De vierde aflevering van Martin Koolhovens filmcollege De kijk van Koolhoven gaat over de postapocalyptische film. Een genre waarin de dresscode bij voorkeur punk is: veel leer, allerlei kleuren haar.

Martin Koolhoven kondigde het een aantal weken geleden al in de VPRO Gids aan: vanavond komt de filmregisseur oog in oog te staan met niemand minder dan Mad Max. Je kunt namelijk niet om The Road Warrior (1981) heen, als het gaat om het postapocalyptische genre. De film van George Miller zette het fenomeen dystopie veertig jaar geleden stevig op de kaart – precies welke kaart is dan natuurlijk wel de vraag, want als de postapocalyptische film één regel kent, is het wel dat er geen grenzen meer zijn.

Nucleaire oorlog, Bijbelse plaag, natuurramp of allesvernietigend computervirus: zolang alle beschaving maar zoek is, er geteerd moet worden op schaarse noodvoorzieningen en bloedvergieten noodzaak is geworden. O, en de dresscode is bij voorkeur punk – veel leer, veel verschillende haarkleuren.

Net als bij het genre (euro)horror bulkt de Nederlandse film niet van de postapocalyptische verhalen. Integendeel, zelfs Dick Maas heeft zich er (nog) niet aan gewaagd. Het einde der tijden wordt hoogstens aangekondigd in New Kids Nitro (2011) en Zombibi (2012), waar zombies de wereld dreigen over te nemen. Strikt genomen is de VPRO-komedieserie Missie Aarde wél postapocalyptisch van aard: in 2063 staan alle landen behalve Nederland onder water. Maar daar zien we op ruimteschip De Tasman dan weer weinig van terug.

Still uit 28 Days Later..., de film die na afloop van De kijk van Koolhoven wordt uitgezonden

Ditmaal moeten we dus onze toevlucht nemen tot de zuiderburen. Zo vinden we in België onder andere het wanstaltige The Afterman (1985) van Rob Van Eyck, over een man die twintig jaar na een atoomoorlog zijn schuilkelder verlaat. Om de recensie van VPRO Cinema te citeren: ‘Dit verhaal zonder dialoog houdt het midden tussen futuristische actiefilm, een gewelddadige seksfilm en een ongeloofwaardige horrorfilm.’

The Afterman groeide in het undergroundcircuit uit tot een cultklassieker en kreeg in 2005 en 2013 zelfs nog vervolgfilms. Daarin zien we onder andere Osama Bin Laden president van Europa worden. Over grenzeloos gesproken.

Nee, dan toch liever 28 Days Later, de film die direct op De kijk van Koolhoven volgt. Daarin legt een zombievirus Londen plat. De échte liefhebber kan na afloop ook nog blijven hangen voor het vervolg, 28 Weeks Later.

Aflevering vier van De kijk van Koolhoven is op vrijdag 26 oktober te zien op NPO 3, 21.25-22:10 uur.

Meer over De kijk van Koolhoven