Het laatste seizoen van Killing Eve: onevenwichtig maar nog altijd intens

Ook áchter de schermen ging het er ongebruikelijk aan toe. Na het eerste seizoen gaf showrunner Waller-Bridge de regie uit handen om plaats te maken voor andere vrouwelijke schrijvers. In dat opzicht veroorzaakte Killing Eve een kleine revolutie, want in de film- en seriewereld krijgen vrouwen nog altijd weinig kansen als showrunner. En hoewel de ‘leidinggevende’ telkens vervangen werd, bleef het uitgangspunt van de serie hetzelfde: een prikkelend spel tussen Villanelle en Eve, waarbij nooit helemaal duidelijk wordt wie de jager is en wie de prooi.

De eindverantwoordelijkheid voor het achtdelige vierde en laatste seizoen is in handen van Laura Neal, die ook deel uitmaakte van het schrijversteam dat aan de vorige reeks werkte. Een pittige taak, want de finale van het derde seizoen was eigenlijk een perfect slotakkoord: op London Bridge keren Villanelle en Eve elkaar de rug toe en daarna lopen ze allebei een andere kant op. Plotseling draaien ze zich toch weer om, de wederzijdse aantrekkingskracht blijkt simpelweg te groot. Wát een einde was dat geweest!

Maar ja, er is nog steeds één grote zaak niet opgelost en die draait om de organisatie waar de inlichtingendiensten al jaren achteraan zitten: The Twelve, ook de opdrachtgever van Villanelle. Dit misdaadsyndicaat is een obsessie geworden voor Eve, want veel van haar vrienden en collega’s zijn inmiddels vermoord door deze genadeloze criminelen.

Het vierde seizoen pakt de draad enkele maanden op ná de finale van de derde reeks. Eve heeft alle banden met MI6 inmiddels verbroken en werkt voor een particulier beveiligingsbedrijf. In haar vrije tijd jaagt ze op The Twelve, maar veel heeft dit nog niet opgeleverd. Bovendien lijkt er nog iemand anders te zijn die het gemunt heeft op de bendeleden. Het leven van Villanelle heeft ondertussen ook een radicaal andere wending genomen. Omdat ze steeds meer last van gewetenswroeging kreeg, besloot ze haar heil te zoeken in religie. Ze heeft zich bekeerd zich tot het christendom en werkt als vrijwilliger bij een kerk, maar desondanks is ze ervan doordrongen dat wérkelijk veranderen erg ingewikkeld is. Ook voormalig MI6-baas Carolyn (Fiona Shaw, stiekem de echte ster van de serie) treffen we in ergens anders aan. Ze heeft de geheime dienst verlaten en zit nu in Spanje, zogenaamd als cultureel attaché, waar ze natuurlijk gewoon doorgaat met haar onderzoek naar The Twelve.

In het vierde seizoen van Killing Eve draait alles om de wens te veranderen. In de eerste aflevering krijgt Eve de vraag welk spel ze precies speelt. Haar antwoord is tekenend: ‘Ik wil het schaakbord van tafel vegen en het in brand steken.’ Het zijn grote woorden, die in het slotseizoen niet helemaal waargemaakt worden. Ook de wisseling van de wacht achter de schermen kon niet voorkomen dat Killing Eve steeds vaker volgens hetzelfde patroon verliep. De verhaallijn van The Twelve werd nooit volledig uitgediept en de gruwelijke moorden van Villanelle kregen in het derde seizoen al iets repetitiefs. Toen ze bijvoorbeeld eindelijk haar echte familie ontmoette, was binnen enkele seconden duidelijk dat een bloedbad slechts een kwestie van tijd was. Ondertussen doken de schrijvers wel steeds dieper in Villanelles psyche, maar door die inkijkjes in haar sinistere bovenkamer kreeg haar charmante dreiging iets voorspelbaars. Dit seizoen richten de schrijvers zich nog meer op de ‘verlossing’ van Villanelle. Met wisselend succes, de scènes waarin ze met een imaginaire Jezus-achtige versie van zichzelf in discussie gaat hebben zelfs iets kolderieks.

Het personage dat de interessantste ontwikkeling doormaakt is Eve, die door Villanelle een duistere, destructieve kant in zichzelf ontdekt heeft. In de laatste reeks wordt ze steeds rücksichtsloser, wat ook de jager-prooiverhouding tussen Eve en Villanelle langzaam doet kantelen. Dit voortdurende spel van aantrekken en afstoten tussen de twee blijft de voornaamste troef, maar daar zijn we inmiddels zo vertrouwd mee dat het niet voldoende is om de serie te redden.

Wat dat betreft is het dan ook goed dat er een punt wordt gezet achter Killing Eve. Ondanks prijzenswaardige pogingen achter de schermen om andere wegen te verkennen, slaagt de serie er niet in aan haar eigen schaduw te ontsnappen. Toch betekent dit niet dat de vierde reeks volledig mislukt is, want zelfs tijdens een onevenwichtig seizoen blijft Killing Eve een van de vermakelijkste thrillers van de afgelopen jaren. Daarnaast is het maar de vraag of het hoofdstuk Killing Eve nu echt afgesloten is, aangezien de producenten zich onlangs lieten ontvallen dat er nagedacht wordt over spin-offs. We zijn benieuwd, maar de kans dat ze net zo veel stof zullen doen opwaaien als de eerste Killing Eve-reeks lijkt tamelijk klein. Er is immers maar één Villanelle.