His Dark Materials seizoen drie is het meest ambitieuze tot dusver

De wereld die de Britse schrijver Philip Pullman creëerde in zijn populaire fantasytrilogie His Dark Materials – een term uit John Miltons gedicht ‘Paradise Lost’ (1667) – laat zich niet eenvoudig verfilmen. De hoofdpersonen, tieners Lyra en Will, pendelen namelijk tussen parallelle universums. Dit zijn plekken waar engelen bestaan, ijsberen kunnen praten en ruggengraatloze wezens-met-slurf op ronde zaaddozen voorbij rollen. Mensen laten zich vervoeren per zeppelin en er zijn heksen die kunnen vliegen. Ook heeft elk mens een onafscheidelijke metgezel, een dæmon: een pratend dier dat de menselijke ziel voorstelt. Allemaal ideeën die fantastisch werken op papier, maar op het scherm niet per se goed uit de verf komen.

Toen Hollywood in 2007 een poging waagde om het eerste boek uit Pullmans reeks, The Golden Compass, naar de bioscoop te brengen flopte de film dan ook – de betrokkenheid van Nicole Kidman en Daniel Craig ten spijt. Het werd zelfs zo’n fiasco dat de twee geplande vervolgfilms nooit zijn verschenen. Heel wat beter vergaat het de televisieserie His Dark Materials, een coproductie van de BBC en HBO. Vanaf het eerste seizoen, dat in 2019 uitkwam, werd de serie overwegend positief ontvangen door critici en fans. Op 6 december gaat de derde reeks – die gebaseerd is op het laatste deel van de trilogie – van start.

‘The Amber Spyglass is verreweg het meest ingewikkelde boek uit de reeks,’ zegt uitvoerend producent Jane Tranter via Zoom. Dit komt vooral doordat er nog meer wezens en werelden uit Pullmans verhaal tot leven gebracht moeten worden, zoals de onder fans zeer geliefde mulefa (het eerdergenoemde wezen zonder ruggengraat) en het zogeheten Land of the Dead, waar de hoofdpersonen Lyra (Dafne Keen) en Will (Amir Wilson) naartoe reizen. ‘Een hele uitdaging,’ aldus Tranter. ‘Wij zijn net zo dol op het bronmateriaal als de fans van His Dark Materials, maar we zijn ons er ook van bewust dat het onmogelijk is om iedereen altijd tevreden te stellen. We streven ernaar de liefhebbers regelmatig te behagen en ze soms zelfs heel, heel erg blij te maken.’ Tot nu toe is dat redelijk gelukt, meent de producent. ‘Maar dit is het meest ambitieuze seizoen. Het is ook alweer twee jaar geleden dat de vorige reeks is uitgekomen, dus men heeft er lang op moeten wachten. We kunnen alleen maar hopen dat we mensen niet teleur zullen stellen.’

Als je een fantasiewereld realistisch en geloofwaardig wil maken, moet je zo veel mogelijk zo echt mogelijk houden. Vandaar dat er volgens acteurs James McAvoy en Ruth Wilson – die in de serie Lyra’s ouders spelen, Lord Asriel en Mrs Coulter – opvallend weinig groene schermen en tennisballen op stokjes aan His Dark Materials te pas zijn gekomen. ‘De kwaliteit van deze productie is bijzonder hoog,’ zegt McAvoy (Atonement) via Zoom. Volgens de acteur zijn veel scènes op locatie opgenomen. ‘En als we toch in de studio zaten werd er zo veel gemaakt en gebouwd dat het alsnog voelde alsof je je in die andere wereld begaf.’

Wilson, die ons vanachter een andere computer te woord staat, beaamt dit. ‘Veel van wat je ziet op het scherm zagen wij ook. Natuurlijk is er ook CGI [computer-generated imagery, digitale animatie, red.], maar veel minder dan ik had verwacht.’ De actrice, die eerder in series als The Affair en Luther speelde, geeft toe dat ze huiverig was voor wat haar te wachten stond toen ze aan de Philip Pullman-verfilming begon. Zeker omdat Mrs Coulter een goudkleurig aapje heeft als dæmon, wat betekende dat Wilson de meeste scènes moet delen met een wezen dat pas later digitaal zou worden toegevoegd. ‘Ik had nooit eerder fantasy gedaan en ik vroeg me oprecht af of ik wel tegenover een tennisbal zou kunnen acteren.’

Maar tot opluchting van de acteurs wordt echter al snel besloten om te werken met poppen en professionele poppenspelers. ‘En dat was een briljante zet,’ zegt Wilson. ‘Voorafgaand aan elke scène bespraken Brian [Fisher, de poppenspeler die Mrs Coulters gouden aapje bedient, red.] en ik altijd wat het aapje die dag zou gaan doen en waarom. En ook hoe het zich verhield tot de acties van mijn personage. Het aapje werd op deze manier mijn tegenspeler en dat voegde zo veel toe.’

McAvoy – die niet te zien was in het tweede seizoen omdat de aflevering waarin zijn personage zou verschijnen vanwege de pandemie geschrapt moest worden – vertelt dat hij zelfs uitdrukkelijk heeft gevraagd of de poppenspeler uit de eerste reeks (Amber-Rose Perry) opnieuw zijn dæmon, een sneeuwluipaard genaamd Stelmaria, kon bespelen. ‘Dat was ontzettend belangrijk voor me. Amber was immers mijn ziel.’

Met dit derde seizoen komt Philip Pullmans trilogie ten einde, maar dat hoeft niet te gelden voor de serie. Na His Dark Materials keerde de schrijver namelijk regelmatig terug naar de door hem gecreëerde werelden en personages. Niet alleen in korte verhalen en novelles, maar ook in een nieuwe trilogie, The Book of Dust, waarvan het laatste deel volgend jaar zal verschijnen.

‘Ik heb er geen geheim van gemaakt dat we The Book of Dust ook dolgraag zouden willen verfilmen,’ zegt producent Jane Tranter. ‘Ik durf zelfs te beweren dat The Secret Commonwealth [het tweede boek van de Dust-reeks, red.], waarin het verhaal van Lyra weer opgepakt wordt als ze twintig is, misschien wel mijn favoriet is. Nu zeg ik dat altijd over het laatste boek dat ik heb gelezen, maar dit deel is echt uitzonderlijk goed. Al ben ik ook dol op La belle sauvage, dat over Lyra’s jonge jaren gaat. En Jack Thorne [serieschrijver, red.] zegt altijd dat hij Once Upon a Time in the North, het levensverhaal van Lee Scoresby, ooit nog eens wil bewerken.’ Het komt er eigenlijk op neer, besluit Tranter haar relaas, dat zij en de andere makers het liefst zo veel mogelijk van Pullmans fantasiewereld naar het scherm zouden vertalen. ‘Als we die kans krijgen, gaan we daar gewoon mee door.’