Een avontuurlijk verhaal over pest voor jonge luisteraars

Rocco Romano is een hele slechte journalist. Hij werkt bij de Deventer Koekkrant, maar houdt zich meer bezig met het welzijn van zijn ratje dan met het schrijven van stukken. Zijn baas is dit zat en stelt een ultimatum: als er binnen een paar dagen geen goed verhaal op haar bureau ligt, kan Rocco zijn spullen pakken. Wanneer Rocco daarna vol zelfmedelijden rondstruint over de Deventer markt valt hij in een oude pispot. Hij tuimelt erdoorheen, reist terug in de tijd en belandt, drijfnat van urine, in de middeleeuwen. Daar ontmoet Rocco de twaalfjarige Sophia, die wanhopig is omdat haar broertje een mysterieuze ziekte heeft waardoor hij onder de builen zit.

Zo start de podcast Rocco, Sophia en de Zwarte Dood, gemaakt door Tom Hofland en Pascal van Hulst. Een verhaal over de pest dat bedoeld is voor luisteraars van acht jaar en ouder. Rocco en Sophia trekken er samen op uit om haar broertje te redden en ontmoeten daarbij de merkwaardigste personages. Sommige zijn gebaseerd op historische figuren, andere zijn pas tijdens de opnames ontstaan. Het is niet eenvoudig om zo’n naar onderwerp te verwerken in een aantrekkelijk verhaal voor een jonge doelgroep, maar toch zijn Hofland en Van Hulst hierin geslaagd. Het maakplezier knalt door je koptelefoon.

Pascal van Hulst: ‘Het is een idee van Patsboem! Educatief, een organisatie die lesmateriaal maakt voor scholen. Een tijdje geleden hadden we natuurlijk te maken met een virus waarvan niemand wist wat we ermee aan moesten. Bij de pest was dit ook zo. Dat was een mooi haakje om iets te maken wat historisch interessant is, maar ook te maken heeft met deze tijd. De VPRO vond dat een goed idee en heeft ons erbij gehaald.’

PvH: ‘We zijn daar niet heel bewust mee bezig geweest. We vonden het grappig om met domme, klunzige personages te werken.’

Tom Hofland: ‘En er zitten veel liedjes in. Die brengen ook lichtheid. We wilden de luisteraars het gevoel geven dat ze de gebeurtenissen live meemaken. Een meer traditioneel hoorspel, waarbij we wel de improvisatietechnieken toepasten die we hiervoor ook hebben gebruikt.’

Eerder maakten Hofland en Van Hulst De Blankenberge tapes, een succesvolle fictiepodcast over een onopgeloste moordzaak in een grauwe Vlaamse badplaats. De serie liet menig luisteraar in verwarring achter: is dit nu fictie of waargebeurd? Ook maakten ze de podcastserie Babylon, die zich afspeelt op een mysterieuze camping in Tsjechië.

TH: ‘Die is er altijd geweest. Wat mij betreft is de wereld te onttoverd. Het is saai om alles te willen verklaren via de wetenschap. Ik vind het een prettig idee dat er dingen zijn die we niet kunnen begrijpen. De middeleeuwen zijn dan een dankbaar decor.’

PvH: ‘Ik vind het fijn om een beetje te bang te worden of ergens de rillingen van te krijgen. Het is tof om dat soort emoties op te roepen met beeld of geluid.’

TH: ‘Ik denk niet dat kinderen deze podcast heel eng zullen vinden, hoor. Hoewel ik het als kind wel eng had gevonden, maar ik was dan ook een angsthaas.’

Rocco, Sophia en de Zwarte Dood wordt gespeeld door acteurs van De Theatertroep, een collectief van zes theatermakers dat naar eigen zeggen vaudeville nieuw leven inblaast. In de praktijk levert dat voorstellingen op vol energie, muziek en verkleedpartijen, gelardeerd met diepzinnigere beschouwingen.

PvH: ‘Ja, alles. We hadden wel een script, maar daarin stond alleen waar de scène ongeveer over moest gaan en wat er zeker in moest. Vervolgens mochten de acteurs helemaal los gaan. Ze hebben zelfs een nieuw personage bedacht dat helemaal niet in het script stond. De spelers van De Theatertroep kennen elkaar heel goed, daardoor stap je wat makkelijker uit je comfortzone. Bovendien hadden wij in één keer de hele casting compleet.’

TH: ‘Na vijf dagen opnemen hadden we een gigantische hoeveelheid materiaal. Iedereen om ons heen vroeg zich af hoe we daar in godsnaam iets van gingen maken, maar wij weten dan al precies wat het moet worden. Stiekem ligt de verhaallijn wel vast.’

PvH: ‘Je kunt alleen maar improviseren als je duidelijke kaders hebt.’

TH: ‘Zeker, vooral als je met De Theatertroep werkt. De leden zijn op elkaar ingespeeld, dus ze durven op hun bek te gaan of rare afslagen te nemen. Liesbeth van Patsboem! was ook bij de opnames. Als we een grap maakten die wel erg puberaal was, keken we met een schuin oog naar haar. Als we zagen dat Liesbeth zachtjes haar hoofd schudde wisten we: oké, dit gaat echt te ver.’

PvH: ‘Ze hielp ons ook op andere manieren hoor, bijvoorbeeld door in de gaten te houden of het verhaal historisch accuraat bleef. Ze kwam met hele goede adviezen…’

TH: ‘Dat mensen in de middeleeuwen bijvoorbeeld echt niet wilden spotten met God.’

PvH: ‘Tijdens corona hadden wij geen idee wat er aan de hand was. Met de pest wisten mensen dat wel: het was een straf van God, dus moesten ze bidden.’

TH: ‘Dat is best een uitdaging. Normaal gesproken haal je het geluid van een markt uit een digitale database. Maar omdat je dan moderne conversaties of voorbijrijdende scooters hoort, hebben we heel veel achtergrondgesprekken zelf opgenomen en daar vervolgens geluiden van houten kannen en water onder gezet.’

PvH: ‘Op een gegeven moment stonden we met z’n allen op iemands oprit om het geluid van laarzen in het grind op te nemen.’

TH: ‘Zo bouwen we stukje bij beetje een hele wereld op.’