Documentaire Tiger: over de neergang en comeback van een golflegende

In het tweede deel van Tiger, de HBO-documentaire over golflegende Tiger Woods, zit een korte montage waarin zijn legendarische carrière als het ware wordt teruggespoeld. Van 2013, het jaar waarin een door blessures geplaagde Tiger van de pijn door z’n knieën zakt, via de vele toernooien die hij speelde, zijn eerste overwinning op de Masters in 1997, zijn tienerjaren, helemaal terug naar zijn eerste televisieoptreden als tweejarig jochie. Zijn zilverkleurige club haast zo groot als zijn lijf, maar zijn golfswing stabiel en gericht. Toen al. ‘Bedenk hoeveel herhalingen ervoor nodig waren om die swing te perfectioneren’, zegt televisiejournalist Bryant Gumbel die Tiger al als vijfjarig talentje voor zijn camera had. ‘Hij begon ermee toen hij nog een baby was. Maar het lichaam kan maar zoveel hebben.’

De drie uur durende documentaire over de opkomst, neergang en comeback van de golflegende werkt langzaam naar deze lichamelijke aftakeling toe. En naar de meerdere schandalen die Tigers carrière zouden ontsieren. Maar de serie begint met dat kleine jongetje en met zijn vader Earl. Omdat de media eind jaren zeventig enorm geïnteresseerd waren in het peutertje van kleur dat een overduidelijk talent had voor die (toen nog) uitermate witte sport, bevat Tiger een schat aan oude beelden. Op korrelige foto’s staat dat knulletje breed lachend, steeds met een club in z’n hand. Voor de televisiecamera’s vertelt Earl trots hoe Tiger als baby alleen maar wilde eten als hij tussen de hapjes door naar hem kon kijken terwijl hij in de garage zijn golfswing oefende.

Een ‘geoefend bullshitter’ noemt familievriend Pete McDaniel de inmiddels overleden Earl in het eerste deel van de documentaire, dat zich vooral richt op de band tussen vader en zoon. ‘Ik denk dat Earl een masterplan voor Tiger had vanaf het moment dat hij kon lopen’, voegt Tigers voormalig kleuterjuffrouw Maureen Decker daaraan toe.

Gary Smith die jaren terug voor Sports Illustrated een van de eerste portretten van Tiger Woods schreef, vertelt dat Earl in zijn zoon niet zozeer een golftalent, maar een uitverkorene zag. Iemand die een brug zou slaan tussen alle verschillende rassen en dezelfde impact op de wereld zou hebben als een Gandhi, Boeddha of Nelson Mandela. En hij, Earl Woods, was speciaal gekozen om hem te vormen.

‘Hij zal dit spel overstijgen en de wereld een humanisme brengen zoals nooit eerder is vertoond’, aldus Earl tijdens een banket op Stanford University in 1996, waar zijn dan twintigjarige zoon wordt geëerd om zijn golfprestaties. ‘De wereld zal een betere plek zijn omdat hij er is. Dit is mijn schat. Neem hem alsjeblieft aan en gebruik hem verstandig.’

Onder die laatste, plechtige woorden, hebben de makers van Tiger beelden gemonteerd van Tiger Woods’ absolute dieptepunt in 2017. Hij is dan net gearresteerd voor rijden onder invloed. Op de zwart-witbeelden loopt hij blootsvoets de cel in. Zonder zijn kenmerkende petje is een kalende plek op zijn hoofd zichtbaar. Zijn handen zijn geboeid achter zijn rug. Hij wankelt en kan amper rechtop blijven staan. In zijn bloed worden later vijf verschillende pijnstillers en medicijnen gevonden, voorgeschreven voor zijn knie- en rugblessures.

Het is niet de enige zwarte bladzijde uit Tigers carrière. In 2009 onthult het roddelblad National Enquirer zijn langlopende affaire met de New Yorkse socialite Rachel Uchitel. Het verhaal lijkt onopgemerkt te blijven tot zijn vrouw Elin hem ermee confronteert en Tiger na een ruzie zijn auto pal voor zijn eigen huis tegen een boom rijdt. De media storten zich op het bizarre ongeluk, en de vermeende aanleiding. En bij de tabloids dient zich vervolgens de ene na de andere maîtresse van de golflegende aan. De gedisciplineerde golfer en brave familieman blijkt er meerdere verborgen levens en een zware seksverslaving op na te houden.

De documentaire Tiger schuwt deze donkere kanten en periodes niet. En omdat de sporter zelf niet heeft meegewerkt, laten filmmakers Matthew Heineman en Matthew Hamachek mensen uit zijn directe omgeving uitleggen hoe het supertalent zo diep kon zinken. Zijn kleuterjuf, zijn eerste vriendinnetje, familievrienden, zijn voormalig caddie Steve Williams en zelfs Rachel Uchitel, de vrouw die centraal stond in Tigers seksschandaal.

Het levert een eerlijk portret op van een extreem getalenteerde golfer, die tegelijkertijd een zeer gekweld man was. Een jongen die door zijn gedreven en gecompliceerde vader en zijn strenge moeder werd gevormd tot golfmachine. Alleen werd vergeten hem ook te vormen als mens. Zijn eerste vriendin vertelt hoe hij uit het niets hun relatie van drie jaar verbrak met een brief vol beschuldigingen aan haar adres, daags nadat zijn ouders hadden ontdekt dat hij bij haar was blijven slapen. En ook zijn oude caddie en een jeugdvriendin vertellen hoe Tiger hen van het een op het andere moment uit zijn leven sloot.

Toch zet de documentaire Tiger niet als grote schurk weg. En zelfs vader Earl niet. Ook al worden Tigers veelvuldige misstappen wel degelijk toegewezen aan de enorme druk die zijn vader op hem legde en de vele affaires die Earl er zelf op na hield, vaak op de golfbaan in bijzijn van de nog jonge Tiger. ‘Ik vrees dat we hem geen goed voorbeeld gaven van hoe je een huwelijk moest onderhouden’, zegt een oude golfvriend van Earl. ‘Sorry champ.’

Daarnaast wordt een onflatteus beeld geschetst van de media die gretig bovenop iedere fout van Tiger sprongen – en daarbij zowel ex-vrouw Elin Woods als maîtresse Rachel Uchitel opmerkelijk seksistisch bejegenden. Terwijl het publiek genoot van de val van de man die zo hoog boven iedereen was uitgestegen.

Doordat Tiger Woods in 2019, twee jaar nadat hij in die politiecel staat te tollen op z’n benen, opnieuw de Masters wint, eindigt Tiger toch als een heldenverhaal. Al is het een verhaal dat vooral medelijden opwekt voor z’n hoofdrolspeler.