Je kunt eindeloos blijven kijken naar kunstenaar Apolonia Sokol

Apolonia Sokol heeft roots in Wit-Rusland, Polen, Frankrijk en Denemarken en spreekt al deze talen. Ze wil kunstschilder worden, een hele grote, en gaat naar een prestigieuze academie aan de overkant van de Seine, een plek die contrasteert met haar afkomst en ouderlijk huis, een vervallen theater middenin Parijs. Geld is er weinig, maar creativiteit des te meer: het theater is een ontmoetingsplek voor schrijvers, kunstenaars en activisten, een broedplaats vol poezen, rommel, logees en kunst. ‘Een magisch theater met Apolonia in de hoofdrol,’ vat de Deense regisseur Lea Glob haar documentaire Apolonia, Apolonia samen.

In dat magische theater gebeurt van alles: een casual moment aan de keukentafel blijkt opeens een break-up-scène te zijn; Apolonia wordt voor onze ogen gedumpt door haar vriendje. We zien Apolonia door de videoarchieven van haar ouders struinen, en daar zit ook de sekstape bij waarop haar eigen verwekking te zien is. Uiteraard mogen wij ook even meekijken, net als naar de bevallingsvideo van baby Apolonia. Haar moeder schreeuwt haar naam op het moment dat ze ter wereld komt, en dat blijkt voorspellend, want Apolonia’s hele leven is er een vol hoofdletters en uitroeptekens.

De Oekraïense feministen van actiegroep Femen belanden op een gegeven moment ook in het theater, en boegbeeld Oksana blijft bij Apolonia hangen. Samen met regisseur Lea vormen ze een drietal, een soort zusterschap. Ze beloven elkaar om te ontsnappen aan het patriarchaat, geen gezin te stichten en trouw te blijven aan de kunsten.

Later in de documentaire Apolonia, Apolonia raakt ze het theater kwijt en we zien de bohemienne een uitstap maken naar de straten van Los Angeles, waar ze haar ziel lijkt te hebben verkocht aan een rijke en gehaaide kunstverzamelaar. We zijn er getuige van hoe Apolonia telkens weer door ‘oude, wijze mannen’ klein wordt gehouden, hoe zij willen beslissen over haar toekomst, maar gelukkig zien we ook hoe ze telkens net op tijd haar eigen vrijheid en originaliteit weet terug te vinden.

Een aantal keer denkt regisseur Glob dat haar film af is – zal ze stoppen? Maar Apolonia’s leven blijft een spektakel: je kan er eindeloos naar blijven kijken en dat vond ook de Idfa-jury, die Apolonia, Apolonia vorig jaar bekroonde met de prijs voor beste lange documentaire.