De uitslag van de Grote Literaire Boekenquiz 2025

De quiz van Peter Buwalda en Jet Steinz ontaardde in een regelrecht slagveld waarop de ene na de andere veldheer (m/v/x) sneuvelde.

Natuurlijk leidde dat tot het traditionele geklaag, maar toch vooral tot veel complimenten. ‘Mooi maar lastig’, ‘leerzame exercitie, ‘prachtige zoektocht’ en ‘bepaald geen walk in the park’. Zo ‘ploeterde’ Gerda van Dijk (10 fout) zich door de essays van Karel van het Reve heen en las ze eindelijk Wij zijn licht van Gerda Blees. ‘Maar wat voor mij echt een hindernis was, was de vraag over Het Bureau: waar ergerde Maarten Koning zich niet aan? Ik heb delen doorploegd, hoorspelen beluisterd, op internet gezocht maar het antwoord niet gevonden. Conciërge leek Maarten Koning wel een eerlijk beroep, dus laten we hopen dat Maarten zich daarom niet heeft geërgerd aan Wigbold.’ Helaas, Gerda, het antwoord moest toch de trage Lien zijn.

Tamar van Caspel (3 fout) lichtte haar antwoord toe: ‘Lien werkt traag en publiceert weinig, maar Maarten heeft een zwak voor haar. Hij helpt haar en vindt het belachelijk dat het aantal publicaties van iedereen wordt bijgehouden, terwijl veel daarvan niets voorstellen.’

Marcel Feenstra (2 fout) had Lien wel goed, maar maakte nog wel een paar kanttekeningen. ‘Van Ad wordt trouwens nergens gezegd dat hij “verhoging” heeft, dacht ik, wel dat hij het “warm” heeft; en de frequentie waarmee hij “traag” gebruikt, doet vermoeden dat Voskuil het woord “langzaam” niet kende.’

Marcel ‘kromp ineen’ bij vraag 22: ‘Weer Mulisch?! Deze keer leek het echter mee te vallen (en “hoerenkut” – excusez le mot – vind ik wel bij hem passen).’ Klopt helemaal, Marcel. Hoerenkut was het juiste antwoord.

Er waren nogal wat vragen waarover werd gestruikeld. Zoals de allereerste, over Émile Zola. Christine en Thijs Lindhout (3 fout) besloten hem na een eerste vruchteloze poging maar over te slaan, om het aan het eind van de rit nog eens te proberen. ‘Al control f’end waren we in ons beste Frans Zola’s verzamelde werken en verzamelde brieven afgegaan, maar niets duidde op een antwoord. Door de vraagstelling gingen we er ook vanuit dat het citaat ging over Germinal, en dus richtten we ons daar op. Maar uiteindelijk bleek het antwoord in het voorwoord van L’Assommoir te staan, een ander boek uit de serie. Een knap staaltje misleiding van de quizmakers.’

Voor vraag 5, over een ‘bestaande openingszin’, schakelden moeder en zoon Lindhout zelfs hulptroepen in. ‘En met succes: in de krochten van het internet, op een obscure subreddit, stond zowaar een aanzet tot een antwoord. Niet veel later bleek beginzin a. in het boek Get Carter van Ted Lewis te staan. Poeh!’

Koos Bloemsma (5 fout, ‘ik heb niet gewonnen, want ik win deze quiz nooit’) vroeg zich in zijn begeleidend schrijven af wie toch die mensen zijn die alles goed hebben? ‘Wat doen ze? Lezen ze meer dan ik (boek per week ongeveer). Werken ze in de boekhandel of bibliotheek? Of bestaan er geheime genootschappen die elkaar over de moeilijke vragen raadplegen? Wie zijn ze, die foutlozen?’

Dit jaar is het antwoord simpel: die zijn er niet. Nooit eerder in de geschiedenis van de quiz leverde geen enkele deelnemer foutloos in. Dat zullen we maar als compliment aan Peter en Jet beschouwen. De winnaar is dit jaar wederom een oudgediende, te weten Wim Veerman. Hij merkte op dat niet op alle vragen met honderd procent zekerheid het juiste antwoord te vinden was, ‘wellicht ook daar de formulering van de vragen niet altijd eenduidig was’. Ook het lezen van hem onbekende schrijvers bleek niet altijd een onverdeeld genoegen. ‘Van Wessel te Gussinklo had ik nog nooit gehoord en achteraf gezien had ik dat ook graag zo gehouden.’

Door omstandigheden buiten zijn schuld moest hij de quiz in recordtijd maken. Des te knapper dat hij maar twee fouten had. Wim mag naar Breda, waar Huize Druivelaar speciaal voor hem de deuren opent.

De antwoorden, voor zover die niet vanzelf spreken, door Peter en Jet voorzien van toelichting en/of vindplaats:

1) b – staat in Zola’s voorwoord bij L’Assommoir

2) b – alleen B. Traven is gegarandeerd een persoon, al is er weinig over hem bekend. (Van Homerus is niet zeker of hij bestaan heeft, al dan niet als individu.)

3) b

4) d

5) a

6) d

7) c – eerste hoofdstuk van Americanah

8) b – Louisa betekent geen rijtuig

9) b – Singer schreef zijn boeken in het Jiddisch, de taal waarmee hij opgroeide. (Hij vertaalde ze met wat hulp vervolgens zelf naar het Engels)

10) b – staat in het essay ‘Tsjechov en Biesheuvel’

11) a – ze vielen allemaal van hun voetstuk, maar Alice Munro pas na haar dood: toen werd bekend dat ze inadequaat had gereageerd op de ontboezeming van haar dochter dat ze in haar jeugd seksueel werd misbruikt door haar stiefvader (Munro’s man dus)

12) c

13) c – tegen alle vier werd een rechtszaak aangespannen vanwege een roman: Curvers en Mizee kregen direct gelijk, Waterdrinker bij de Hoge Raad, maar Wiener werd veroordeeld

14) b

15) c – Murakami schreef weliswaar Waarover ik praat als ik over hardlopen praat, maar dat was non-fictie, geen roman

16) c

17) d

18) b – ieder hoofdstuk begint met ‘Wij zijn…’; de bloedsomloop van Melodie komt niet aan het woord

19) a

20) d

21) b – Boland noemt de eerste zin weliswaar ‘pure onzin’, maar dat is niet de reden dat hij die zin anders vertaald heeft dan zijn voorgangers

22) a

23) c – Maarten Koning vindt het helemaal niet erg dat Lien langzaam werkt en niet veel publiceert, hij vindt dat ze kwaliteit levert en is bovendien tegen het binnen de wetenschap de kop opstekende rendementsdenken. Aan het gedrag van de anderen ergert hij zich dood

24) a

25) a

26) c – Karl Ove Knausgårds Mijn strijd-reeks bestaat uit zes delen

27) c

28) a – Bleek vuur is zogenaamd een gedicht met inleiding en commentaar van een fictieve wetenschapper, de andere drie boeken bestaan uit lemma’s (b is een woordenboek, c is een soort register van personen, d een veilingcatalogus)

29) a – enkele van Daanjes boeken zijn weliswaar bij Pluim (her)uitgegeven, maar pas na haar grote succes

30) c – met zwijgen wordt bedoeld tegen het lezerspubliek, dus niets publiceren. Het gat tussen de twee romans van Harper Lee is het langst.