Massale verontwaardiging en woede, collectieve uitschrijving uit het doopregister van de kerk en de aankondiging van een nieuwe parlementaire enquête; de vierdelige documentaire Godvergeten over seksueel misbruik binnen de Belgische kerk heeft behoorlijk wat losgemaakt sinds hij in september in ons buurland werd uitgezonden. En het is niet moeilijk in te denken waarom. Want ook al vertelt Godvergeten eigenlijk niets dat we niet al wisten – het misbruikschandaal binnen de katholieke kerk is immens en er is tot op heden nog maar weinig tegen gedaan – de manier waarop de serie het uiteenzet, is enorm krachtig.
Want niet zozeer de feiten maken diepe indruk, als wel de persoonlijke verhalen van de overlevenden. Mannen en vrouwen die stuk voor stuk een akelig vergelijkbaar verhaal vertellen. Over die pastoor die zo’n goede vriend van de familie was dat hij op vrijwel alle verjaardagsfoto’s staat, maar zich ook jarenlang vergreep aan het kleine knulletje dat naast hem zit. Of de paters die de slaapzalen van het internaat opkwamen, op zoek naar het slachtoffertje van die nacht. Gruwelijke ervaringen, die jarenlang werden weggestopt. Want ook dat is iets dat bijna alle overlevenden met elkaar gemeen hebben: ze dachten allemaal dat nooit iemand ze zou geloven, dat het hun eigen schuld was en dat zij de enigen waren.
Dat ze dat niet zijn, is inmiddels duidelijk. De afgelopen jaren is wereldwijd het ene na het andere misbruikschandaal bovengebracht. ‘De ene dag is het Frankrijk, de andere dag Ierland, dan een keer Canada, dan is het Duitsland, dan is het België, dan is het Nederland,’ somt pater en auteur Rik Devillé op in de docuserie. ‘En alle landen die ik nu niet opgenoemd heb, moeten nog komen. Want die komen, hè?’ Devillé documenteert al jaren getuigenissen van overlevenden en heeft inmiddels een kelder aan dossiers vol immens verdriet. Dossiers waar tot op heden geen overheid of instantie iets mee heeft gedaan.
En dat is niet alleen onbegrijpelijk maar dus ook furieus makend, zoals bij onze zuiderburen te merken is. Want terwijl de beschuldigde geestelijken, ondanks dat hun gruwelijke, mensonterende handelingen allang aan het licht zijn gekomen, vrijwel allemaal beschermd worden door de kerk (die ze veelal gewoon weer aan het werk zet of een prima pensioen geeft), dragen de mannen en vrouwen die het is overkomen die zwarte wolk altijd met zich mee. ‘Het zit van m’n twaalfde tot mijn vijfenzestigste constant in mijn hoofd. Vierentwintig uur, dag en nacht,’ zegt Jean in de laatste aflevering van Godvergeten. ‘Gelukkig ben ik niet. Echt niet.’