons trok destijds ruim tweehonderdduizend bezoekers en groeide nadien uit tot een cultfilm. Vorig jaar werd het 25-jarig jubileum gevierd, onder andere met de documentaire Xangadix Lives! over de roerige ontstaansgeschiedenis van de film. Wie daarnaar benieuwd is, moet zijn lokale bioscoopagenda in de gaten houden: film en documentaire toeren ook dit najaar nog door het land.


Aflevering drie van De kijk van Koolhoven is op vrijdag 19 oktober te zien op NPO 3, 21.15-22:05 uur. Aansluitend wordt de Zweedse vampierfilm Let the Right One In (2008) uitgezonden.

Meer over De kijk van Koolhoven