Sciencefictionspektakel 'Foundation' is gebaseerd op de gelijknamige boekenreeks van Isaac Asimov. Met deze serie hoopt Apple TV+ het succes van Game of Thrones naar de kroon te steken.

Isaac Asimov (1920-1992) was een veelschrijver. Tijdens zijn leven publiceerde hij meer dan 500 boeken en honderden korte verhalen. Een jaloersmakend productietempo, en dat terwijl hij zijn carrière ooit begon in een laboratorium. Asimov werd geboren in Rusland, maar verhuisde op driejarige leeftijd met zijn ouders naar New York. Hij was altijd een van de slimste kinderen in de klas en niets leek een grootse toekomst als biochemicus in de weg te staan. Maar toen hij in 1939 verhalen begon te publiceren in sciencefictiontijdschriften kreeg Asimov daar de smaak van te pakken.

Hij groeide uit tot een van de sciencefictiongrootmeesters van de twintigste eeuw. De raamvertelling I, Robot – waarin hij de drie wetten van de robotica optekende – is een van Asimovs bekendste werken, maar met Foundation bereikte hij zijn creatieve hoogtepunt. Deze boekenreeks speelt zich in een verre toekomst af en draait om de ondergang van het Eerste Galactische Imperium. Het is een omvangrijke selectie verhalen over de opkomst en ondergang van galactische beschavingen, sterk geïnspireerd op de val van het Romeinse Rijk.

Hoewel Asimov het laboratorium allang vaarwel had gezegd toen hij aan Foundation werkte, zijn de verhalen onmiskenbaar geschreven door een man van de wetenschap. Iemand met een rotsvast vertrouwen in de ratio en in het idee dat de geschiedenis altijd volgens vaste wetten naar een bepaalde situatie toe beweegt. In een tijd waarin ‘alternatieve feiten’ en ‘eigen onderzoek’ de wetenschap voortdurend bedreigen, is het werk van Asimov daarmee alleen maar relevanter geworden.

Dat het toch zo lang heeft geduurd voor iemand het aandurfde om Foundation te verfilmen, is minder vreemd dan het misschien lijkt. Want hoe interessant en verslavend de boeken ook zijn, het zijn óók verhalen die in totaal een periode van maar liefst duizend (!) jaar beslaan. Bovendien zijn het eerder ideeënromans dan spannende pageturners vol plotwendingen. Wat dat betreft leek Foundation net zo onverfilmbaar als de Dune-saga van Frank Herbert, waarvan toevallig onlangs ook een nieuwe verfilming verscheen.

Door het verhaal wél te vertellen aan de hand van personages van vlees en bloed zorgt Goyer ervoor dat de serie toch gaat leven 

De adaptatie van sciencefictionklassieker Foundation is de zoveelste poging in de koortsachtige zoektocht naar een nieuwe Game of Thrones. Die serie eindigde ruim twee jaar geleden, maar geen enkele streamingdienst slaagde er tot nu toe in het immense succes ook maar enigszins te benaderen.

Ook voor Apple TV+ is het vinden van zo’n ‘serieblockbuster’ cruciaal. Hoewel het aanbod tot de top behoort – met artistieke producties als Dickinson en Mythic Quest en publiekstrekkers als Ted Lasso en The Morning Show – legt de videodienst het nog steeds af tegen Netflix, Amazon en Disney. 

Gaal (Lou Llobell) en Hari Seldon (Jared Harris)

Galactische Encyclopedie

Met de verfilming van Foundation waagt Apple nu een bloedserieuze poging. De tiendelige serie speelt zich zo’n 50.000 jaar in de toekomst af. Wetenschapper Hari Seldon (Jared Harris) is gespecialiseerd in psychohistorie: met behulp van wiskundige formules en statistische berekeningen is hij in staat zeer precieze voorspellingen over het verloop van de toekomst te doen. Zo heeft hij ontdekt dat het Eerste Galactische Imperium binnen vijf eeuwen uiteen zal vallen. Voordat er een nieuw rijk gesticht kan worden, staat de mensheid eerst zo’n 30.000 jaar lang oorlog en chaos te wachten. Alle opgebouwde menselijke kennis zal daarbij verloren gaan.

Seldon stelt dat het imperium alleen kan herrijzen als alle wetenschappelijke informatie wordt verzameld in een grote Galactische Encyclopedie. Toekomstige generaties zouden deze encyclopedie kunnen gebruiken voor de wederopbouw en daarmee zou de duistere periode drastisch verkort kunnen worden. Omdat de machthebbers Seldon als een onheilsprofeet beschouwen, wordt hij echter verbannen naar een planeet aan de periferie van het melkwegstelsel. Daar werkt hij verder aan zijn project, dat al snel bekend komt te staan als de Foundation.

Na deze introductie maakt Asimov vrijwel direct een sprong in de tijd van vijftig jaar, waarna de inmiddels overleden Seldon alleen nog opduikt als hologram. Net als in het boek maken we ook in de serie kennis met de jonge wiskundige Gaal, onze gids in het universum. In Asimovs oorspronkelijke verhaal verdwijnt zij al vrij snel van het toneel, terwijl Gaal – gespeeld door Lou Llobell – in de serie juist de belangrijkste protagonist is.

Gaal (Lou Llobell)

Tijdsprongen

Showrunner David S. Goyer (die eerder meeschreef aan de succesvolle Batman-trilogie van Christopher Nolan) geeft situaties en personages veel meer achtergrond en diepte dan Asimov deed in de boeken. Een begrijpelijke keuze, want tijdsprongen die elkaar in rap tempo opvolgen lenen zich doorgaans minder goed voor een coherente serie. Het eerste boek beslaat al een periode van 200 jaar en de actie is tamelijk minimaal: de plot wordt vooral bepaald door politiek gekonkel van ogenschijnlijk inwisselbare personages en reconstructies. Aangezien een serie op die manier niet gaat leven, is het slim dat Goyer ervoor kiest het verhaal wél te vertellen aan de hand van personages van vlees en bloed.

Goyer heeft daarbij naar eigen zeggen een plan voor minstens acht seizoenen klaarliggen. Dat klinkt behoorlijk ambitieus, maar het is volgens de showrunner de enige manier om de boekenreeks écht eer aan te doen. Aan het budget zal het in elk geval niet liggen, kosten noch moeite zijn gespaard om van Foundation een van de adembenemendste sciencefictionspektakels uit de seriehistorie te maken. Dat de dialogen soms wat aan de plechtige kant zijn, vergeef je de makers snel, want Asimovs werelden zijn op een wonderschone manier in beeld gebracht. Het is natuurlijk de vraag of Foundation het immense succes van Game of Thrones kan evenaren, maar grootmeester Asimov zou zonder meer een waardige troonopvolger zijn.

Foundation is te streamen op Apple TV+

Meer tips voor Apple TV+

Meer over Foundation