Op 10 maart 2022 krijgt fotograaf en documentairemaker Isabelle la Poutré (33) een diagnose die haar leven verandert: ze is autistisch. En dolblij. ‘Gefeliciteerd!’ roept haar beste vriendin Vera uitbundig door de telefoon als ze het nieuws hoort. La Poutré: ‘Ik vond het superfijn om dat label te krijgen. Altijd dacht ik dat ik raar was en nu had ik eindelijk een verklaring waarom ik zo vaak de wereld niet begrijp.’
Een coming of age-film, zo noemt ze Inside Aut, de documentaire over haar zoektocht naar waarom het voelt alsof ze ‘de memo van het leven niet heeft gekregen’. La Poutré ervaart de wereld als onoverzichtelijk en druk en hoort al gauw iets anders dan mensen bedoelen. Vraag haar of de paus katholiek is en ze kijkt je met grote ogen aan. ‘Dan denk ik: weet ik veel! Zeg gewoon wat je bedoelt.’
Lang navigeert La Poutré door het leven als een ‘valsspeler’: ze maskeert, camoufleert en kopieert gedrag van anderen. Tot ze stuit op het boek Maar je ziet er helemaal niet autistisch uit van Bianca Toeps, in wie ze zich volledig herkent. Als niet veel later een film waar ze vier jaar aan heeft gewerkt – over muzikale tweelingbroers Xillan en Jeangu Macrooy – op het laatste moment spaak loopt, besluit ze de blik naar binnen en de camera op zichzelf te richten.
Voor haar film duikt La Poutré in de literatuur en de IJslandse natuur, bevraagt ze psychotherapeut Anne Huntjes over autisme bij vrouwen en bezoekt ze ervaringsdeskundige Magali de Reu, auteur van het boek Aut of the box. Een interview met haar moeder, die La Poutrés vermoeden van autisme aanvankelijk onzin vindt, brengt haar in verwarring. Ook haar partner Freek is sceptisch. Ze is toch helemaal goed zoals ze is?
Goed bedoeld natuurlijk, maar in feite een ontkenning van haar werkelijkheid door twee van de dierbaarste mensen in haar leven. ‘Dat was lastig, met mijn moeder is het ook even helemaal ontploft,’ zegt La Poutré. ‘Maar ik snap wel waar het vandaan kwam. Zeker bij Freek. Hij wilde me vooral niet het idee geven dat er iets mis met me was. En ik heb mijn worsteling natuurlijk ook lang onzichtbaar proberen te maken.’
Dat La Poutré in haar film nu juist laat zien waar het schuurt, is kenmerkend voor haar werk. ‘Ik maak rauwe documenten, wil de dingen laten zien zoals ze zijn. Ik gebruik ook geen visagie of extra licht.’ Sinds de première van Inside Aut wordt ze overstelpt met reacties. Ze droomt van een permanent platform voor haar film. ‘Ik denk dat veel mensen er iets aan kunnen hebben.’