Je leest dit artikel gratis. Wil je meer van de VPRO Gids? Neem een abonnement. Nu 12 weken voor slechts 10 euro. Ik wil meer lezen →
©
VPRO Gids
abonneer
NFT-jaar
2021 was het jaar van de NFT (non-fungible token) en ik wil er al maanden iets zinnigs over zeggen, maar nog steeds snap ik het nut van deze plotse miljardenindustrie niet.
Kort gezegd zijn NFT’s een manier om het bezit van digitale objecten vast te leggen. Deze vorm van eigenaarschap is gebaseerd op de technologie van cryptogeld. Zo kan ik een NFT maken van deze column en die aan de blockchain (een eindeloze openbare dataspreadsheet) hangen, zodat elke computer de komende miljoen jaar kan zien van wie deze column is. Maar waarom zou je een column digitaal inlijsten? Het gegeven dat deze column mag rondzwerven – in de wachtruimte van de tandarts of op Instagram – verhoogt de waarde ervan toch juist?
En dat is het punt, zegt filosoof McKenzie Wark, want objecten die veel mensen bereiken zijn inderdaad veel waard. Dat geldt voor een selfie van Kim Kardashian, maar ook voor de Mona Lisa. De circulatie van beide is enorm, maar slechts een van de twee is verzekerd voor een miljard euro. De NFT brengt daar verandering in. Wanneer een digitaal object namelijk schaars wordt, kan de waarde ervan beter in geld uitgedrukt worden. Zeker zonder een kwaadwillende tussenpersoon.
Misschien zullen die NFT’s dus financiële problemen oplossen. Dat kunstenaars eindelijk meedelen in de winst wanneer hun werk voor de veertigste keer van eigenaar wisselt. Dat je altijd weet dat medicatie of een nieuwe muts authentiek is, omdat ze een vingerafdruk in de blockchain hebben.
Maar voorlopig zijn NFT’s een middel voor mensen met geld om nog rijker te worden, omdat ze iets hebben toegevoegd aan het internet wat er nog niet was: schaarste. NFT’s als het kunstwerk Everydays: The First 5000 Days van Beeple (vorig jaar verkocht voor 69 miljoen euro) zijn nu investeringen voor cryptomiljonairs. En geld witwassen met kunst is oude melk in nieuwe cryptogeldzakken.
Desalniettemin, ook de QR-code leek een vrij nutteloze uitvinding voor deze pandemie begon. Met een beetje pech wordt 2022 het jaar van de nuttige NFT.