Het zindert van de spanning in het derde seizoen van De geniale vriendin

De rokken zijn korter, de bakkebaarden langer en er wordt gefluisterd over een pil die zwangerschappen kan voorkomen. In Milaan staan studenten op de barricaden, in Napels gaan communisten en fascisten met elkaar op de vuist.

Het zindert van de spanning in het derde seizoen van De geniale vriendin, de verfilming van Elena Ferrantes derde Napolitaanse roman, Wie vlucht en wie blijft. Waar waren we twee jaar geleden ook alweer gebleven? Lila heeft er een mislukt huwelijk op zitten en werkt in een vleesfabriek om voor zichzelf en zoontje Gennaro te zorgen. Lenù heeft na haar afstuderen een smeuïge roman gepubliceerd en is verloofd met de jonge professor Pietro. De jaren zeventig zijn aangebroken en op tal van fronten wordt gestreden voor vrijheid en gelijkheid, maar in hoeverre gelden die nieuwe verworvenheden voor Lila en Lenù?

Al in de eerste minuten van de eerste aflevering laat die ellendeling van een Nino Sarratore z’n bebrilde gezicht weer zien. Lenù weet dat de brave Pietro een veiliger haven biedt, maar toch kan ze moeilijk weerstand bieden aan Nino’s nonchalante charme. Zelfs nu ze een succesvolle roman heeft geschreven blijft ze onzeker, zich altijd pijnlijk bewust van haar eenvoudige afkomst. Ze voelt zich niet op haar gemak in het intellectuele milieu van haar aanstaande schoonouders, maar is ook vervreemd geraakt van haar eigen familie, die haar arrogantie verwijt. In haar oude buurt is ze een buitenstaander geworden.

Zag die buurt er in het eerste seizoen nog iets te veel uit als een filmset waarvan de verf net niet helemaal droog was, nu bruist en dampt het er van het leven. Regisseur Saverio Costanzo liet zich voor dat eerste seizoen inspireren door het Italiaanse neorealisme van de jaren veertig. Denk aan klassiekers als Roma, città aperta of Ladri di biciclette, films over de arbeidersklasse waarin vaak amateurs speelden die zo uit hun eigen achterbuurt waren geplukt. In het tweede seizoen waren echo’s van de nouvelle vague zichtbaar, die eind jaren vijftig in Frankrijk een filmrevolutie ontketende dankzij regisseurs als François Truffaut, Jean-Luc Godard en Agnès Varda.

Na twee seizoenen moest Costanzo even bijkomen, dus nam Daniele Luchetti het stokje over. Dit derde seizoen speelt zich grotendeels buiten de wijk af waar Lila en Lenù opgroeiden. Er werd veel gefilmd aan de Napolitaanse kust, maar ook in Florence.

Alleen al als tijdsbeeld is de serie uniek. Na de benauwende jaren vijftig en de vrolijke jaren zestig zijn Lila en Lenù nu in de roerige jaren zeventig aanbeland. Alles ziet er weer oogstrelend mooi uit. De kostuumafdeling kon zich uitleven op coltruien, minirokken en openstaande overhemden, en ook de autoleverancier heeft zichzelf overtroffen. Een parade van schitterende Fiatjes en Alfa’s knettert door het beeld.

Aanvankelijk was het de bedoeling dat Mazzucco en Girace in de loop van het derde seizoen zouden worden vervangen door oudere actrices, zoals dat bijvoorbeeld ook in The Crown gebeurde, maar Luchetti besloot zijn wisselspelers tot het vierde seizoen op de bank te houden. Volgens hem waren beide meisjes als actrice dermate gegroeid in hun houding en expressie dat ze het aankonden gedesillusioneerde moeders van tegen de dertig te spelen. Met wat hulp van de grimeur zie je hoe de ooit zo glamoureuze Lila is veranderd in een afgesloofde fabrieksarbeider. Lenù, voorzien van nieuwe bril en ouwelijk kapsel, zal in de loop van dit seizoen trouwen en twee kinderen op de wereld zetten.

De actrices zelf vertelden in The New York Times dat ze niet zo’n moeite hadden met het spelen van een vrouw die tien jaar ouder was dan zij zelf waren. Girace zei dat ze al zo lang met Lila in haar hoofd leeft dat ze haar inmiddels door en door kent. Bovendien was Lila altijd al volwassen voor haar leeftijd. Ze trouwde al op haar zestiende.

Mazzucco keek ter voorbereiding filmpjes van bevallingen en vroeg haar moeder hoe ze een baby vast moest houden. Meer moeite had ze met de scènes waarin haar filmbaby’s het op een krijsen zetten. ‘Ik wist niet wat ik moest doen, vooral omdat hun echte moeders in de buurt waren. Maar langzaam maar zeker ging het me beter af.’

Beide actrices zeggen na drie seizoenen wel klaar te zijn met hun rol. Net als de Harry Potter-acteurs indertijd zijn ze na al die jaren vergroeid geraakt met hun personages. Op straat worden ze onophoudelijk staande gehouden voor selfies en handtekeningen. Toch willen ze blijven acteren. Voor hun eerste rollen na De geniale vriendin konden ze zich opnieuw in een kostuum hijsen, al gingen ze ditmaal wat verder terug in de tijd. Girace heeft net een film voltooid waarin ze Catharina de Medici speelt, Mazzucco vertolkte de hoofdrol in een film over de heilige Clara van Assisi.

Hoewel ze uitkeken naar een leven zonder Lila en Lenù, viel het afscheid hen tegelijk ook zwaar. Geen van beiden lazen ze de laatste pagina’s van het laatste boek, want, zo verklaarde Mazzucco: ‘Ik wil niet weten hoe het afloopt.’