Drie nieuwe boekentips: Een eenvoudige ingreep, Luchtplaats & Marseille 1940

Yael Inokai
Een eenvoudige ingreep

Een eenvoudige ingreep (De Geus) van de Zwitserse Yael Inokai leest als een beklemmende queer kruising tussen One Flew Over the Cuckoo’s Nest en The Handmaid’s Tale. Vertelster Meret is verpleegkundige in een kliniek waar mensen (of eigenlijk: vrouwen) worden bevrijd van hun vermeende psychische aandoeningen. Zij houdt de patiënten tijdens hun operatie wakker, zodat ‘alles wat gezond was intact bleef’, en gelooft heilig in dit zegenrijke werk. Totdat de behandeling van de aan ‘woede’ lijdende Marianne dramatisch verloopt, en Meret de twijfels van haar collega/geliefde Sarah steeds meer gaat delen. De soms erotische scènes tussen de laatste twee vormen warmbloedige lichtpuntjes in een kille, dystopische wereld, waarin je conformeren aan de (hetero)norm met het scalpel wordt afgedwongen.

(Dirk-Jan Arensman)

Herman Koch
Luchtplaats

In zijn nieuwe roman Luchtplaats (Ambo|Anthos) plaatst Herman Koch de drie hoofdpersonen in een geraffineerde driehoeksrelatie. Thrillerschrijver Simon zit in een creatieve impasse, maar hoopt door de verhalen van de veroordeelde crimineel Derek L. verlost te worden van zijn writer’s block. Simons vrouw Hanna, een rechercheur, heeft op haar beurt een geheim verleden met Derek. Vakkundig voert Koch de spanning op als Derek in het weekend dat zijn boek ten doop gehouden wordt bij Simon en Hanna komt logeren. Verschillende plotlijnen komen samen in een gewelddadige apotheose die zo uit een Hollywood-actiethriller afkomstig lijkt. Hoewel je evengoed zou kunnen stellen dat Koch dit plotgedreven genre juist op de hak neemt in deze voortdenderende en vermakelijke roman.

(Thomas van den Bergh)

Uwe Wittstock
Marseille 1940

Toen het Vichy-regime in 1940 vluchtelingen aan nazi-Duitsland begon uit te leveren, hielp de Amerikaanse journalist Varian Fry er duizenden, onder wie schrijvers en intellectuelen, het land uit, waarvan hij verslag deed in Vluchtoord Marseille. Uwe Wittstock, die in Februari 1933 beschreef hoe snel Hitler toen aan de macht kwam, biedt in Marseille 1940 (Cossee) van die ‘grote exodus van kunst en literatuur’ (ondertitel) een uitgebreider overzicht. Hij vertelt over Fry en diens helpers, en in detail wat onder anderen Hannah Arendt, Walter Benjamin, Heinrich Mann, Franz Werfel, Alma Mahler, Anna Seghers en Lion Feuchtwanger in hun Franse ‘Exil’ moesten doorstaan. Opvallend volgens Wittstock: na de oorlog kon er bij de meesten geen bedankje af voor Fry.

(Maarten van Bracht)