De serie Reservation Dogs is grappig én gemaakt vanuit het perspectief van de oorspronkelijke bewoners van Amerika.

cadeautje

Je leest dit artikel uit de VPRO Gids gratis op VPRO Cinema. Wil je meer lezen over oa documentaires, podcasts en boeken? Neem dan een digitaal abonnement.

In de eerste minuten van Reservation Dogs jatten de vier hoofdpersonen op klaarlichte dag een vrachtwagen vol met chips van het dubieuze merk Flaming Flamers. Het is een verre van perfecte misdaad. Willie Jack (Paulina Alexis) krijgt de laadklep niet omhoog waardoor het ding bij het rijden over het asfalt schraapt. Bear (D'Pharaoh Woon-A-Tai) en Elora Danan (Devery Jacobs) kibbelen omdat hij vindt dat zij haar gordel om moet doen – ‘Doe je gordels om!’ roept hij, terwijl I Wanne Be Your Dog van The Stooges uit de luidsprekers schalt. ‘We jatten een chips-truck, in godsnaam!’, kaatst zij terug - terwijl ze zichzelf toch maar insnoert. Achterin probeert Cheese (Lane Factor) de zakjes Flaming Flamers die de truck uit vliegen tegen te houden.

Dat het ze, ondanks het geklungel, toch lukt de vrachtwagen bij de lokale heler te krijgen, komt vooral omdat Big (Zahn McClarnon), de snel afgeleide politieagent van het reservaat in Oklahoma waar de tieners wonen, te zeer verdiept is in een documentaire over de moord op John F. Kennedy om de truck die met veel kabaal voorbij raast op te merken.

Bear, Elora Danan, Willie Jack en Cheese zijn geen gehaaide misdadigers, eerder kruimeldieven die proberen genoeg geld bijeen te schrapen om de uitzichtloze plek waar ze wonen te verruilen voor het beloofde land: Californië. Wat dat betreft zijn de tieners in Reservation Dogs zoals ze wel vaker in de Amerikaanse popcultuur voorbijkomen: verveeld en dromend over een grootse toekomst. Maar dat is dan ook het enige dat níét uniek is aan de comedy, die in Amerika met lovende kritieken is ontvangen.

Taika Waititi

Reservation Dogs is de eerste Amerikaanse serie waarbij het volledige schrijversteam afkomstig is uit de inheemse volken, net als de voltallige crew en het merendeel van de cast. Iets dat in Hollywood tot voor kort voor onmogelijk gehouden werd, vertelde schrijver Sterlin Harjo in de podcast WTF with Marc Maron. De heersende opinie in de televisie- en filmwereld was namelijk altijd dat er niet genoeg getalenteerde mensen met een Inheemse achtergrond waren.

Onzin, meent Harjo – zelf lid van de Seminole Nation of Oklahoma – die de serie samen met zijn goede vriend Taika Waititi maakte, de bekende Nieuw-Zeelandse filmmaker, die half Maori is. Je moet alleen weten waar je moet zoeken: ‘Er wordt maar een keer in de vijf jaar een western gemaakt, dus het is logisch dat deze acteurs niet in Hollywood op deuren staan te kloppen in de hoop een overleden persoon bij een tipi te mogen spelen. Je moet naar de gemeenschappen toe om ze te vinden.’

Dat daar meer dan voldoende talent is, laat Reservation Dogs zien. Niet alleen is het viertal jonge acteurs dat het hart van de serie vormt, volkomen geloofwaardig – alsof ze al jaren dagelijks verveeld met elkaar rondhangen op een stukje braakliggend terrein in de buurt – ook had de casting director uiteindelijk zoveel keus, dat de rivaliserende jeugdbende kon worden gespeeld door acteurs die serieus waren overwogen voor de hoofdrollen.

Ellora (Devery Jacobs), Bear (D'Pharaoh Woon-A-Tai), Cheese (Lane Factor) & Willie (Paulina Alexis)

Spelen met clichés

Reservation Dogs toont Hollywood niet alleen dat het kan: een serie over en met Inheemse Amerikanen, maar ook hoe het anders kan, namelijk met humor. De Native American werd van oudsher in films en series weggezet als een stereotype. De ‘zombies van Amerika’, noemde Harjo ze in een interview met The New York Times. ‘Gezichtsloos en zielloos, de ‘dingen’ die in de weg stonden voor de uitbreiding naar het Westen, die vermoord moesten worden.’ Een beeld dat volgens hem niet alleen schadelijk was voor de manier waarop Native Americans werden gezien, maar ook voor hoe ze zichzélf zagen. Terwijl de verhalen die Harjo en Waititi elkaar vertellen over hun eigen gemeenschappen nooit triest zijn, maar vaak juist grappig.

Vandaar dat de twee besloten het clichébeeld op de hak te nemen. Bear heeft bijvoorbeeld terugkerende visioenen van een onbekende strijder te paard (Dallas Goldtooth). Eerst is hij onder de indruk, tot hij ontdekt dat de man nooit heeft gevochten in een van de bekende veldslagen tussen de oorspronkelijke bewoners en de kolonisten, maar is omgekomen omdat zijn paard op hem viel. ‘Die strijder is hoe niet-Inheemsen denken dat inheemse volkeren eruitzien’, zei Harjo in de podcast WTF with Marc Maron. ‘Wij maken hier een grap van.

Spiritualiteit

Een ander cliché dat aan oorspronkelijke bewoners wereldwijd kleeft, is spiritualiteit en eenheid met de natuur. ‘We hebben er genoeg van om onszelf terug te zien als mensen die dwalen door een bos, converseren met geesten, die met onze handen op een boom praten tegen de wind, alsof we alle antwoorden hebben vanwege onze band met de natuur,’ zei Waititi tegen The New York Times. ‘Ik ken helemaal geen geesten en praat niet met bomen. Ik groeide op met een liefde voor comics en interesse in meisjes, net als andere kinderen.’

Vandaar dat Reservation Dogs veelvuldig verwijst naar de popcultuur – van de titel (uiteraard een eerbetoon aan Quentin Tarantino) tot een scène in de eerste aflevering waarbij Bear wordt geraakt door verfkogels uit een paintballgeweer en ‘sterft’ op de manier waarop Willem Dafoe dat in Platoon deed.

Tegelijkertijd is de serie een duidelijk product van een schrijversteam met een Inheemse achtergrond. Een team dat genoeg vertrouwen heeft in hun product om de vele culturele nuances en grapjes die kenmerkend zijn voor Inheemse gemeenschappen, niet uit te leggen. Zo durven in aflevering drie de hoofdpersonen niet naar een beeldje van een uil te kijken. Waarom ze dat niet durven wordt nooit gezegd – een snelle Google-zoektocht leert dat een uil in sommige Inheemse culturen wordt gezien als een voorbode voor het kwaad - maar dat stoort niet. Het zorgt er juist voor dat Reservation Dogs voelt als een volwaardige, echte wereld, waar je als kijker even in valt.

Reservation Dogs is te zien bij Disney+

Meer tips voor Disney+

Meer over Reservation Dogs