De veelzijdige carrière van acteur, komiek en filmregisseur Albert Brooks is een heerlijke om op terug te blikken, zo bewijst deze aanstekelijke documentaire. Als geen ander wist hij met vernieuwende en atypische sketches zijn stempel te drukken op het Amerikaanse komedielandschap, om dat vervolgens voorgoed te veranderen. Regisseur Rob Reiner, zelf ook verdienstelijk acteur en filmmaker - en bovendien Brooks’ beste vriend sinds hun middelbareschooltijd - voert een openlijk gesprek met de baanbrekende komiek over diens leven en carrière, en spreekt daarnaast een tiental bewonderaars, onder wie Conan O’Brian, Steven Spielberg en Chris Rock. Het resultaat is een boeiend, plezierig en vanzelfsprekend erg grappig documentaireportret.
Streamingdienst HBO Max richt zich vooral op series, maar er staan ook genoeg mooie films op. We tippen op deze pagina onze favorieten, waaronder Amerikaanse klassiekers, meesterlijke trilogieën, prachtige documentaires en een paar HBO-producties.
All That Breathes
De Indiase broers Nadeem en Saud zijn ervan doordrongen dat alles wat ademt met elkaar verbonden is. Vanuit die visie ontfermen ze zich al zo’n twintig jaar over gewonde zwarte wouwen in hun woonplaats Delhi. De roofvogels spelen een belangrijke rol in het ecosysteem van de stad, maar hebben zwaar te lijden onder de toenemende luchtvervuiling. Deze veelbekroonde docu volgt de bedachtzame broers (en hun trouwe medewerker Salik) bij hun werk, en schetst en passant een portret van een stad vol politieke en ecologische dreigingen. De fraaie shots, rustige montage en filosofische mijmeringen zorgen voor een meditatieve filmervaring. Oscarnominatie voor beste documentaire.
All the Money in the World
Acteur Kevin Spacey werd te elfder ure uit All the Money in the World geknipt wegens #MeToo-gerelateerd wangedrag, waarna al zijn scènes in recordtempo opnieuw werden gefilmd met Christopher Plummer. Het leverde een smeuïge anekdote op, maar de film kan prima zonder Spacey. Deze reconstructie van de ontvoering van John Paul Getty III in 1973 is namelijk reuzespannend en heerlijk soepel geregisseerd door veteraan Ridley Scott (Alien, Gladiator). En hoe wrang ook: de 88-jarige Plummer is op zijn best als kille miljardair die het losgeld voor zijn kleinzoon weigert te betalen.
American Splendor
In het rijtje stripheldenverfilmingen is American Splendor een vreemde eend in de bijt. De strip gaat niet over aartsschurken of superkrachten, maar over de ware belevenissen en observaties van Harvey Pekar, een eenzame, misantropische vent met een lullig kantoorbaantje, getekend door underground tekenaar Robert Crumb. Het is onwaarschijnlijk knap hoe de regisseurs van deze film met behulp van cartoons, documentair beeldmateriaal en (uitstekende) acteurs de sfeer troffen van de man en zijn werk, en ook nog een pakkende film maakten. Vooral Paul Giamatti speelt een geweldige Pekar, het uitstekende script werd beloond met een Oscar.
American History X
Edward Norton (Fight Club) speelt Derek Vinyard, een Amerikaanse neonazi met intellectuele ambities. Zijn broertje Danny ziet hem als zijn idool, ook als Derek in de gevangenis belandt voor de moord op een zwarte dief. In de gevangenis komt Derek tot inkeer, terwijl Danny juist steeds verder onder de ban komt van een lokale leider van de rechts-extremistische beweging. Als Derek weer vrij komt escaleert de boel. Norton speelt fantastisch, en bemoeide zich ook intensief met de eindmontage. Dat laatste was zeer tegen de zin van regisseur Kaye. Evengoed is American History X een uitstekende en actuele film.
Behind the Candelabra
Verfilming van het gelijknamige boek van Scott Thorson over diens geheime relatie met extravagante Las Vegas-entertainer Władziu Valentino Liberace (1919-1987), die wereldberoemd werd met zijn flamboyante shows en barokke pianospel. Michael Douglas is zeer geloofwaardig als de door jonge mannen geobsedeerde Liberace en Matt Damon overtuigt als de naïeve Scott. Steven Soderbergh verfilmde hun zes jaar durende relatie open en eerlijk en schrikt, net als Douglas en Damon, niet terug voor expliciete seksscènes. Geproduceerd door betaalzender HBO, omdat de grote studio's de film 'too gay' vonden.
