Katja de Bruin en Dirk-Jan Arensman leiden je door een liefdevol boekenlijstje. Van romcom tot een filmische roman, van horrornonnen tot een gratis strandvakantie, alle boeken hebben een eigen verhaal. Maar één ding hebben ze gemeen, het thema Eerste Liefde.
Ter ere van de Boekenweek met het thema 'Eerste Liefde', nemen we een duik in het archief van de VPRO Boekengids.
Op de klippen
Jane Gardam
Is het nog nodig Jane Gardam aan te prijzen? Elke lezer die zijn huiswerk een beetje doet, weet inmiddels dat je met een boek van Gardam goud in handen hebt. Ook het recent vertaalde Op de klippen (Cossee) is weer een genot. Ingrediënten: een zomer in de jaren dertig, een diep-religieus huishouden, een wulpse dienstmeid, een pientere negenjarige, een chique gesticht en een wegens standsverschil gedwarsboomde liefde.
Gardam houdt het altijd licht, en heeft zo weinig woorden nodig. Eén goed gekozen detail is genoeg om een scène in te kleuren: ‘Ze begon luid te snikken op de grof geweven sprei.’ Of: ‘De vaas die ze voor de bloemen had uitgekozen was een kan van brutaal glimmend koper.’
De gelukzalige jaren van tucht
Fleur Jaeggy
‘Een kostschool is net een harem,’ stelt de vertelster van De gelukzalige jaren van tucht (Koppernik) vast. Zij kan het weten, want ze is al vanaf haar achtste ‘intern’, nadat de grootmoeder bij wie ze was ondergeschoven haar te opstandig had bevonden. In honderd puntgave pagina’s doet Fleur Jaeggy verslag van een jeugd op een chic meisjespensionaat in de Zwitserse bergen. Daar komt op een dag de ongenaakbare Frédérique binnen, met wie de vertelster een breekbare vriendschap sluit die zich ontwikkelt tot een ‘amitié amoureuse’. Je blijft rake observaties en mooie formuleringen aanstrepen in deze rijke roman, waarin iemand ‘ronde saaie wangen’ heeft, of ‘sierlijke neusgaten’. Jaeggy is een duivelskunstenaar die weinig woorden nodig heeft voor grootse literatuur.
Hard land
Benedict Wells
De eerste die Benedict Wells in zijn ‘special thanks’ achterin noemt, is John Hughes, regisseur van Amerikaanse films als Sixteen Candles (1984) en The Breakfast Club (1985). Geen wonder, want Hard land (Meulenhoff) leest vanaf de openingszin (‘Die zomer werd ik verliefd en ging mijn moeder dood.’) als een literaire versie van dergelijke puberteitklassiekers. Decor is Grady, Missouri anno 1985, waar vijftienjarig buitenbeentje Sam Turner, terwijl zijn moeder haar zoveelste kankerbehandeling ondergaat, een vakantiebaantje krijgt in de dorpsbioscoop. Hij sluit er vriendschap met gevoelige footballheld Hightower, sympathieke wijsneus Cameron én met Kristie. Het beeldschone meisje dat hem uit zijn verlegen-puberschulp lokt, in magische maanden van eerste liefde, eerste katers en eerste rouw. Een loepzuiver popcorneerbetoon, inclusief jarentachtigsoundtrack.
Al het blauw
Peter Terrin
Simon rijdt in een Mazda 323 en luistert naar cassettebandjes met stukjes afkondiging. INXS, Neneh Cherry, Talk Talk; Peter Terrin slingert je krachtig terug naar de jaren tachtig in Al het blauw (Bezige Bij), zijn wonderschone, filmische roman over de relatie tussen Simon en Carla. Hij is negentien, net gestopt met zijn studie, zij staat achter de bar van ‘een café zonder enige pretentie’ en is twintig jaar ouder. Het verhaal op zich is al sfeervol en spannend genoeg om elke lezer te boeien, maar het is Terrins weergaloze stijl waarmee hij je inpakt. Terrin is geen krullendraaier, je leest zomaar heen over zijn terloopse observaties, maar wie aandachtig leest, ontdekt dat hier geen woord verkeerd staat.
Lieg met mij
Philippe Besson
Schreef Philippe Besson eerder romans over Arthur Rimbaud en personages op een schilderij van Edward Hopper, in Lieg met mij (De Bezige Bij) líjkt hij een intiem autobiografisch verhaal te vertellen. Dat van een successchrijver die op een dag een jongen ziet lopen die griezelig veel lijkt op zijn eerste jeugdliefde, en diens zoon blijkt. De ontmoeting voert Philippe terug naar geboortegehucht Barbezieux anno 1984, toen hij als zeventienjarige een bliksemrelatie had met populaire boerenzoon Thomas Andrieu; gepassioneerd en opwindend, maar ook clandestien en (voor Thomas) schaamtevol. En dankzij zoon Lucas verneemt hij ook Thomas’ treurige levenspad nadien. Een melancholiek memoir vol pubererotiek en aangrijpend Brokeback Mountain-leed? Of, suggereert Besson subtiel, ging de schrijversfantasie met hem op de loop?
De grote kans van Edsel Bronfman
Daniel Wallace
In die categorie is De grote kans van Edsel Bronfman (Nieuw-Amsterdam) van Daniel Wallace onweerstaanbaar. De premisse: een goedhartige, wereldvreemde schlemiel krijgt via een marketingbureau een gratis strandvakantie in Florida aangeboden. Enige voorwaarde: hij moet over exact 79 dagen een partner meenemen. Een herculische opgave voor een maagdelijke kantoorklerk van 34 wiens leven bestaat uit zijn oersaaie werk, zijn achterbuurtflatje en zijn dementerende moeder. Wat volgt is, uiteraard, een kolderieke race tegen de klok met voorspelbare afloop. Maar Wallace (bekend van zijn verfilmde debuut Big Fish) goochelt in deze romcom-op-papier genoeg hartveroverende stripfiguurpersonages en verrassende plotwendingen uit de hoge hoed om je reserves met een zonnige glimlach te laten varen.
Hotel Lonely Hearts
Heather O’Neill
Veel aan Hotel Lonely Hearts (Meulenhoff) van Heather O’Neill klinkt waarschijnlijk hopeloos zoetsappig. Het verhaal van twee weeskinderen, Pierrot en Rose, die in de jaren twintig in Montreal opgroeien onder de knoet van heksachtige horrornonnen. Zielsverwanten die, respectievelijk wonderkind op de piano en betoverend komisch danstalent, verliefd worden en dromen van een nog-lang-en-gelukkig-toekomst als wereldberoemd circusechtpaar. Tot het noodlot en de Grote Depressie hen jarenlang van elkaar scheiden… Een liefdestearjerker op weg naar een happy end, zou je zeggen. Tot je weet dat beiden als heroïnejunk en pornoactrice in de onderwereld verzeild raken. En dat dromerige romantiek, terloops tragiek en macaber Tim Burton-absurdisme elkaar hier soepeltjes afwisselen. In een feministisch (!) sprookje vol maanzieke gangsters, poëtische clowns en sprankelend metaforenvuurwerk.