Acteur van het jaar: Josh O'Conner

Begin 2017 was de Britse acteur Josh O’Connor (1990) op het filmfestival Sundance met het prachtige queer liefdesdrama God’s Own Country van Francis Lee. Daarin speelt hij de wilde boerenzoon Johnny, die valt voor een Roemeense seizoensarbeider. De film zit vol ruige seks en O’Connor dompelde zich volledig onder in de wereld van zijn personage. Tijdens de voorbereidingen had hij zo’n veertig schapen helpen lammeren en voor de vertolking van de drankzuchtige Johnny was hij zo veel afgevallen dat hij tijdens de opnamen naar een ziekenhuis moest om aan het infuus gelegd te worden. Alles voor het succes van de film.

En toen kwam hij begin 2017 dus met God’s Own Country naar Sundance, waar iedereen het over een heel ander queer liefdesdrama had, Call Me by Your Name van Luca Guadagnino. O’Connor was nota bene aanwezig bij de première van die film en zag hoe het hele publiek aan het eind meehuilde met de toen nog onbekende hoofdrolspeler Timothée Chalamet. O’Connor feliciteerde Guadagnino met het succes, maar wist ook meteen dat er voor zijn eigen film, dat andere queer liefdesdrama, weinig ruimte zou zijn bij pers en publiek.

O’Connor kreeg gelijk: een doorbraak naar een groot publiek zat er niet in en dit had er vanwege de expliciete gay seks waarschijnlijk ook nooit in gezeten, maar in de filmwereld bleven God’s Own Country en O’Connors acteerwerk niet onopgemerkt.

Nieuwe rollen volgden snel, waaronder die van de jonge prins Charles in de prestigieuze serie The Crown. En ook Guadagnino was hem niet vergeten. In 2023 belde hij O’Connor op met de vraag of hij interesse had in zijn project Challengers, een film over een turbulente driehoeksrelatie tussen proftennissers (twee mannen en een vrouw). Actrice Zendaya was al aan boord.

O’Connor was uiteraard geïnteresseerd, ook al betekende dit dat hij de opnamen voor de film op de een of andere manier zou moeten combineren met die voor het Italiaanse schelmenverhaal La chimera van Alice Rohrwacher, waarin hij de hoofdrol speelde. Maar aldus geschiedde. O’Connor vloog van Italië naar Amerika en – toen er voor La chimera toch nog iets geschoten moest worden – weer terug. Een heftig schema, maar het bleek de moeite zeker waard. In 2024 verschenen beide films (twee keer vier sterren van VPRO Cinema) in de Nederlandse bioscopen.

Dit jaar draaide er nóg een film met O’Connor in de Nederlandse bioscopen. In de biopic Lee, over fotograaf Lee Miller, speelt O’Connor een journalist die Miller vlak voor haar dood stevig ondervraagt over haar indrukwekkende, maar verwoeste leven. Het is een kleine rol, maar wel een die goed laat zien waarom O’Connor momenteel zo’n veelgevraagde acteur is. De interviewer oogt passief en kwetsbaar, maar hij is scherp en opmerkzaam en er broeit duidelijk van alles onder de oppervlakte. Met die ‘zachte mannelijkheid’ past O’Connor prima in het rijtje moderne filmhelden van de afgelopen tien jaar, waarin zich ook acteurs als de eerdergenoemde Timothée Chalamet (VPRO Cinema’s Acteur van het Jaar 2018) en Paul Mescal (Aftersun’s, Acteur van het Jaar 2023) bevinden.

Nieuwe rollen in de Knives out-trilogie en een Steven Spielbergfilm zijn al aangekondigd, en O’Connor lijkt dan ook een gouden toekomst te wachten. Zo dreigt die doorbraak naar het grote publiek binnenkort toch echt werkelijkheid te worden – iets waar O’Connor zelf overigens niet naar uitkijkt. Tegen Rolling Stone zei hij daarover: ‘Dat is een heel enge gedachte. Ik weet dat het belangrijk voor een acteur is dat hij bekend wordt, want hoe bekender je bent hoe meer regisseurs je films zien. Als je acteren als een industrie ziet, is dat natuurlijk belangrijk. Maar ik zie acteren niet als een industrie. Voor mij is roem juist heel kwetsbaar.’