De bezette stad
In haar boek Atlas van een bezette stad (2019) legt schrijver/filmmaker Bianca Stigter minutieus vast wat zich in Amsterdam tijdens de oorlogsjaren heeft afgespeeld. Van wijk tot wijk, en van straat tot straat. In Steve McQueens monumentale documentaire horen we voorgelezen fragmenten uit de Atlas, terwijl we uitsluitend beelden van Amsterdam tussen 2020 en 2023 te zien krijgen. Dus lege straten vanwege corona, burgerverzet tegen de verplichte vaccinatie, en grote demonstraties tegen racisme, fascisme, en de opwarming van de aarde. Maar ook de ‘bevrijding’ na corona, zomer in het Vondelpark en ijspret op de bevroren grachten. McQueen laat heden op verleden botsen, met een welhaast hypnotiserend resultaat.
The Damned United
Hij had zich er zo op verheugd, voetbalcoach Brian Clough (Michael Sheen), op de cupwedstrijd die zijn nederige eerstedivisieclub Derby County in 1968 speelde tegen het oppermachtige Leeds United. Maar Derby wordt vernederd. Tijd voor wraak, vooral op Leeds-coach Don Revie, de man die zijn spelers zo snoeihard laat spelen. Het intelligente script, het mooie camerawerk, het slimme gebruik van archiefbeelden en de goede acteurs maken van deze opmerkelijk clichéloze sportfilm tegelijk een meeslepend epos en een fraai tijdsbeeld. Gebaseerd op ware gebeurtenissen.
David Holmes: The Boy Who Lived
Tijdens de preproductie van de laatste Harry Potter-film gebeurde er een ongeluk waarbij David Holmes, de vaste stuntman en goede vriend van hoofdrolspeler Daniel Radcliffe, verlamd raakte. In David Holmes: The Boy Who Lived vertelt hij zijn verhaal. Geen zware kost, want de film is even opbeurend als ontroerend. De verrassend lichtvoetige documentaire volgt een standaardformule waarbij interviews afgewisseld worden met geënsceneerde ontmoetingen, maar is interessant vanwege de blik achter de schermen. Dit is in wezen een film over het maken van films. Door de archiefbeelden van het productieproces van de films een aanrader voor Harry Potter-fans.
Drive My Car
De auto uit de titel is een rode Saab 900 Aero coupe. Normaal wordt die gereden door de eigenzinnige theateracteur en -regisseur Yûsuke Kafuku, maar voor een klus in Hiroshima krijgt Kafuku, zeer tegen zijn zin in, een chauffeur. Dat is de jonge Misaki Watari, die net als Kafuku gebukt blijkt te gaan onder een enorm, onverwerkt trauma. Complex, maar vloeiend verteld verhaal over verlies, acceptatie en onderlinge communicatie, gebaseerd op handvol korte verhalen van schrijver Haruki Murakami. Winnaar van de prijs voor het beste scenario op Cannes 2021 en in 2022 genomineerd voor vier Oscars, waarvan de prijs voor Beste Internationale Speelfilm werd verzilverd.
Eyes Wide Shut
De destijds nog getrouwde Tom Cruise en Nicole Kidman spelen een gefortuneerd New Yorks echtpaar. Hun huwelijk komt onder druk te staan wanneer de vrouw bekent bijna te zijn verleid tot overspel. Wat volgt, in deze verfilming van Arthur Schnitzlers 'Traumnovelle', is de curieuze afdaling in de innerlijke wereld van de man die gedurende een nacht door de stad zwerft. Zoals bij de meeste van zijn films werd Stanley Kubricks traag vertelde, sfeervolle testament (hij overleed in het voorjaar van 1999) met uiteenlopende reacties ontvangen. En bij de eerstvolgende Oscaruitreiking werd Eyes Wide Shut geheel genegeerd.
