Tien onvergetelijke personages uit de films van Wes Anderson

Commercieel gezien was Andersons debuutfilm Bottle Rocket, over drie verveelde vrienden die dromen van een dievenbestaan, een enorme flop. Naar verluidt zou acteur Owen Wilson, die zijn eerste rol speelde en meeschreef aan het script, serieus hebben overwogen om bij de marine te gaan en zijn acteercarrière voor gezien te houden. Maar dat liep net even wat anders: inmiddels is de acteur een veelgevraagde naam in Hollywood. Droogkomische timing is zijn handelsmerk geworden, iets wat goed terug te zien is in Bottle Rocket, waarin Wilson de rol van Dignan speelt. De goedlachse naïeveling is de leider van het zooitje ongeregeld dat in de film een simpele inbraak beraamt. Wilson verleent Dignan de perfecte mix van zelfvertrouwen en klungeligheid, resulterend in een heerlijk komisch personage.

De veelvuldig bekroonde rol van Bill Murray in de komedie Rushmore - de film waarmee Anderson doorbrak bij het grote publiek - is de acteur op zijn best. Hij speelt de schatrijke maar doodongelukkige zakenman Herman Blume. Het is een personage van het soort dat vaker terugkeert in Andersons oeuvre: grappig om naar te kijken, maar tegelijkertijd enorm triest. In een van de beste scènes uit de film zien we Blume doelloos rokend en drinkend rondzwerven op het feestje van zijn zoons. Geweldig is het, hoe Murray zijn somberte zo voelbaar maakt, zonder ook maar een woord te zeggen. De acteur was zo enthousiast over de rol na het lezen van het script, dat hij genoegen nam met een minimumsalaris van ‘slechts’ negenduizend dollar. Na Rushmore speelde Murray in elke film die Anderson maakte, al ontbreekt hij in Asteroid City vanwege een coronabesmetting. 

Nog zo’n typisch tragikomisch personage in Andersons filmografie is Margot Tenenbaum, gespeeld door Gwyneth Paltrow. De disfunctionele familie uit de titel waartoe zij behoort is een heerlijk bont gezelschap: de kinderen van de liegende en zelfingenomen pater familias Royal Tenenbaum (een geweldige Gene Hackman) groeiden allen op als veelbelovende hoogvliegers. De een werd vroeg tenniskampioen, de ander blonk uit in financiën, en (de geadopteerde) Margot won als tiener een prijs voor haar eerste toneelstuk. Maar achter de façade van succes schuilt pijn en verdriet. Geen van zijn kinderen voelt zich echt gezien door vader Royal, en als blijkt dat hij ongeneeslijk ziek is, doet hij een poging tot verzoening. Het levert veel wrang-komische scènes op, waarin vooral Paltrow de verborgen en opgekropte pijn invoelbaar maakt. Achter haar trieste blik schuilt een hele wereld aan gemengde gevoelens. 

Toegegeven, deze vierde film van Anderson wordt vooral gedragen door opnieuw een geweldige rol van Bill Murray, die het hoofdpersonage Steve Zissou speelt, een oceanograaf die samen met zijn team vol excentriekelingen jaagt op de haai die een geliefde collega doodde. Toch kiezen we hier voor Klaus Daimler, een onweerstaanbaar grappige bijrol van Willem Dafoe. Zijn vertolking van het Duitse hulpje van Zissou is aandoenlijk en laat perfect zien waarom Dafoe zo goed past in het werk van Anderson. En het moet gezegd: de iconische kostuums van rode, wollen mutsjes en hemelsblauwe shirts die de diepzeeduikers dragen, staan Dafoe toch wel het best. 

Opnieuw een film over familieperikelen: dit keer zijn het drie broers (gespeeld door Owen Wilson, Jason Schwartzman en Adrien Brody) die na de dood van hun vader op een spirituele reis gaan door India, als poging om nader tot elkaar te komen. Het is vooral de speelse dynamiek tussen de drie die goed werkt in de film: hun ergernissen jegens elkaar zorgen voor veel grappige momenten. Met name de onverschillige en lichtelijk arrogante broer Peter (Brody’s personage) zorgt voor veel spanning. Zijn jongensachtige karakter is tekenend voor de relatie tussen de broers, die van binnen eigenlijk nog de kinderen zijn die ze vroeger waren. 

