Miniserie Quiz reconstrueert geruchtmakende rechtszaak rond Who Wants To Be a Millionaire?

Heeft Charles Ingram, gerespecteerd majoor in het Britse leger, op 10 september 2001 valsgespeeld in het spelprogramma Who Wants To Be a Millionaire?

A) Zeker weten

B) Beslist niet

C) Dat is discutabel

D) Dat valt niet meer te achterhalen

Wie het antwoord echt wil weten kan het nazoeken op Wikipedia, maar de driedelige Britse miniserie Quiz is leuker zonder voorkennis van het slot. Scenarist James Graham baseerde Quiz op zijn eigen, gelijknamige toneelstuk, en regisseur Stephen Frears (The Queen, A Very English Scandal) maakte er hoogst vermakelijke drama van. De eerste aflevering gaat vooral over het ontstaan van Who Wants To Be a Millionaire?, de overspannen spelshow die we in Nederland kennen van Robert ten Brink. In 1998 was het een revolutionair concept: een programma waarin elke week een miljoen kon worden verdiend. De inhoud bleef verder expres eenvoudig – zoals een van de bedenkers in de serie zegt: ‘Iedereen houdt van een goeie pubquiz, die unieke Britse uitvinding waarin onze twee grootste liefdes worden gecombineerd: drinken en gelijk hebben.’

Al snel ontstaat er een ware gekte rond het programma. Met een fijn gevoel voor Britse lulligheid, maar ook weer niet neerbuigend, toont Quiz hoe ver sommige fans willen gaan om tegenover presentator Chris Tarrant (Michael Sheen, goed op dreef) in de zogenaamde hot seat te belanden. Ze zetten hele netwerken op waarin slinkse plannen worden gesmeed om door de strenge selectie te komen en zoveel mogelijk vragen juist te beantwoorden. Als de programmamakers hier lucht van krijgen, worden ze bloednerveus.

En dan verschijnt Charles Ingram (Matthew Macfadyen) dus ten tonele, een sympathieke burgerman die niet overdreven snugger overkomt, alle antwoorden lijkt te gokken, en toch wegloopt met de hoofdprijs. De producenten weten het zeker: Ingram heeft valsgespeeld. De politie wordt ingelicht en er volgt een geruchtmakende rechtszaak.

Het verhaal wordt sluw verteld, als kijker zit je telkens op de wip: is Charles nou schuldig of niet? Quiz is luchtig van toon, maar stelt serieuze vragen: kan zo’n mediagenieke zaak nog wel eerlijk verlopen? In hoeverre doen de feiten er nog toe? En wat zijn feiten eigenlijk precies?

Anno 2020 zijn die vragen alleen maar relevanter geworden. En zoals Quiz overtuigend laat zien: de werkelijkheid is geen spelshow waarin op elke vraag een helder antwoord volgt.