Netflix-tips: tien fantastische documentaires

Hoeveel valt er te zeggen over de douchescène in Hitchcocks Psycho? Heel veel, bewijst deze documentaire waarin regisseur Alexandre O. Philippe tientallen medewerkers, kenners en beroemde fans hun inzichten en anekdotes over de douchescène laat delen. De abstracte titel, die verwijst naar het aantal camerastandpunten en cuts in de scène, doet misschien een gortdroog college vermoeden, maar met vlotte vertellers als schrijver Bret Easton Ellis, regisseur Guillermo del Toro en actrice Jamie Lee Curtis (dochter van Psycho-ster Janet Leigh) is de film erg amusant en verplichte kost voor elke Hitchcockfan.

Fantastische documentaire over de invloedrijke, maar niet erg succesvolle Canadese metalband Anvil. In de jaren tachtig inspireerden ze onder meer Metallica en Anthrax, maar hun eigen grote doorbraak bleef uit. Desondanks toert de band nog altijd de wereld rond, op zoek naar eeuwige roem. De vele bizarre personages die ze onderweg tegenkomen – zoals een totaal ongeschikte, vloekende Italiaanse tourmanager die steevast de trein mist – zorgen ervoor dat The Story of Anvil wel iets wegheeft  van cultklassieker/mockumentary This Is Spinal Tap. Maar Anvil bestaat echt, en dat maakt het des te grappiger (en pijnlijker).

Komische én verrassend spannende documentaire over de Barkley Marathons, een van de zwaarste (en meest sadistische) hardloopwedstrijden ter wereld. In de bossen van Tennessee dienen deelnemers binnen zestig uur maar liefst 160 kilometer af te leggen, inclusief zestienduizend hoogtemeters. En alsof dat nog niet zwaar genoeg is: er is geen duidelijk gemarkeerd parcours, met veel verdwaalde lopers tot gevolg. Niet voor niets haalden voor 2012, het jaar waarin documentairemakers Annika Iltis en Timothy Kane de race volgden, slechts tien atleten ooit de finish. Ster van de film is organisator Gary 'Lazarus Lake' Cantrell, een bebaarde redneck die elk jaar het officiële startschot geeft door een sigaret op te steken.

Amerikaan Nick Yarris is ter dood veroordeeld, en na meer dan twintig jaar wachten in de dodencel, stuurt hij een ongewoon verzoek: of de beroepsprocedures gestopt mogen worden, hij wil worden geëxecuteerd. De Britse regisseur David Sington is geïntrigeerd en vraagt of hij Yarris mag interviewen. The Fear of 13 heeft een aangrijpend verhaal, fraaie beelden en Yarris blijkt een ongelooflijk goede verteller.

Onthutsende, maar soms ook inspirerende kijk achter de schermen van de Andy Kaufman-biopic Man on the Moon (1999). Hoofdrolspeler Jim Carrey wordt gevolgd tijdens de vier maanden durende opnamen van de film. Vier maanden waarin hij nooit uit zijn rol van de anarchistische komiek Kaufman (en diens grove alter ego Tony Clifton) stapt. Cast en crew worden gek van hem, en de toeschouwer af en toe ook, maar tegelijkertijd is het een ode aan de moeite die acteurs doen voor een rol. Carrey zelf, met enorme baard, kijkt in een onthullend interview met regisseur Smith terug op die voor zijn latere leven bepalende periode.

Lees hier een interview met Jim Carrey over de documentaire

Met vaart gemonteerd fijnelijntjesportret van Jiro Ono, 85-jarige meesterchef van tien stoelen tellend sushirestaurant Sukiyabashi Jiro in Ginza, Tokio. Ondanks keizerlijke onderscheiding, drie Michelinsterren en de devotie van connaisseurs als de Franse kok Joël Robuchon blijft grootgeschopte virtuoos Jiro bescheiden: het kan altijd beter. Genreoverstijgende culidocumentaire roert, verdiept en vermaakt. Zonen Yoshikazu en Takashi blijken, in scènes van veelzeggende discretie en onderkoelde humor, bovencapabele ambachtslui in vaders slagschaduw. Pijnlijke visafslagbeelden tonen keerzijde van mondiale sushiconsumptie: schaarste door roekeloze overbevissing.

Op een dag in 1982 besloten twee elfjarige jochies uit de Amerikaanse staat Mississippi een shot-voor-shot remake te maken van de eerste Indiana Jones-film. Dat lukte wonderwel, op één belangrijke scène na: de roemruchte ontploffing van een gevechtsvliegtuig. Dertig jaar na dato doen ze een laatste poging om hun film toch te voltooien. Hartverwarmende documentaire, die over zoveel meer gaat dan filmliefde alleen.

Indrukwekkend verslag van de massale demonstraties die tussen 2011 en 2013 plaatsvonden op het Tahrir-plein in Caïro, Egypte. De Egyptisch-Amerikaanse filmmaker volgde gedurende die periode drie mannen: een jonge, getalenteerde spreker, een bekende acteur en een lid van de Moslimbroederschap. Het trio sluit gedurende de revolutie een diepe vriendschap en viert gezamenlijk het vertrek van dictator Hosni Moebarak. Maar als vervolgens in 2012 de Moslimbroederschap de macht grijpt komen ze lijnrecht tegenover elkaar te staan. Genomineerd voor een Oscar en winnaar van drie Emmy's.

In 2014 ontdekt de Nieuw-Zeelandse journalist David Farrier op het internet een aantal eigenaardige video's waarin jonge, gespierde mannen deelnemen aan 'kietelwedstrijden'. Hij schrijft er een blog over en krijgt vervolgens een reeks homofobe dreigmails over zich heen van het Amerikaanse bedrijf achter de filmpjes. Farrier laat zich echter niet afschrikken en reist af naar Amerika, waar hij de ene na de andere bizarre ontdekking doet. Moedig journalistiek relaas dat aanvankelijk enkel vermaakt, maar uiteindelijk de kijker compleet verbijsterd achterlaat.

Op 1 augustus 1966 klimt ex-marinier Charles Whitman naar het observatiedek van de toren van de Universiteit van Texas en begint hij willekeurige voorbijgangers af te schieten. In 96 minuten vermoordt hij vijftien mensen en verwondt hij er nog eens 31. In Tower wordt niet ingezoomd op Whitman, maar op de mensen die hij onder vuur nam. Hoe beleefden zij die 96 minuten? Omdat er maar weinig archiefmateriaal beschikbaar was koos regisseur Maitland ervoor om getuigenverklaringen niet na te spelen, maar te animeren. Het is even wennen, maar maakt door de aangrijpende verhalen uiteindelijk diepe indruk.