De zomervakantie is voor kinderen vaak een idyllische tijd, waarin ouders
zich niet te veel met hen bemoeien en de opties voor dagbesteding compleet open
liggen. Veel films die gesitueerd zijn in de zomer stoelen dan ook op de
avonturen van kinderen (en tieners) op zichzelf, zonder ouderlijk toezicht.
De moeder van al deze puberavonturen is Stand by Me, waarin een groep
twaalfjarige jongens een tweedaagse reis door de bossen onderneemt op zoek naar
het dode lichaam van een leeftijdgenoot. De reis is er tevens één naar
volwassenheid, en de hele film is een bitterzoet afscheid van de kindertijd. De
jongens botsen allemaal met de volwassenenwereld, maar ze zijn ook geen kleine
kinderen meer. Ze roken, vloeken, drinken; zijn roekeloos, vol jongensachtige
bravoure. Zoals de verteller zegt tegen het slot: 'I never had any friends later
on like the ones I had when I was twelve. Jesus, does anyone?'
Stand by Me vond in zijn mix van avontuur en kindermelancholie grote navolging
in titels als The Sandlot, Super 8 en Hide Your Smiling Faces. Ook een mooie
variant is Les géants, waarin de ouders van de jonge hoofdpersonen ook compleet
afwezig zijn en de drie knapen ook een eigen front tegen de grote boze wereld
der volwassenen vormen. Ze zijn er echter niet tegen opgewassen. Les géants is
de tragische keerzijde van de besloten kinderwereld in Stand by Me: idyllische
pubervriendschappen blijken niet voldoende als de wereld je kwaad gezind is.
Kings of Summer, een postmoderne ode aan Stand by Me en dergelijke films, weet
de kloof tussen ouders en kinderen goed te verbeelden. Wanneer drie jongeren
vluchten voor wat zij ervaren als beschamend gedrag van hun ouders, en een eigen
huis in het bos starten, gaat de vader van één van heb bij zichzelf te rade.
Zijn conclusie is dat hij werkelijk geen idee heeft wat er in het hoofd van zijn
zoon omgaat, en dat beangstigt hem. De generatiekloof is mijlengroot.
Van romantische zomeravonden tot verhitte moordenaars: de zomerfilm is meer dan zon, zee en strand. VPRO Cinema verkent de komende weken de verschillende soorten zomerfilms. Deze week: kinderen op zichzelf.
De meest ontluisterende visie op kinderen zonder ouderlijke supervisie vinden we
in Larry Clarks controversiële Kids. Op een zomerdag in New York volgen we een
viertal vijftien- en zestienjarigen die zich laven aan seks, drank en drugs. Tot
de beruchte ingrediënten behoren onder meer aids, verkrachting, blowende en
drinkende elfjarigen, een mishandeling in het park en kleurrijke gesprekken over
seksuele escapades. De film werd met veel rumoer ontvangen, maar de cast en
crew bleven achter Larry Clark staan. Cameraman Eric Edwards vertelde
recentelijk, in het kader van het twintigjarige jubileum van Kids, aan Dazed: '
Larry wilde laten zien dat dit was wat die kinderen verdomme deden, zonder dat
hun ouders het wisten, terwijl die het wel hoorden te weten. Larry wilde die
ouders de duistere – maar eerlijke – kant laten zien van wat kinderen zoal doen
.'
Tips:
Glue
Duck Season
The Myth of the American Sleepover
George Washington