Forum

Brieven kunnen worden geredigeerd c.q. ingekort. Over (niet-)plaatsing wordt niet gecorrespondeerd.

Kadir van Lohuizen stond versteld van de ‘extreme efficiëntie’ van de bedrijven in de Nederlandse voedselindustrie die hij portretteerde (VPRO Gids # 45, p. 20, ‘Extreem efficiënt en ongelooflijk groot’). Maar wat bedoelt hij daar precies mee? De enorme aantallen kilo’s productie per persoon en per uur, waarschijnlijk? Onlangs interviewde ik akkerbouwer en onderzoeker Meino Smit voor Vrij Nederland (verschijnt half december). Acht jaar lang deed hij promotieonderzoek met als hoofdvraag: hoe efficiënt is de Nederlandse landbouw? Wat gaat er allemaal in aan grondstoffen zoals veevoer, fossiele brandstoffen, land, infrastructuur, bestrijdingsmiddelen en wat levert het in kilo’s op? Een van de uitkomsten van zijn rekensommetjes: de output per hectare in de vorm van landbouwproducten is sinds 1950 gestegen met zeventien procent en de input per hectare met 700 procent. Tel daar de maatschappelijke kosten bij van jaarlijks tussen de vijf en twintig miljard, dan is de conclusie dat de Nederlandse landbouw juist extreem inefficiënt is. 'Dat de Nederlands landbouw efficiënt is, is een sprookje,’ aldus Smit.

MICHIEL BUSSINK, LETTELE

Cesar Majorana eindigt zijn column ‘Klimaatactivisme’ (VPRO Gids #45, p. 19) met de zin: ‘Elk middel (…) is geoorloofd op de vooravond van een klimaatcrisis die wetenschappers inmiddels omschrijven als aanstaande massa-extinctie.’ De vraag is dan: welke wetenschappers zijn dat en in welk wetenschappelijk tijdschrift is dit gepubliceerd? Wij allen, dus ook ik, halen onze neus op voor Ongehoord Nederland, maar doet de schrijver van deze column hier eigenlijk niet hetzelfde? Net als niet goed onderlegde actievoerders? Wetenschappers zullen nimmer dit soort uitspraken doen. Zij kijken naar de verzamelde data en verkennen de toekomst met meerdere modellen waarin tal van aannames zitten, maar zoals altijd: niemand kan in de toekomst kijken. De toekomst is terra incognita. Kan de schrijver één scenario noemen dat is uitgekomen? Het worstcasescenario (RCP 8.5) wordt zelfs door het Intergovernmental Panel on Climate Change als niet-realistisch gezien, terwijl actievoerders het rotsvaste geloof hebben dat dit werkelijk gaat gebeuren. Het goede nieuws is dat zelfs dan er geen wetenschapper zal beweren dat dit leidt tot massa-extinctie.

REYNIER PRONK, HEEMSTEDE

Ook mijn tv heeft een optie heeft voor ‘heldere stem’, zoals ze dat bij LG noemen (‘Forum’ #46). Dit is echt een uitkomst! Veel documentaires hebben achtergrondgeluid en luide muziekfragmenten tussen de gesproken delen. Met deze instelling zijn beide problemen opgelost en kun je het volume veel lager zetten. Bedankt, heer Van den Dries!

MARCEL OEHLEN

Ik heb een aantal uitzendingen van het programma van Tom Waes bekeken. Wat daarbij vooral opvalt is dat het voor zeker tachtig procent gaat om de heer Waes zelf, die zijn uiterste best doet om ofwel de leukepeuk uit te hangen ofwel de gek te steken met een land waarvan hij de gewoonten en de cultuur niet kent of snapt. Hij schiet graag in een zwembroek, een bijzonder pak of een lokale outfit om een stunt uit te halen of een competitie aan te gaan met één of meer lokalo’s. Zelden zo veel oppervlakkige treurnis gezien. Ik vraag me, net als de eerdere briefschrijvers, wat de VPRO ertoe heeft bewogen om mee te gaan in deze oppervlakkigheid. Daar zijn toch al genoeg andere omroepen voor?

MARION HULSEBOSCH, GRAVE

In het artikel ‘Extreem efficiënt en ongelooflijk groot’ (VPRO Gids #45, p. 21) schreven we: ‘De meeste serrano- en parmaham komt van Nederlandse varkens.’ Deze informatie is onjuist: volgens de wet kan parmaham alleen gemaakt worden van Italiaanse varkens.