Femme
Als dragqueen Jules (Nathan Stewart-Jarrett), gekleed als zijn vrouwelijke alter ego, een pakje sigaretten in een avondwinkel haalt, wordt hij achtervolgd en in elkaar geramd door de macho ogende, maar heimelijk homofiele Preston (George MacKay) en diens hanige hetero-maten. Als Jules zijn belager maanden later in een gay sauna aantreft, verleidt hij Preston om wraak te kunnen nemen. Maar in plaats van de verwachte wraakthriller ontspint zich vervolgens een zeer seksueel geladen, emotioneel meeslepend psychologisch drama over identiteit en rollenspelen, kwetsbaarheid en macht, dominantie en onderwerping, dat opvallend genuanceerd én explosief uit de hoek komt. Gedragen door twee geweldige personages die aanvankelijk elkaars tegenpolen lijken, maar deels ook elkaars spiegelbeeld blijken.
Hell or High Water
In het uitgestrekte achterland van Texas proberen twee broers (Chris Pine en Ben Foster) het noodlijdende boerenbedrijf van een van hen overeind te houden met overvallen op kleine bankfilialen. In de hoop en verwachting dat de FBI zich er dan niet mee zal gaan bemoeien. Dat lukt, maar ze krijgen wel twee ervaren Texas Rangers (Jeff Bridges en Gil Birmingham) achter zich aan. Misdaadthriller vermomd als sociaal drama vermomd als western. Met even veel aandacht voor de broers als voor de Rangers. Het fijne script is van Taylor Sheridan (Sicario), de prettig rustige regie van David Mackenzie (Starred Up). Oscarnominaties voor beste film, script, montage en de bijrol van Bridges.
The Dark Knight Trilogie
Regisseur Christopher Nolan gaf het ingesufte superheldengenre in 2005 weer een flinke oppepper met Batman Begins, waarin wordt verteld waaróm Bruce Wayne besloot de misdaad te gaan bestrijden. Het vervolg op deze film, The Dark Knight, is wellicht de beste superheldenfilm ooit gemaakt. Virtuoos filmwerk, een grimmige sfeer en een magistrale, huiveringwekkende rol van Ledger (1979-2008) als The Joker maken Nolans tweede Batman-film niet alleen binnen deze trilogie, maar ook binnen het genre zelf, een echte uitblinker. In het derde deel, The Dark Knight Rises, maakt Nolan de link tussen fictie en werkelijkheid nog nadrukkelijker dan voorheen. Dat dat in die comic-setting nooit potsierlijk wordt, is een prestatie op zich. De première in een Amerikaans stadje werd verstoord door een gek met een vuurwapen: twaalf doden en 59 gewonden. Geen fictie, maar treurige werkelijkheid.
Inception
Bejubelde, met prijzen overladen, hoogst originele scifi-thriller over de mogelijkheid om tijdens het dromen ideeën in het onderbewuste van anderen te plaatsen: een proces dat inception heet. Bedrijfsdief Cobb (Leonardo DiCaprio), een man met een pijnlijk eigen verleden, krijgt van een Japanse zakenman (Ken Watanabe) opdracht zo'n inception uit te voeren, maar die verloopt natuurlijk anders dan verwacht. Regisseur Christopher Nolan (Memento, The Dark Knight en Dunkirk) is gek op complexe vertelspelletjes die de kijker met krakende hersenen kan meespelen. De dromen-in-dromen-in-dromen zijn schitterend vormgegeven.
Dune en Dune: Part Two
Het visuele spektakel Dune, wat nu nog bestaat uit twee delen, is gebaseerd op het gelijknamige sciencefictionboek van Frank Herbert uit 1965. De eerste film gaat over de hero’s journey van de adellijke Paul Atreides (Timothée Chalamet), die het op woestijnplaneet Arrakis onder meer moet opnemen tegen opstandige Fremen, troepen van de intergalactische keizer en gigantische zandwormen. De film balanceert continu op het randje van indrukwekkend en potsierlijk, gaat daar een enkele keer ook overheen, maar verveelt geen seconde (van de ruim tweeënhalf uur) en is adembenemend mooi gefilmd. Regisseur Denis Villeneuve doet er met het tweede deel nog een schepje bovenop met meer adembenemende actie, meer Hollywood-sterren (zoals Austin Butler en Florence Pugh) en heel veel meer reusachtige zandwormen.
Het wachten op het derde en laatste deel van de sciencefiction-epos kan beginnen.
Elephant
Op 20 april 1999, de verjaardag van Hitler, richtten twee jongens een bloedbad aan op Columbine Highschool in een blanke, dure buurt in Littleton, Colorado. Met automatische wapens die ze op internet hadden besteld, vermoordden de achttienjarige Eric Harris en de zeventienjarige Dylan Klebold twaalf medeleerlingen en een leraar en verwondden er 23, van wie negen ernstig. De adembenemende verfilming Elephant van Gus Van Sant laat zien dat niet voor alles een remedie voorhanden is, dat niet op alles een concreet antwoord mogelijk is. Geen bloedfonteinen, geen verklaringen, maar des te verontrustender.
