Animatiefilm Nimona: frisse toevoeging aan het genre omarmt queer thematiek

Aan het begin van de fantasy-animatiefilm Nimona wordt een verhaal verteld over een monster dat buiten de muren van het koninkrijk leeft, een held die het monster verslaat en een samenleving die vervolgens de tradities in stand houdt om de veiligheid van het rijk te bewaren. Een verhaal dat daarna elegant wordt ontmanteld.

Nimona speelt zich af in een middeleeuws-futuristische samenleving, die wordt geregeerd door het fascistische Instituut. ‘De Edelen’ heersen over het volk. Ze gebruiken een mengeling van wij-tegen-zij-ideologie en technologische repressie om de bevolking onder de duim te houden. Toch staat het koninkrijk op het punt een omwenteling te maken, wanneer een van de hoofdpersonen, Ballister Blackheart (met de stem van Riz Ahmed), als eerste niet-Edele wordt geridderd. Maar er gaat iets mis, Ballister moet in ballingschap en de conservatieve orde blijft bestaan.

Tijdens zijn ballingschap wordt Ballister vergezeld door Nimona (met de stem van een geweldige Chloë Grace Moretz), een wezen dat van gedaante kan veranderen. Zij is het monster dat Ballister als ridder heeft gezworen te vernietigen, toch helpt zij hem bij zijn pogingen om zijn naam te zuiveren. Hij raakt bevriend met Nimona, en dat dwingt hem om alles wat hij voor waar houdt in twijfel te trekken.

Tegelijk zet Nimona ook de kijkers aan het denken. De film gebruikt bijvoorbeeld de aangename vertrouwdheid van sprookjes op een nét iets andere manier: het klassieke einde van animatiesprookjes – inclusief de daarbij behorende dansscène – vindt hier bijvoorbeeld plaats in het midden van de film. Veel belangrijker: Nimona speelt met de archetypes die het sprookje bevolken: de slechterik, het monster, de held. Dat gaat verder dan die klassieke twist waarbij de held de schurk blijkt te zijn en vice versa. Monsters en schurken worden in films vaak gebruikt als metaforen voor queerheid. Het verfrissende aan Nimona is dat de film queerheid juist omarmt: Ballister heeft een relatie met een man en Nimona’s bestaan is duidelijk een allegorie voor de trans-ervaring.

Het is veelzeggend dat Nimona bijna niet te zien zou zijn geweest. Sinds 2015 had 21th Century Fox de rechten van de film. Fox werd in 2019 overgenomen door Disney, maar die besloot de film niet uit te brengen. Volgens voormalige personeelsleden had dat dit zeker ook iets te maken had met de queer thema's van de film, met name de kus tussen twee mannen zou niet goed vallen bij Disney. Gelukkig pakte het onafhankelijke mediabedrijf Annapurna Pictures de productie op en is de film nu wereldwijd op Netflix te zien.