De zesjarige Nila is voortgekomen uit een tijdelijk huwelijk, een praktijk in Iran die mannen in staat stelt buitenechtelijke relaties aan te gaan. 

Leyla en haar zesjarige dochter Nila wonen in de heilige stad Mashad in Iran. Nila is het product van wat ze in het Perzisch sighe noemen: een tijdelijk huwelijk. Sighe stelt een man in staat een vrouw te trouwen voor een vooraf afgesproken periode. Dat kan een uur zijn, maar ook 99 jaar, en het mag met meerdere vrouwen tegelijk. Door een tijdelijk huwelijk af te sluiten kan een man buitenechtelijke relaties aangaan zonder volgens de wet overspel te plegen. In het Arabisch heet een tijdelijk huwelijk ook wel nikah al-mut'ah: huwelijk van genot.

Geen enkele plaats is zo berucht om tijdelijke huwelijken als de heilige stad Mashad, waar Leyla en Nila wonen. Op de binnenplaats van de moskee van de stad delen mannen stiekem hun telefoonnummer uit aan de gesluierde vrouwen die er rondlopen.

‘Als je denkt dat al die mensen komen bidden, heb je het mis,’ zegt Leyla in de documentaire Nila’s Dream: In the Garden of Eden (Omroep Zwart). Vrouwen gaan een tijdelijk huwelijk vaak aan in ruil voor een bruidsschat. Volgens sommige Arabische geleerden is sighe vaak dan ook niet meer dan religieus gesanctioneerde prostitutie. Dat regisseur Niloufar Taghizadeh en hoofdpersonage Leyla met een camera de binnenplaats van de moskee betreden om de huwelijkstransacties vast te leggen, is met gevaar voor eigen leven.

Kinderen zoals Nila, die uit een tijdelijk huwelijk voortgekomen zijn, bestaan niet volgens de Iraanse wet. Nila kan dus niet naar school of naar een ziekenhuis. Pas als haar vader haar bestaan erkent, kan Nila een geboorteakte krijgen en Iraans staatsburger worden. Maar als de naam van haar vader vervolgens op de geboorteakte wordt vermeld, heeft hij het recht haar voogdij op te eisen op het moment dat Nila zeven wordt.

‘Wat als de rechter het toestaat en zegt dat dat mag?’ zegt Leyla geëmotioneerd in Nila’s Dream. ‘In de rechtszaal zei hij tegen me: “Jij bent een slet en zij (Nila, red.) zal net zo’n slet worden als jij.” Dat zei hij terwijl een kind toeluisterde. Ze begreep het allemaal.’ Nila zit naast Leyla op de bank. Ze speelt een spelletje op haar moeders telefoon. ‘Ik wil series kijken,’ zegt ze.

In Nila’s Dream documenteert Taghizadeh hoe Leyla alles op alles zet om staatsburgerschap voor Nila te verwerven. Een gevecht tegen de bierkaai in een land waar moeders en dochters, op hun trouwgeloften na, zeer weinig te zeggen hebben.

Nila's Dream: In the Garden of Eden

vrijdag 21 februari

NPO 2 Extra 20.30-22.10

de nieuwste documentairetips in je mailbox?