Elizabeth Taylor: The Lost Tapes
Deze documentaire is meer dan het zoveelste sterrenportret. Nieuw ontdekte interviewopnames van journalist Richard Meryman schetsen in combinatie met prachtig archiefbeeld niet alleen het leven van Hollywoodicoon Elizabeth Taylor (1932-2011) maar ook de opkomst van paparazzi en celebritycultuur. Taylors acteercarrière werd overschaduwd door de constante publiciteit over haar liefdesleven. Ze trouwde maar liefst acht keer, waarvan twee keer met mede-ster Richard Burton. De bladen kregen er geen genoeg van en zelfs de paus sprak er schande van. Maar wie was Liz Taylor echt? Zij draaide al vanaf haar tiende mee in Hollywood en was daardoor een zoekende, maar ook heel sterke en kritische vrouw.
The Exorcist
Een actrice zoekt hulp voor haar dochter Regan die zich steeds vreemder gaat gedragen. Omdat psychiaters geen soelaas bieden, vraagt ze een priester of hij een uitdrijvingsritueel wil uitvoeren. Baat het niet, dan schaadt het niet. In 1973 vielen bioscoopbezoekers, al in de stemming gebracht door geruchten over de door mysterieuze ongevallen geplaagde opnames, in katzwijm bij de film. Regisseur William Friedkin (The French Connection) had dan ook een intens spannende, baanbrekende horrorfilm gemaakt. In 2000 verscheen een gerestaureerde, nóg engere versie van de klassieker, met enkele kippenvelverwekkende toegevoegde scènes.
The Fallout
Als iets ingrijpends gebeurt, gaat het leven vaak ongehinderd door. Ook voor de eigenzinnige zestienjarige Vada (Jenna Ortega, bekend van haar hoofdrol in Netflixserie Wednesday), die getuige is van iets afschuwelijks op haar middelbare school en daardoor dichter naar tegenpool Mia (danser Maddie Ziegler) toegroeit. Tienerdrama The Fallout balanceert voortdurend tussen luchtig en droevig en vangt zo de (ongewone) alledaagsheid in de nasleep van een traumatische gebeurtenis. De film blijft enigszins aan de oppervlakte, vooral in de uitwerking van het leven van Mia, maar is verfrissend omdat debuterend schrijver-regisseur Megan Park ruimte laat voor onzekerheid, terwijl films over rouw vaak gekenmerkt worden door een nadruk op afsluiting.
Goodfellas
Al zolang hij zich kan herinneren wil Henry (Ray Liotta) een gangster worden. En vanaf zijn zestiende mag hij inderdaad aan de slag bij de Italiaanse maffia-familie de Luccheses. Zijn carrière loopt voorspoedig. Scorsese luisterde als jochie graag naar de sterke en grappige verhalen die gangsters in de New Yorkse buurt waarin hij opgroeide op straathoeken vertelden. Zijn sublieme Goodfellas baseerde hij op de biografie van de echte Henry Hill. Robert De Niro had intensief contact met Hill om te bestuderen hoe zijn personage, een collega van Henry, handelde, liep en sprak. En zo viel alles perfect op zijn plek. Uitbundig, virtuoos en grimmig misdaadepos.
Instinct
Psychologisch drama over de ervaren psycholoog Nicoline (Carice van Houten), die gaat werken in een tbs-kliniek. Daar mag ze bepalen of Idris (Marwan Kenzari), die behandeld wordt voor ‘seksuele delicten met een extreem gewelddadig karakter’, met onbegeleid verlof mag of niet. Sterk regiedebuut van actrice Halina Reijn, waarin ze met de destructieve Nicoline een filmpersonage heeft gecreëerd dat zowel slachtoffer als dader is. Wat getuigt van eigenzinnigheid en lef in tijden van #MeToo. Eerste film van het door Reijn en Van Houten opgerichte productiebedrijf Man Up werd onder meer bekroond op het festival van Locarno en was de openingsfilm van NFF2019.
