Een jonge Japanse journalist komt voor zichzelf op nadat ze slachtoffer wordt van seksueel geweld. Maar zij betaalt daarvoor een hoge prijs, zo zien we in Black Box Diaries.

25 is de Japanse Shiori Itō als ze stage loopt bij de gerenommeerde journalist Noriyuki Yamaguchi. Een werkbespreking blijkt tot haar verbazing een intiem etentje met zijn tweeën. Plotseling voelt ze zich niet lekker. Als ze weer bijkomt, ligt haar baas boven op haar in een hotelbed.

De verdere gruwelijke details van de verkrachting horen we pas als Black Box Diaries al een eind onderweg is. De documentaire gaat dan ook vooral over wat er daarna gebeurde: de moedige maar uitputtende strijd van Shiori voor gerechtigheid. In tegenstelling tot veel andere Japanse slachtoffers van seksueel geweld besluit zij wel haar stem te laten horen, ook al gaat ze daar zelf bijna aan onderdoor.

Volgens de politie is er te weinig bewijs om Yamaguchi te vervolgen. Dat de invloedrijke journalist een goede vriend van premier Abe is, heeft daar veel mee te maken. Maar Shiori besluit haar zaak als een onderzoeksjournalist te behandelen. Ze gaat op zoek naar getuigen en neemt alle gesprekken op. In een persconferentie komt ze naar buiten met haar verhaal. Ze vindt dat ze zich niet hoeft te schamen, maar een groot deel van de Japanse maatschappij ziet dat anders. In de media wordt ze aan de schandpaal genageld. Parlementariërs die de zaak aanhangig maken worden tot zwijgen gemaand.

In tegenstelling tot veel andere Japanse MeToo-slachtoffers besluit Shiori haar stem te laten horen

Shiori Ito met een van haar advocaten

Een bijkomend probleem is dat Shiori juridisch nauwelijks een poot heeft om op te staan. De wetten op seksueel geweld in Japan zijn meer dan een eeuw oud. Om iemand te veroordelen voor verkrachting, moet een overweldigende hoeveelheid fysiek bewijs worden overlegd.

Maar Shiori geeft niet op. Ze spant een civiele zaak aan en achtervolgt hoogwaardigheidsbekleders over straat om antwoorden te krijgen. Ook schrijft ze een veelbesproken boek over haar zaak. Ondertussen wordt de hashtag #metoo uitgevonden, waarvan ze een boegbeeld wordt. Ze voert haar strijd niet alleen voor zichzelf, zegt ze, maar ook voor al die andere vrouwen die te maken kregen met seksueel geweld. 

Maar de prijs is enorm hoog, zo zien we in de documentaire, die ze zelf regisseerde. Hij is grotendeels met een mobiele telefoon gefilmd, als een visueel dagboek. Het zeer persoonlijke komt steeds samen met het grote verhaal. Op sommige momenten bewonder je Shiori’s luchtige benadering, op andere momenten vrees je voor haar leven. Dankzij de vele plotwendingen en het krachtige karakter van de hoofdpersoon zit je constant op het puntje van je stoel: zal ze uiteindelijk gerechtigheid krijgen, en zal dat het waard zijn? 

Black Box Diaries

Black Box Diaries is te zien op IDFA.

de nieuwste documentairetips in je mailbox?