Life and Other Problems: absurde en diepzinnige zoektocht naar de betekenis van het leven

Dierennieuws uit Denemarken veroorzaakte in 2014 wereldwijd #ophef: de dierentuin in Kopenhagen had besloten hun jonge giraf Marius, nog geen twee jaar oud, dood te maken. De reden? Hij was ‘overtollig’ en daardoor niet nuttig voor de kudde, de genenpoel en het giraffenfokprogramma. 

De consternatie was groot. Vooral in de Verenigde Staten werden er vele woedende nieuws-items aan Marius gewijd en boden sympathisanten miljoenen om het dier een veilig thuis te geven. Tevergeefs: de giraf werd niet alleen gedood, maar ook nog eens gevoerd aan de leeuwen in de dierentuin. 

Een boeiende ethische kwestie, dat zeker. Maar hoewel Max Kestners documentaire Life and Other Problems die uitgebreid voor het voetlicht brengt, is Marius’ lot vooral het startpunt waarvandaan Kestner vertrekt. Hij stelt de vraag hoe het kan dat wij mensen zo enorm meeleven met een giraf. Maar ook: of hij zelf niet – net als Marius – overtollig is, nu zijn kinderen bijna uit huis gaan? 

Vervolgens word je als kijker meegesleept op een reis die je naar allerlei onverwachtste onderwerpen voert: het bewustzijn van cellen bijvoorbeeld, en de intimiteit tussen de aarde en haar bewoners. Maar ook: hoe planten naar ons luisteren, en of er misschien niet een idee áchter ons bestaan zit maar erín. Ook zoekt Kestner wijsheid in de geschriften van de Belgische dichter Maurice Maeterlinck.

Klinkt dit als zware kost? Dat is het toch niet, en dat is te danken aan de vaak absurde en speelse stijl van Kestner. Met zijn nasale stem stelt hij op een stuntelige manier ongewone vragen aan allerlei topwetenschappers, die vaak zo verrast zijn dat ze tot een al even origineel antwoord komen. Vooral bioloog Michael Levin spreekt tot de verbeelding wanneer hij praat over hoe levende cellen, wanneer je ze uit hun structuur wegneemt en vrijlaat, allerlei onverklaarbare acties ondernemen. De angst voor eenzaamheid van de regisseur wordt tussen de regels door bezworen wanneer hij beseft hoezeer alles leeft en familie van elkaar is. En dat al dat leven alleen kan bestaan door samenwerking en relaties op microniveau. 

Kestners dochter vliegt aan het eind van de film uit, ze gaat op zichzelf wonen. Na het even weirde als warme Life and Other Problems hebben we er alle vertrouwen in dat haar vader deze stap wel aan kan. Zit er misschien niet een idee áchter ons bestaan maar erín?