Great Photo, Lovely Life
In deze rauwe en vreselijk intieme documentaire richt fotojournalist Amanda Mustard de camera op het geheim dat haar moeder, zus, oom en grootouders jaren met zich meezeulden. Mustards grootvader Bill misbruikte in zijn leven tientallen meisjes, waaronder zijn eigen dochter en kleindochter Angie, en kwam er min of meer mee weg. Great Photo, Lovely Life is Mustards poging om dit laatste recht te zetten en tegelijkertijd te kijken naar de medeplichtigheid van de rest van haar familie. Een film die niet makkelijk is om te kijken, maar goed inzichtelijk maakt hoe tegenstrijdig en ingewikkeld het voor familieleden kan zijn.
Mad Max: Fury Road
Na dertig jaar keerde regisseur George Miller terug naar de post-apocalyptische strapatsen waarmee hij naam maakte. Mad Max probeert met de strijdbare Furiosa uit handen te blijven van de tirannieke Immortan Joe en zijn leger kamikaze-albino's, om zo een handvol vrouwen te redden van een miserabel lot. Twee uur lang ronkt, crasht en explodeert alles in een even krankzinnig als onzinnig spektakel vol bijzondere stunts en special effects. Fury Road is glorieuze, zwartgeblakerde gekte die andere actiefilms en blockbusters stof laat happen.
Furiosa: A Mad Max Saga
Ook het vervolg op Mad Max: Fury Road staat op HBO Max. Een origin-story, waarin we kunnen zien hoe Furiosa via de krankzinnige Dementus bij tiran Immortan Joe terechtkomt. En ondertussen een steeds betere strijder wordt. Zoals Furiosa het stokje overnam van Mad Max, nam actrice Anya Taylor-Joy (Furiosa) het stokje over van Charlize Theron. Maar wat in deze ‘western op wielen’ gebleven is, zijn de extravagante uitdossingen, de continue ontploffingen en de eindeloze, maar telkens weer originele achtervolgingen. Filmspektakel van ongekend niveau.
Parasite
Zwarte komedie over armoede in Zuid-Korea. We volgen een arm gezin, waarvan de leden zich een voor een hechten aan een rijk gezin in Seoul. De eigenzinnige en onvoorspelbare film begint grappig, wordt almaar donkerder, en werkt toe naar een explosief einde. Bong Joon-ho (The Host, Okja) mixt een heleboel genres (drama, slapstick, satire, horror), maar slaagt er moeiteloos in daar een soepel geheel van te maken. Extra vermelding voor het vloeiende camerawerk van Hong Kyung-pyo. Glorieuze winnaar van de Gouden Palm op Cannes2019. Bovendien Oscars voor beste film, beste regie, beste script en beste niet-Engelstalige film.
Interstellar
In de nabije toekomst is de aarde bijna uitgeput, dus werken NASA-wetenschappers aan een plan om de mensheid via een wormgat naar een verre planeet te verplaatsen. Matthew McConaughey speelt een astronaut die op onderzoek uitgaat en daarvoor zijn kinderen moet achterlaten. Het familiedrama levert aangrijpende scènes op, al lijkt regisseur Christopher Nolan (The Dark Knight, Inception) wel iets meer aandacht te hebben besteed aan de ‘science’ dan aan de ‘fiction’. Vooral tegen het slot wordt het verhaal vrij abstract en vergezocht. Evengoed een erg indrukwekkende film, alleen al vanwege de majestueuze ruimtebeelden en kippenvelmuziek van Hans Zimmer.
Into the Storm
Na de zege van karakteracteur Albert Finney als Winston Churchill in de historisch doortimmerde HBO-film The Gathering Storm, mocht confrère Brendan Gleeson het proberen in deze vervolgfilm, toepasselijk ondertiteld Churchill at War. Finney speelde de vermaarde premier tot eind jaren dertig, en Gleeson begint in juli 1945, verbouwereerd in Frankrijk, wachtend op de uitslag van de verkiezingen (die hij verloor). De film toont in terugblik ontzagwekkende beelden van de oorlog, maar focust op het politieke steekspel in Engeland over de kandidatuur van Churchill na de geallieerde overwinning. Wederom een grandioze film.