De eerste animatiefilm van Anderson is ook een van zijn beste en meest geprezen films. Gebaseerd op het gelijknamige kinderboek van Roald Dahl vertelt de film over de fratsen van een vossenfamilie en hun verschillende dierenvrienden. Het titelpersonage werd geweldig ingesproken door George Clooney, die over de perfecte stem beschikt om de goedbedoelende maar ook leugenachtige deugniet tot leven te wekken. Maar het is vooral Meryl Streep als Mrs. Fox die echt indruk maakt. Haar zijdezachte stem, die voor velen misschien niet direct te herkennen is, maakt dat haar personage een baken van rust wordt te midden van de wilde capriolen die Mr. Fox uithaalt. Wat maar weer eens laat zien hoe veelzijdig Streep is als (stem)actrice. 

Het heeft iets vreemds om Bruce Willis te zien in een film van Wes Anderson. De steracteur, die we vooral kennen van zijn stoere personages uit films als Die Hard en Pulp Fiction, speelt hier een opvallend zachte, eenzame politieagent. Nogal against type-gecast dus, maar het werkt fantastisch. In Moonrise Kingdom, waarin het nog dromerige perspectief van kinderen centraal staat en volwassenen slechts doemdenkende lastposten zijn, lijkt hij de enige meerderjarige te zijn die dat begrepen heeft. Tegen de jonge Sam: ‘Niets van wat je zegt kan ik tegenspreken. Maar nogmaals, dat hoeft ook niet, want je bent twaalf jaar oud.’ 

Het paarskleurige werkpak, de grote donkerbruine ogen en een perfect verzorgd potloodsnorretje; de trouwe ‘lobby boy’ Zero uit de Oscarwinnende film The Grand Budapest Hotel is zonder meer een van de meest aandoenlijke personages uit Andersons oeuvre. Als de loyale rechterhand van hoteltoezichthouder Gustave H. (een fantastische Ralph Fiennes) maakt Zero de meest uitbundige, slapstickachtige avonturen mee. De debuterende acteur Tony Revolori, die de ijverige piccolo speelt, kreeg heel wat te verduren tijdens de opnames van de film. Zo is er een scène waarin hij een klap krijgt van de gevangene Ludwig, gespeeld door Harvey Keitel. Het is slechts een vluchtig moment in de film, maar op de set was Anderson pas tevreden met de scène na 42 takes. En dus moest Revolori tot 42 keer toe een klap van Keitel incasseren. De toewijding van de acteur was gelukkig niet voor niets: zijn rol in de film markeerde het begin van een mooie carrière in Hollywood, en leverde hem ook rollen op in Andersons The French Dispatch en Asteroid City. 

Het is lastig kiezen tussen de vele eigenzinnige viervoeters die Andersons tweede stop-motion animatiefilm rijk is. Zijn prachtig vormgegeven en extreem gedetailleerde filmische ode aan de hond speelt zich af in een futuristisch Japan, waarin de diersoort als uitschot wordt beschouwd en alle honden verbannen worden naar een afgelegen en als afvalstort dienend eiland. Het vijftal centrale honden dat samen met held-van-het-verhaal Atari in opstand komt wordt, zoals we inmiddels van Andersons films gewend zijn, vertolkt door topacteurs die de dieren elk een eigen karakter verlenen. Misschien nog wel het grappigst is de bijrol van het vermeende waarzeggershondje Oracle, ingesproken door Tilda Swinton, in haar derde samenwerking met de regisseur. Ze heeft maar weinig woorden nodig om een heerlijk droogkomisch en ultra-schattig bijpersonage te doen ontstaan. Het is tekenend voor Andersons werk: zelfs de allerkleinste rollen verdienen de grootste aandacht en worden vertolkt door een van ’s werelds grootste acteurs. 

De critici waren het erover eens: hoewel het een van zijn betere films is, zit zelfs voor Andersons doen The French Dispatch zo vol met bijzondere personages, unieke sets en andere achtergronddetails, dat het de kijker soms wat veel kan worden. Andersons tiende film is een hommage aan de journalistiek en de Franse film. Gepresenteerd in losstaande hoofdstukjes wordt steeds een ander verhaal verteld, opgepend door een van de redacteuren van het fictieve tijdschrift uit de titel. In ieder van die zorgvuldig gecreëerde miniwereldjes zijn wederom veel van Andersons vaste acteurs te zien (o.a. Swinton, Brody en Murray), maar ook een stel nieuwkomers. Zo speelt Benicio del Toro een geweldige rol als gevangene annex kunstschilder, en is tieneridool Timothée Chalamet te zien als de activistische student Zeffirelli, ons favoriete personage. En hoe kan het ook anders, Chalamets charme is onweerstaanbaar: met zijn weelderige haardos, ieniemini snorretje en melancholische blik voegt Hollywoods wonderboy zich moeiteloos in Andersons universum. De regisseur hoefde dan ook niet lang na te denken over wie de student zou gaan spelen: de filmmaker schreef de rol speciaal voor hem.