Denis Villeneuve doet er met Dune: Part Two nog een schepje bovenop

‘Dit is slechts het begin’, zegt de jonge Fremen-vrouw Chani (Zendaya) tegen Paul Atreides (Timothée Chalamet) in de slotminuten van Dune (2021), terwijl ze lopen over de prachtige zandduinen van woestijnplaneet Arrakis. Regisseur Denis Villeneuve nam nogal een gok door zijn ambitieuze sciencefictionspektakel af te sluiten met die veelbelovende woorden. De Canadese cineast (Arrival, Blade Runner 2049) wilde zijn verfilming van Frank Herberts gelijknamige boek uit 1965 per se opsplitsen in twee delen, maar dát er een vervolg zou komen was geenszins zeker: filmstudio Warner Bros wilde eerst zien hoe goed Dune: Part One het zou doen. Logisch, want toentertijd was de wereld nog in de greep van covid en konden zelfs de beste films niet meer rekenen op een groot bioscooppubliek.

Dune bleek echter een klinkend succes – alleen al in Nederland bracht de film in het openingsweekend ruim een miljoen euro aan recettes op – en dus kon Villeneuve aan de slag met Dune: Part Two. Voor de film in de bioscoop verscheen, moest er echter opnieuw een hobbel genomen worden: doordat de maandenlange acteursstaking in Hollywood de promotie van de film afgelopen najaar in de weg zat, werd ook dit deel uitgesteld.

Maar nu is de langverwachte film waarmee Villeneuve zijn tweeluik compleet maakt – en waarmee hij de belofte uit het eerste deel inlost – dan eindelijk daar. Want inderdaad, terwijl het eerste deel vooral de verkenning was van een nieuwe wereld, een opzet die het publiek warm maakte voor Herberts eigenzinnige ruimteverhaal, is het Dune: Part Two waarin de actie van start gaat. Of, zoals Interstellar-regisseur Christopher Nolan het begin februari verwoordde in gesprek met Villeneuve: ‘Als de eerste Dune-film Star Wars zou zijn, dan is deze tweede film The Empire Strikes Back, mijn favoriet uit de Star Wars-reeks.’

De tweede akte begint waar de eerste eindigde: na de aanval van de kwaadaardige Harkonnens op de basis van de familie Atreides op Arrakis wisten Paul en zijn moeder Jessica (Rebecca Ferguson) net op tijd te ontkomen. Ze voegden zich bij de Fremen, de oorspronkelijke bewoners van de planeet. In het ruim tweeënhalf uur durende Dune: Part Two wordt Paul ingewijd in hun gebruiken en beraamt hij plannen om de ondergang van zijn familie te wreken. Er worden vervolgens vele intergalactische machtsspelletjes gespeeld die de verhoudingen op Arrakis en ver daarbuiten op scherp zetten. De thema’s uit het eerste deel - ecologische verwoesting, godsdienstwaanzin en kolonialisme - worden verder uitgediept en er is aandacht voor de opbloeiende liefdesrelatie tussen Paul en Chani.

Vooral indrukwekkend in dit deel zijn de adembenemende actiescènes en de tot in de puntjes verzorgde aankleding. De gevechten op Arrakis, de scènes met de zandwormen, de gedetailleerde kostuums: alles oogt indrukwekkend en groots. Zelfs de kleurloze planeet Giedi Prime - de thuishaven van de Harkonnens, waar ook het vuurwerk zwart-wit is - is een lust voor het oog.

Het is razendknap hoe Villeneuve en zijn crew de wereld van Herberts veelomvattende boek weten te vertalen naar het grote scherm. Maar zelfs in een tweedelige bewerking komt het bronmateriaal niet helemaal tot zijn recht, daarvoor is het boek te gedetailleerd en ingewikkeld. Sommige dialogen in de film doen wat gekunsteld aan, en sommige stukken van het verhaal werken gewoonweg beter in een boek dan in een film. Maar na twee mislukte pogingen om de roman naar het witte doek te vertalen - de bewerking van David Lynch uit 1984 flopte en die van Alejandro Jodorowsky is er nooit gekomen - zal er waarschijnlijk nooit een betere Dune-verfilming komen dan die van Villeneuve.