Katrina Babies
Regisseur Edward Buckles jr. was dertien jaar oud toen hij met zijn familie halsoverkop New Orleans moest verlaten voor de naderende orkaan Katrina. Als puber heeft hij het vervolgens zwaar als 'vluchteling', op een nieuwe school in een nieuwe stad. Wanneer het gezin na jaren terugkeert in The Big Easy, blijkt ook zijn thuisstad niet meer als thuis te voelen. Een probleem dat bij veel van zijn leeftijdsgenoten speelt, maar waar weinig oog voor is bij ouders, buurtgenoten of leraren. ‘Er is nooit gevraagd hoe het voor ons was’. En dus vraagt Buckles het nu, aan zijn leeftijdsgenoten en aan degenen die de stad als baby verlieten. Katrina Babies is een indringend portret van deze onthechte generatie, waarin grote sociale problemen secuur worden teruggebracht tot persoonlijke verhalen.
Kimi
Zoë Kravitz speelt in deze HBO Max-productie de rol van ‘voice stream analist’ Angela, die bij bij een techbedrijf werkt dat slimme speakers produceert. Haar voornaamste werkzaamheden bestaan uit het analyseren van foutjes in het herkenningsvermogen van de apparaten. Niet het meest inspirerende werk, maar het houdt haar wél van de straat. Dat laatste komt goed uit, want na een traumatisch incident én het uitbreken van de coronapandemie, heeft Angela last van pleinvrees, waardoor ze niet meer naar buiten durft. Maar dan hoort ze op een opname ineens geluiden die wijzen op een misdrijf, waarna ze langzaam in een bedrijfscomplot wordt gezogen, én haar veilige thuisomgeving moet verlaten. Prettig minimalistische techthriller van Steven Soderbergh, die regelmatig herinneringen oproept aan paranoiaklassiekers als Blow Out, Rear Window en The Conversation. Kravitz is voortreffelijk.
Pig
In een bos aan de Amerikaanse westkust woont kluizenaar Rob met zijn varken, dat hem helpt truffels te vinden voor de verkoop. Wanneer het beest op een nacht wordt ontvoerd, zet Rob alles op alles om het terug te vinden. Hoe minder je verder weet over Pig, hoe beter, want dit meeslepende indiedrama van debuterend regisseur Michael Sarnoski zit vol verrassingen. Een daarvan is hoofdrolspeler Nicolas Cage, die na een hele rits pulpfilms weer eens laat zien wat een goede acteur hij is.
The Lord of the Rings Trilogie
Fans van Tolkiens vuistdikke epos The Lord of the Rings – over vier hobbits en hun queeste om de Ring te vernietigen – waren er niet gerust op toen Peter Jackson de regie van hun geliefde trilogie ter hand nam. Vlak voor de wereldpremière liet Jackson weten dat ‘de film niet wezenlijk verschilt van het boek’. Jackson wilde ‘fantasy maken alsof het echt gebeurd is. Het boek voelt echt en dát wilde ik verfilmen. Ik hou namelijk niet van fantasy.’ Daarom huurde hij bijvoorbeeld meer dan 250 timmerlieden, modellen-makers en andere kunstenaars in om de sets op te tuigen. En dat is te zien. De drie films van Jackson groeide uit tot moderne klassiekers, en zijn tegenwoordig niet meer weg te denken uit het culturele landschap.
Master of Light
Wegens drugsdealen sleet de Afro-Amerikaan George Anthony Morton (1983) zijn jaren als twintiger achter de tralies, maar nu maakt hij naam als portretschilder. In deze gloedvolle, Amerikaans geproduceerde ‘inspirational documentary,’ dat het regiedebuut is van de Nederlandse Rosa Ruth Boesten, schildert de ernstige dertiger onder meer zijn moeder, die nog steeds om de haverklap vastzit. Morton bezoekt familieleden in geboortestad Kansas City en ziet zijn demonen onder ogen met hulp van een psycholoog. Over de ‘kutkringloop van verliezers,’ de zoektocht naar innerlijk licht, Rembrandt en de eurocentrische kunstenwereld. Meermaals bekroond, onder meer voor beste debuut en camera.
Navalny
Navalny laat de periode zien vlak na de vergiftiging van Aleksej Navalny: Ruslands beroemdste oppositieleider. Regisseur Daniel Roher volgt het maandenlange herstel van de hoofdpersoon tot aan zijn terugkeer naar Rusland in januari 2021. Aan de hand van archiefbeelden en video-opnamen van Navalny’s anticorruptieorganisatie Fond Borby S Korruptsiyey en zijn familie schetst Roher de opkomst van president Vladimir Poetins grootste nog levende rivaal, die nu alweer twee jaar in een Russisch strafkamp zit. Nu Rusland afglijdt naar een totalitair regime van Noord-Koreaanse snit klinkt Navalny’s boodschap aan het Russische volk niet meer zo hoopvol als ten tijde van de filmopnamen, maar wel des te urgenter: ‘Geef niet op.’ Bekroond met de Oscar voor beste documentaire.
