De moord op de vijftienjarige Kerwin Lucas, die het nieuws haalde als Kerwin Duinmeijer, wordt beschouwd als de eerste racistische moord in Nederland na de Tweede Wereldoorlog. In het driedelige Kerwin blikken betrokkenen veertig jaar na dato terug op deze tragische gebeurtenis.

‘Als in onze maatschappij een blanke om het leven wordt gebracht, is dat niet vanwege zijn huidskleur. Kerwin, die gisteren werd begraven, moest sterven omdat hij zwart was.’ Het is 27 augustus 1983 als televisiepresentator Jaap van Meekeren in AVRO Televizier Magazine kernachtig de moord op de vijftienjarige Kerwin Lucas samenvat. De Antilliaanse jongen, destijds bekend als Kerwin Duinmeijer, werd op 21 augustus door een zestienjarige skinhead doodgestoken in Amsterdam.

In de driedelige documentaireserie Kerwin blikken zijn jongere broer Purly, zijn (pleeg)familie, oud-politierechercheurs, de ambulancebroeder en andere betrokkenen na veertig jaar terug op de fatale gebeurtenis, Kerwins leven en de woelige nasleep van zijn dood. De gebeurtenis kwam te boek te staan als de eerste racistische moord in Nederland na de Tweede Wereldoorlog. Behalve een reconstructie van de brute aanval op een onschuldige tiener die ongewild een symbool voor racisme werd, toont de serie hoe het verdriet van zijn biologische familie pijnlijk ongezien bleef.

Kerwin Lucas wordt geboren in Willemstad, maar komt na de scheiding van zijn ouders met zijn moeder en broertje Purly in Amsterdam terecht. Daar raakt hij al gauw onafscheidelijk bevriend met zijn buurjongen, Eric Duinmeijer. Het tweetal, door velen Sjors en Sjimmie genoemd, doet alles samen, zo zien we op zorgeloze privé-archiefbeelden: rolschaatsen in het Vondelpark, zomerzwemmen, vakantie vieren. Uiteindelijk trekt Kerwin bij het buurgezin in, met toestemming van zijn moeder. Zij gaat akkoord vanwege de goede band met de familie Duijnmeijer en de gebrekkige ruimte die het gezin thuis zelf heeft.

Purly en zijn vader op Curaçao

‘De vriendschap tussen Eric en Kerwin werd steeds hechter, zelfs zo dat ik het gevoel had dat Eric mijn plek innam,’ zegt Purly. Zijn verlies is er een met een dubbele bodem: nog voor Kerwin overleed, had hij het gevoel zijn broer te zijn kwijtgeraakt aan een ander gezin. Het is ook dát gezin dat volop in de aandacht komt. Niet Purly, vader of moeder Lucas, maar moeder Duinmeijer schuift aan bij Ivo Niehe. Omdat Kerwin in de bewuste nacht een tramkaart bij zich droeg met de naam Kerwin Duinmeijer en aldus het nieuws haalde, kwam niemand op het idee om verder te kijken dan de pijn van Kerwins witte pleegfamilie. ‘Het is nooit een bewuste keuze geweest, maar terugkijkend had het anders gemoeten,’ zegt pleegzus Nicoline Duinmeijer.

Kerwins dood echode stevig na in Nederland en Amsterdam, waar woningnood, maatschappelijke onrust en de opkomst van de radicaal-rechtse Centrumdemocraten van Hans Janmaat de gemoederen én de politie flink bezighielden. Dat we veertig jaar later in een tijdsgewricht met soortgelijke kopzorgen leven, wordt door de makers nog eens onderstreept in een ontnuchterende epiloog: terwijl Purly Kerwins graf bezoekt, klinken op de achtergrond Geert Wilders’ meer of minder Marokkanen-uitspraak en Thierry Baudets lofzang op het kolonialisme.

Kerwin

donderdag 21 maart

NPO 3 20.20-21.30

de nieuwste documentairetips in je mailbox?