De nieuwe aflevering van VPRO Cinema Extra staat in het teken van filmmuziek. Aanleiding is de vijftigste editie van Film Fest Gent, die gevierd wordt met 25 korte films van gerenommeerde makers, waarin de beelden nu eens de muziek ondersteunen – in plaats van andersom.

Filmmuziek maken is niet altijd even dankbaar werk. Het componeren begint meestal pas nadat de film al is geschoten. De componist krijgt dan een ruwe montage, vaak met tijdelijke muziek die de gewenste richting aangeeft. Binnen enkele weken moet er vervolgens een complete, originele score worden bedacht. Tijdsdruk, krappe budgetten, bemoeizucht: het hoort er allemaal bij.

Dat het ook anders kan, toont bijvoorbeeld de legendarische samenwerking tussen Sergio Leone en Ennio Morricone. De regisseur was zo verzot op het werk van de componist dat hij zijn films daar geheel omheen wilde creëren. Eerst bespraken ze samen wat ideeën over de plot en personages, op basis daarvan maakte Morricone zijn score, en pas dan begon Leone aan het scenario. Op de set moesten de acteurs reageren op de muziek, haast alsof ze een ballet opnamen. Al met al een wat omslachtig proces, maar het leverde wel meesterwerken op als The Good, the Bad and the Ugly en Once Upon a Time in the West.

Wellicht geïnspireerd door de werkwijze van Leone en Morricone wordt de vijftigste editie van Film Fest Gent gevierd met een bijzonder experiment. Onder de noemer ‘2x25’ werden 25 componisten uitgenodigd om een kort muziekstuk te schrijven, waar vervolgens 25 regisseurs een korte film bij opnamen. De regisseurs mochten zelf een muziekstuk selecteren, maar hoorden pas na afloop wie het had gecomponeerd.

Componist Tsar B (Justine Bourgeus) en regisseur Jessica Woodworth in VPRO Cinema Extra

Film Fest Gent staat bekend om z’n aandacht voor filmmuziek, en dat is wel te merken aan de grote namen die werden gestrikt. Om enkele componisten te noemen: Howard Shore (The Lord of the Rings), Daniel Pemberton (Spider-Man: Into the Spider-Verse), Rachel Portman (Chocolat), Daniel Hart (The Green Knight). En enkele regisseurs: Paul Schrader (First Reformed), Terence Davies (A Quiet Passion), Naomi Kawase (An) en Jia Zhangke (Still Life).

Het moet gezegd: de muziekstukken zijn van een hoog niveau, maar sommige regisseurs hebben zich er wat makkelijk van afgemaakt. Het meest extreme voorbeeld is het filmpje Greetings from Crîngasi, daarin laat de Roemeen Radu Jude het beeld grotendeels op zwart, ‘om de muziek niet te verpesten met mijn stomme beelden’. Maar er zit genoeg bijzonders tussen. Zie de melancholieke mijmering The Cigarette, de poëtische minidocu Fuego Sagrado, of de psychedelische animatie Meshes.

Het project van Film Fest Gent staat centraal in de nieuwe aflevering van VPRO Cinema Extra. Presentator Noa Johannes gaat op bezoek bij componist Justine Bourgeus (artiestennaam: Tsar B) en regisseur Jessica Woodworth (Luka). Samen zijn zij verantwoordelijk voor de korte film Fly, een portret van een groepje jongeren op een skibaan, waarin de muziek en beelden elkaar perfect aanvullen. De vrouwen vertellen over het project, maar ook meer algemeen over de samenwerking tussen componisten en filmmakers.

Voorafgaand aan de uitzending worden alle films van ‘2x25’ uitgezonden op NPO 2 Extra. Daarnaast zijn ze te zien op filmfestival.be/2x25

elke vrijdag