Pink Moon
Kort voor zijn 75ste verjaardag vertelt weduwnaar Jan (Johan Leysen) zijn kinderen dat hij niet meer verder wil leven, ook al heeft hij geen fysieke klachten en een groot sociaal netwerk. Dochter Iris (mooi personage, sterk gespeeld door Julia Akkermans) vindt dit onacceptabel en wil haar vader pertinent op andere ideeën brengen. Solide regiedebuut heeft een verrassend luchtige toon, die nooit afbreuk doet aan de ernst van de situatie. De film biedt geen makkelijke antwoorden, wel een eerlijke, menselijke blik. Vooral de slotscène, gefilmd in één lange take, maakt veel indruk.
Spider-Man: Into the Spider-verse
Nóg een film over Marvel-icoon Spider-Man: daar zat eigenlijk niemand op te wachten. Des te verrassender is het dat deze animatiefilm van Sony Pictures Animation, waarin niet Peter Parker maar tiener Miles Morales de hoofdrol vervult, verreweg de beste film over de gemaskerde burgerwacht uit Brooklyn is, en tevens de meest radicale, intelligente, kunstzinnige en revolutionaire superheldenfilm ooit gemaakt. Van de (diverse) stemmencast tot de absurdistische grappen en van het ontroerende vader-zoon thema tot de hallucinerende en adembenemend mooie beelden: vrijwel alles aan Into the Spider-Verse is van grote klasse.
The Shining
Een schrijver (Jack Nicholson) omhelst het aanbod in de winter op een afgelegen hotel in Colorado te passen. Hij denkt zo in alle rust te kunnen werken, maar dat pakt anders uit: hij heeft nog geen letter op papier of hij begint zijn verstand te verliezen. IJzersterke Stephen King-verfilming (niet in de laatste plaats door Nicholsons geweldige spel), destijds niet onverdeeld enthousiast ontvangen, bereikte later cultstatus. Let op de schitterende openingsbeelden en de sequenties waarin de camera op driewieler-hoogte het telepathisch begaafde zoontje volgt, dat op eigen houtje het verlaten hotel verkent.
Speak No Evil
‘Wat is het ergste dat er kan gebeuren?’, vragen de duidelijk links-liberale Björn en Louise zich nog af, wanneer ze de uitnodiging accepteren van het Nederlandse gezin dat ze op vakantie in Italië ontmoetten. Dan weet je dat het erg wordt, in deze intrigerende ‘sociale horror’ (volgens regisseur Tafdrup) over hoe om te gaan met wel heel lomp, direct en uiteindelijk zelfs gewelddadig gedrag. Sterke hoofdrollen (van onder anderen Fedja van Huêt en Karina Smulders als het Nederlandse gezin ‘from hell’) in een film die even ongemakkelijk is als hitserie The Office en even vilein-nihilistisch als Hanekes Funny Games.
Terminator 2: Judgment Day
In The Terminator uit 1984 luidden de laatste woorden gericht aan robot Schwarzenegger: 'You're terminated, fucker.' In Terminator 2 is Schwarzenegger toch weer terug, nu als goede robot die de jonge John Connor (Edward Furlong) moet beschermen tegen het nieuwste, vormveranderende model Terminator. Deze ijzersterke actiefilm viel vooral op door de voor die tijd baanbrekende special effects. De makers mochten bij de Oscaruitreiking dan ook een beeldje meenemen voor de visuele & geluidseffecten, en eentje voor de make-up. Er kwamen later nog enkele, veel zwakkere vervolgfilms.
A Tree of Life: The Pittsburgh Synagogue Shooting
Op 27 oktober 2018 pleegt een geradicaliseerde antisemiet een aanslag op de Tree of Life-synagoge in Pittsburgh, waarbij elf mensen om het leven komen. Deze aangrijpende documentaire biedt naast een reconstructie van die zwarte dag vooral een prachtig portret van de slachtoffers, nabestaanden en de getroffen Joodse gemeenschap in Pittsburgh. De problematiek die ten grondslag ligt aan de horrordaad (zoals wapenwetten en racisme) wordt zeker behandeld, maar deze film draait vooral om het persoonlijke leed en de bewonderenswaardige veerkracht van de overlevers. Een diep menselijke en genuanceerde film, die vooral zo indrukwekkend is door hoe de nabestaanden in het leven staan, en ondanks alles blijven vertrouwen op de goedheid van de mens.
