In 2011 voerde de koning van Bhutan het ‘bruto nationaal geluk’ in: een index waarmee het collectieve geluk en welzijn van de Bhutanese bevolking kan worden gemeten. Volgens de koning zou het bruto nationaal inkomen (bni, voorheen bruto nationaal product) niet volstaan om de kwaliteit van leven in zijn land adequaat vast te stellen. Het bruto nationaal geluk (bng) leidde uiteindelijk tot het World Happiness Report van de Verenigde Naties, dat sinds 2012 elk jaar wordt opgesteld. Voor de geïnteresseerden: in het rapport van 2024 staat Nederland op nummer zes van de in totaal 143 deelnemende landen.
Maar hoe zit dat met Bhutan zelf? In de documentaire Agent of Happiness (KRO-NCRV) volgen filmmakers Arun Bhattarai en Dorottya Zurbó enquêteur Amber Kumar Gurung; een van de tientallen ambtenaren van Bhutan die de geluksenquête afnemen in het veld. ‘Hebt u een trekker?’ vraagt hij onder meer. ‘Een grondfrees? Een geit? Kippen of een buffel?’
Dat geluk zich niet zo gemakkelijk laat meten, maakt Agent of Happiness al vroeg duidelijk. Als een rijke boer met drie echtgenotes door Kumar Gurung ondervraagd wordt, beoordeelt hij zijn leven met een tien – en dat van zijn eerste vrouw ook. ‘Als ze niet volkomen gelukkig was, zouden we niet zo samenleven,’ stelt hij. Zwijgend veegt zij de tranen van haar wangen. Een andere man antwoordt simpelweg ‘zo gelukkig (te zijn) als het aantal rijstkorrels in (zijn) opslag’. ‘Geef hem maar een zeven,’ zegt Kumar Gurung daarop tegen zijn collega.
Volgens de bng-index van dit jaar is 93,6 procent van de Bhutanese bevolking gelukkig. In het World Happiness Report komt Bhutan al sinds 2019 niet meer voor. Het land stond toen op nummer 95.