Deliver Us from Evil: superieur genrewerk met Zuid-Koreaanse flair

‘Wanneer je eenmaal de één centimeter hoge drempel van de ondertiteling hebt overwonnen, zul je zien hoeveel fantastische films er nog meer gemaakt zijn.’

Dat zei de Zuid-Koreaanse filmmaker Bong Joon-ho begin januari 2020 bij de uitreiking van de Golden Globe die hij kreeg voor Parasite. En die Golden Globe was nog maar het begin van zijn zegetocht, want een maand later won hij vier Oscars. Waaronder niet alleen die voor beste buitenlandse film, maar ook die voor beste film. Punt. Parasite was de eerste film waarin geen Engels werd gesproken die de belangrijkste van alle Oscars won.

Waarmee ze in Amerika dan eindelijk toch over die drempel zijn gestapt. Dat ze dat hebben gedaan voor Parasite is begrijpelijk, omdat het een inderdaad een fantastische film is. Dat die film uit Zuid-Korea komt is ook begrijpelijk, want daar worden al jaren fantastische films gemaakt.

Waarom eigenlijk?

Dat er ineens een hele generatie van talenten opstaat kan natuurlijk gewoon toeval zijn, maar in Zuid-Korea spelen wel een paar zaken die dat toeval een handje geholpen kunnen hebben.

Om te beginnen wordt er in Zuid-Korea al decennialang met filmquota gewerkt. Zoveel procent van de films die in de bioscopen worden uitgebracht moet uit het eigen land komen. Dat aandeel is wel regelmatig naar beneden bijgesteld (van een derde, naar twee vijfde en nu een vijfde), maar al jaren worden er in eigen land heel veel films gemaakt. Zodat ze op alle vlakken – ook de technische departementen – vakwerk kunnen leveren.

Gek genoeg helpt het ook dat het land tot eind jaren tachtig zuchtte onder een militaire dictatuur. Veel van de makers die Zuid-Korea als filmland op de kaart hebben gezet, groeiden op tijdens dat verstikkende bewind. Parasite-regisseur Bong, bijvoorbeeld, organiseerde op zijn filmschool minifestivals met verboden films.

Toen de junta – onder grote druk van de bevolking – het veld moest ruimen, verdween ook de strenge censuur. Waarna geen taboe meer veilig was voor de jonge filmmakers. Wat controversiële, maar ook individualistische en intrigerende films heeft opgeleverd (denk maar aan het complete werk van regisseur Kim Ki-duk).

En dan hebben Zuid-Koreaanse makers als inspiratie ook het nog nationale trauma van de deling van Korea in 1948. Niet voor niets bestaat een groot gedeelte van Park Chan-wooks indrukwekkende oeuvre uit wraakfilms (waaronder het onvergetelijke Oldboy).

Alles bij elkaar woedt er in Zuid-Korea al jaren een perfecte storm, maar wel een die het ene na het andere meesterwerk heeft opgeleverd. En nu ze in Hollywood alleen nog maar superheldenfilms maken, kruipen veel Zuid-Koreaanse makers in de gaten die ze in Hollywood laten vallen. Een paar jaar geleden was zombiefilm Train to Busan een internationale hit, en nu is op Pathé Thuis ook de misdaadfilm Deliver Us from Evil van Hong Won-chan te zien. Superieur genrewerk, gemaakt volgens de in Hollywood beproefde formules. Maar dan wel overgoten met de nodige couleur locale.

Het verhaal is overbekend: eenzame en aan lagerwal geraakte huurmoordenaar Kim In-nam doet nog één laatste klus en wil dan stoppen met het werk waar hij al jaren genoeg van heeft. Maar dat gaat natuurlijk zomaar niet, want zijn laatste klus heeft een psychopathische broer – genaamd Ray the Butcher, en het wordt snel duidelijk waarom hij die bijnaam heeft – die gezworen heeft diens dood te wreken.

Tel daar een subplot bij op over zijn ontvoerde, achtjarige dochter, van wie In-nam niet eens wist dat hij die had, en zijn helletocht in Deliver Us from Evil is compleet.

Volgens goed gebruik in de vele Bond- en Bourne-films speelt Deliver Us from Evil zich af in heel Azië. Van Japan tot Thailand en Zuid-Korea. Vroeger hadden ze daar alleen de pan-Aziatische markt mee aangesproken, maar met het succes van de Zuid-Koreaanse cinema kijkt inmiddels de hele wereld geïnteresseerd mee.