Triangle of Sadness
Fotomodellen Carl (Harris Dickinson) en Yaya (Charbi Dean) zijn vanwege hun schoonheid bovenaan de sociale ladder terechtgekomen. In de fijn-vileine satire Triangle of Sadness zien we hoe die twee hun uiterlijk herhaaldelijk inzetten als betaalmiddel. Eerst in de modewereld, dan aan boord van een luxe jacht en ten slotte op een onbewoond eiland, waar alle bestaande hiërarchieën zijn verdwenen. Deze Gouden Palmwinnaar van de Zweedse regisseur Ruben Östlund (Turist, The Square) is een vaak hilarische aanval op de wereld van de superrijken, maar uiteindelijk verschillen de drie delen onderling nogal van toon en kwaliteit, waardoor de som wat minder is dan het geheel.
De veroordeling
IJzersterke reconstructie – de film is uitsluitend gebaseerd op archiefmateriaal, officiële stukken en getuigenverklaringen – van de nasleep van de beruchte Deventer moordzaak uit 1999, toen de weduwe Wittenberg door wurging en vijf messteken in haar borst om het leven werd gebracht. Gezien door de ogen van Netwerk-journalist Bas Haan (Fedja Van Huêt), die eerst overtuigd is van de onschuld van haar al veroordeelde financieel adviseur Ernest Louwes (Mark Kraan), dan van diens schuld, en zich vervolgens inzet voor klusjesman Michaël de Jong (Yorick Van Wageningen), die door vox populist Maurice de Hond (Maurice De Hond) – ten onrechte – wordt aangewezen als dader. Intelligent, belangrijk en soms woestmakend (vooral als het gaat om de diverse talkshows, die maar hijgend achter De Hond bleven aanlopen). Bekroond met vier Gouden Kalveren.
Wit
Het maken van een televisiefilm schiep voor cinemagrootheid Mike Nichols de mogelijkheid om ongestoord (zonder de druk van Hollywoodstudio's) creatief te zijn. Doorgaans zijn er niet veel mensen geïnteresseerd in een verhaal over de ontluisterende aftakeling van een stervend persoon. Wit, naar een Pulitzer Prijs-winnend toneelstuk van Margaret Edson en aangepast door regisseur Nichols en Thompson zelf, zou daar verandering in kunnen brengen. Niet dat het drama populaire knievallen doet, nee Wit is gewoon dwingend goed gemaakt. Met ongelooflijke flexibiliteit speelt Thompson de doodzieke literatuurdocent Vivian Bearing. Wij zien haar dapper chemotherapie en vernederingen doorstaan, onderwijl peinzend over de zorgsector, dichter John Donne, haar carrière en menselijkheid. Wit is pijnlijk boeiend, net als het leven en de dood.
The Wizard of Oz
Dé Wizard of Oz met Judy Garland als de enige echte Dorothy die met haar hondje Toto door een tornado wordt meegenomen naar de betoverde wereld van Oz. Alwaar ze op de Yellow Brick Road, op weg naar de tovenaar die haar misschien thuis kan brengen, gezelschap krijgt van Scarecrow, Tin Man en Cowardly Lion. The Wizard of Oz behoort nog steeds tot de meest succesvolle live-action kinderfantasieën ooit in Hollywood bedacht. Regisseur Victor Fleming kon The Wizard of Oz niet afmaken, omdat hij de regie van Gone with the Wind kreeg aangeboden. King Vidor voltooide de film en draaide onder andere het befaamde 'Over the Rainbow'-nummer.
You Don't Know Jack
De onconventionele Amerikaanse arts en patholoog-anatoom Jack Kevorkian pleegde euthanasie bij, volgens eigen zeggen, meer dan honderd mensen. Zijn critici vonden dat hij te makkelijk toestemde om mee te werken aan iemands zelfgekozen dood. Hij bracht een aantal jaar door in de gevangenis. In deze door HBO gemaakte tv-film wordt Kevorkian gespeeld door Pacino, in topvorm. Zijn weergave van Kevorkians flamboyante persoonlijkheid zorgt voor welkome, luchtige momenten in een zware film, die interessante vragen oproept over het euthanasievraagstuk. Sterke bijrollen van Sarandon en Huston.