Je leest dit artikel uit de VPRO Gids gratis op VPRO Cinema. Wil je meer lezen over oa documentaires, podcasts en boeken? Neem dan een digitaal abonnement.
In We Are Lady Parts gaat een moslimapunkband op zoek naar een leadgitarist. De frisse, droogkomische serie maakt luidruchtig korte metten met de eenzijdige representatie van moslimvrouwen op televisie.
cadeautje
Amina wil trouwen. Ze overweegt zelfs de streng kijkende, bebaarde moslim op de bank tegenover haar. Met een beetje fantasie is zijn donkere blik een teken van diepe passie. Even glijdt ze weg in een dagdroom vol vurige romantiek en brandende steppes. Maar de realiteit is Oost-Londen en een humorloze huwelijkskandidaat met ouders die alles aan Amina afkeuren. Van haar pastelkleurige kleding (‘draag je altijd zulke felle kleuren?’) tot de gitaarlessen die ze geeft aan kinderen in het wijkgebouw (‘muziek is haram’). Haar liefde voor de gitaar is een van de redenen dat de mannenjacht niet van de grond komt, bevestigt ook haar beste vriendin, die toevallig net wél een verloving heeft binnengesleept. Als Amina daarna alleen is, vertolkt ze een eigentijdse versie van ‘Man of Constant Sorrow’ in haar kledingkast. (‘I am a girl of constant sorrow/I’ve seen trouble all my days/I am all alone in old Whitechapel/The place where I was born and raised.’)
Zo begint We Are Lady Parts, een energieke, droogkomische Britse serie over vier moslima’s in een punkband. Aanvankelijk bestaat Lady Parts uit drie uitgesproken vrouwen en hun manager. De anarchistische leadzangeres en bandleider denkt echter dat een leadgitaar het ontbrekende ingrediënt is dat nog moet worden toegevoegd aan hun sound. Die is op dat moment nog eenvoudig en rauw, met teksten als: ‘I’m gonna kill my sister/She stole my eyeliner/What a bitch – die, die, die.’ De andere twee bandleden – een Uberchauffeur die haar misantropie afreageert op haar drumstel en de bassende tekenaar van een strip over jonge vrouwen die moordzuchtige maniakken worden als ze ongesteld zijn – hebben zo hun twijfels.
Ongekunsteld
Hoe de naïeve, trouwlustige Amina (in haar kast hangt een Don McLean-poster) uiteindelijk toch in het brute Lady Parts belandt, is een van de verrassingen die deze serie in petto heeft. Ondertussen nemen de personages in We Are Lady Parts succesvol vooroordelen en clichés op de hak. Zo zijn de ouders van Amina progressieve, aimabele en liefdevolle mensen die niet begrijpen waarom hun dochter zo nodig (en zo snel) wil trouwen. Ze zouden liever zien dat ze eens ging interrailen. En Momtaz, de manager van de band, loopt hasj rokend in nikab door Londen, onderweg naar de winkel waar ze goedkope lingerie ‘voor elke gelegenheid’ verkoopt (‘recreatief, bloot, degelijk, respectvol, neem me zacht of neem me hard’).
Een serie over vier moslima’s in een punkband zou allicht kolderiek of gezocht kunnen zijn, maar het scenario is origineel en fris. Zelfspot, grof taalgebruik, flauwe grappen, slimme kwinkslagen, mierzoete dagdromen en liefdevolle momenten wisselen elkaar moeiteloos af. De vrouwen, die halverwege de bandrepetitie richting Mekka bidden, zijn stuk voor stuk fascinerend, met unieke ambities, dromen en ieder hun eigen ideeën over leven en liefde. Een aangename verrassing, maar toeval is het niet, zegt Nida Manzoor (31), die de serie schreef, regisseerde en produceerde, in een interview met Variety. Ze was niet blij met de wijze waarop moslimvrouwen meestal op televisie te zien zijn: onderdrukt, passief, vreugdeloos en gespeend van humor. ‘Ik schrijf comedy, dat gaat me het beste af, en ik wilde dit graag projecteren op deze groep, want een goede representatie is zo belangrijk.’
We Are Lady Parts doet ongekunsteld en authentiek aan, wat mogelijk komt doordat Manzoor haar eigen jeugd gebruikte als bron van inspiratie. Zo kreeg ze zelf op haar achtste een gitaar en was ze net als Amina een liefhebber van Amerikaanse folk (‘Paul Simon was mijn held’), terwijl haar zus naar hedendaagse punk luisterde, zoals Green Day. Met haar zus, broer en zwager schreef ze de muziek voor de serie, zoals het eerder geciteerde nummer ‘Ain’t No One Gonna Honour Kill My Sister but Me’.
Dat niet iedereen de humor van de vrijgevochten moslima’s op waarde schat, deert Manzoor niet. ‘Ik kreeg aanvankelijk wisselende kritieken, sommige mensen reageerden lauw, terwijl andere het fantastisch vonden. Je kunt het nu eenmaal niet iedereen naar de zin maken.’ De pilot van de serie werd op YouTube geplaatst. De optie om reacties te plaatsen was uitgeschakeld en kort nadat die eerste aflevering online was verschenen, sloot Manzoor zelfs al haar socialemedia-accounts.
Inmiddels krijgt de serie in Manzoors thuisland Groot-Brittannië en in de Verenigde Staten louter lovende kritieken. Een recensent van The Guardian noemt het ‘de Brits-Aziatische comedyserie waar je je hele naar representatie snakkende leven op gewacht hebt’. Ze benadrukt hoe knap het is dat de serie ondanks de druk die representatie van moslimvrouwen met zich meebrengt toch zo lichtvoetig is.
Het scheelt misschien dat iedereen in de serie ervan langs krijgt, niet alleen religieuze fanatici. Zo worden feministen met hun eigen fanatisme geconfronteerd en ook het patriarchaat wordt afgefakkeld. Daardoor voelt We Are Lady Parts op geen enkel moment als een aanklacht, terwijl er toch behoorlijk serieuze onderwerpen voorbijkomen. Die blijven overigens niet beperkt tot geloof en gender. Een belangrijk discussiepunt voor de rockende dames is: hebben we het internet nodig om door te breken? De bandleider is fel tegen: ‘Internet is de doodsteek voor creativiteit en voor de waarheid.’ Uiteindelijk gaat ze toch overstag. Het doorslaggevende argument? Online kunnen ze jongere versies van zichzelf inspireren. Meisjes die nog niet weten dat er vrouwen zoals zij bestaan. En dat is precies wat We Are Lady Parts doet: de wereld laten zien dat vrouwen die richting Mekka bidden ook keihard de pan uit kunnen rocken.
We Are Lady Parts werd onlangs ook besproken in de VPRO Koos Podcast. Beluister hieronder de aflevering.