Zoals elke avond keek de anderhalf jaar oude dochter van Kayleigh Zwerus op 6 december 2021 om 18.45 uur naar Sesamstraat op themakanaal Zappelin Extra. Na de aftiteling kwam plots een dienstmededeling langs: ‘Dit kanaal stopt per 15 december.’ Zwerus was onaangenaam verrast. ‘Zappelin Extra was onze favoriete zender, met non-stopkindertelevisie zonder reclames.’ Ze startte een petitie voor behoud van het themakanaal. ‘Ik kreeg heel veel reacties van ouders die ook erg verbaasd waren dat dit kanaal opeens moest verdwijnen.’
Zwerus had niet de kans om haar petitie tijdig aan te bieden: op 15 december ging het themakanaal op zwart. Nu bedient de npo de jongste doelgroep alleen nog ’s ochtends vroeg op tv en daarnaast via streamingkanalen.
‘Het opheffen van Zappelin Extra is een beslissing van hogerhand,’ vertelt Zappelinnetmanager Robert Fortuijn. Het aantal themakanalen van de npo ging van vijf naar drie. ‘We hadden een goed marktaandeel, maar de concurrentie met de onlinestreamingdiensten was groot. On demand is zo sterk: de jongste generatie wil “klik-en-kijk”. Zo gaan we onze leuke en educatieve content dan ook aanbieden. Lineair kiezen we ervoor om ons op oudere kinderen te richten.’
Lang niet alle ouders vinden dat een goede ontwikkeling. Schermen zijn een geliefde ‘parkeerplaats’ voor kleine kinderen, waar ze even kunnen kalmeren voor het slapengaan, of waarmee ouders tijd winnen om te koken of andere huishoudelijke dingen te doen. Precies rond etenstijd is het spitsuur. ‘Ouders zien media voornamelijk als een handig hulpmiddel in de opvoeding wanneer zij zelf geen tijd hebben om het kind bezig te houden, of even rust nodig hebben,’ zo concludeerden onderzoekers van Hogeschool Windesheim in 2021 in het Iene Miene Media-onderzoek naar mediagebruik door jonge kinderen. Uit dit onderzoek blijkt ook dat televisie juist voor de jongste doelgroep nog veel wordt ingezet: ouders geven aan dat hun kinderen met name gebruik maken van de televisie (77 procent) en van tablets (63 procent).