Amazon-serie Harlem: inclusief, actueel én vol zelfspot

Het tiendelige Harlem draait om aspirant-antropologieprofessor Camille (Meagan Good), die naast haar ambities op Colombia University worstelt met een ex-vriend die na jaren weer opduikt. Haar queer vriendin Tye (Jerrie Johnson) is ondernemer en bedenker van een succesvolle datingapp voor lhbtiq+’ers van kleur. Verder zijn er nog de modebewuste Quinn (Grace Byers) en de extraverte artiest Angie (Shoniqua Shandai), die op Broadway een rol bemachtigt in Get out – The Musical, gebaseerd op Jordan Peeles meesterlijke film Get out. Halverwege het seizoen worden we nog verblijd met een heerlijke bijrol van Whoopi Goldberg, als bazige Colombia-professor die duidelijk tot een andere generatie activisten behoort dan haar twitterende assistent Camille.

De verhaallijnen en setting doen soms denken aan de romantische Netflixserie She’s Gotta Have It van Spike Lee, en ook de vergelijking met Insecure, de magistrale hbo-serie die werd geschreven en geacteerd door Issa Rae, is al snel gemaakt. Maar Harlem voelt nog toegankelijker en actueler, misschien mede doordat er in de afgelopen jaren mede dankzij de antiracismebeweging zo’n enorme culturele omslag heeft plaatsgevonden.

Kennelijk had Oliver de serie, die geïnspireerd is op de periode waarin ze zelf in Harlem woonde, al geschreven voordat ze begon aan het scenario van de hilarische speelfilm Girls Trip uit 2017, waarin vier zwarte vrouwen een festival in New Orleans bezoeken. Toen Girls Trip een grote hit werd, wilden producenten nog wel een keer kijken naar Olivers verhaal over de groep vriendinnen uit die iconische zwarte buurt in New York. Een buurt waar Oliver naar eigen zeggen haar meest creatieve en romantische momenten heeft beleefd, en waar iedereen cool en onbeschaamd is. In de serie komt ook de rijke cultuur en historie van de wijk aan bod, met name in relatie tot gentrificatie. Zo heeft Camille het hoogste woord tijdens een demonstratie tegen de komst van een peperduur Frans restaurant dat de plek heeft ingenomen van een diner van een zwarte eigenaar. Vlak na haar speech komt Camille erachter dat haar ex, tevens van kleur, het restaurant heeft overgenomen. Zo zwart-wit is gentrificatie dus ook weer niet.

Maar het is niet alleen Harlem waaraan Oliver recht wil doen in de serie. Ze wilde ook een belangrijke stem geven aan de lhbtiq+-gemeenschap. Aan het Amerikaanse tijdschrift Variety vertelt ze: ‘Ik heb altijd queer personen in mijn sociale kring gehad. Het voelde gewoon raar om een show met vrouwen te maken zonder dat daar een queer personage in zat. Ik heb het niet gedaan om aan eventuele eisen van de zenders te voldoen. Het zou respectloos zijn tegenover de mensen in mijn leven om ze niet op te nemen in de serie.’

Een van de treffendste momenten uit Harlem speelt zich af tijdens de repetities van de musical Get out. Als Angie een witte tegenspeler confronteert met een neerbuigende uitspraak over zwarte cultuur barst die in tranen uit. Daarop krijgt Angie van haar collega’s het verwijt dat ze haar collega zomaar voor racist heeft uitgemaakt. Van de regisseur krijgt ze een keuze: excuses aanbieden of vertrekken. Angie moet kiezen tussen idealisme en realisme, en wat volgt is een rauw en pijnlijk moment. In een andere confronterende scène belandt een van de vier vriendinnen in het ziekenhuis, waar haar klachten vervolgens niet serieus worden genomen door het – overwegend witte – medische personeel.

Maar hoe hoog de emoties ook oplopen, telkens krijgen de vrouwen elkaar weer aan het lachen. Daarin schuilt de kracht van Harlem, dat niet alleen drijft op verhalen over interraciale relaties, gentrificatie, cancelcultuur en micro-agressie, maar ook op de aanstekelijke humor en zelfspot van de vier kleurrijke hoofdpersonages. Inclusiviteit was nog nooit zo amusant.