Vier nieuwe boekentips: Fayne, Zo voelt dat en Anil Ramdas, onmogelijk kosmopoliet

Geert Mak e.a.
Amsterdam in bijna 80 boeken

Boeken krijgen onherroepelijk meerwaarde als ze zich tegen een herkenbaar bestaand decor afspelen, helemaal als de lezer zelf daarin woont. Amsterdam in bijna 80 boeken (Atlas Contact) betreft een ‘eigenwijze selectie’, aldus samenstellers Geert Mak, Marita Mathijsen, Guus Luijters, René van Stipriaan en Emile Brugman in hun voorwoord, uit de talloze boeken, zowel fictie als non-fictie, die er in en over de literaire c.q. boekenhoofdstad van Nederland geschreven zijn. Een gevarieerde en vaak verrassende keuze, van klassiekers tot vergeten parels, door genoemde kenners, tevens Amsterdammers, geanimeerd opgedist, vaak met persoonlijke herinneringen, en in hun (toenmalige) hoofdstedelijke en maatschappelijke context geplaatst. Uiteraard valt de nadruk op de vorige eeuw. Een onweerstaanbare uitnodiging tot lezen en herlezen.

(Maarten van Bracht)

Ann-Marie MacDonald
Fayne

Op een afgelegen landgoed, ergens in het grensgebied tussen Schotland en Engeland, groeit Charlotte Bell in eenzaamheid op met als enig gezelschap haar liefdevolle maar eenzelvige vader. Ze droomt van een carrière in de wetenschap, maar hoger onderwijs voor meisjes is eind negentiende eeuw allesbehalve vanzelfsprekend. Bovendien is er sprake van een raadselachtige lichamelijke afwijking die Charlotte aan huis gekluisterd houdt. In haar grootse nieuwe roman Fayne (Nijgh & Van Ditmar) trekt Ann-Marie MacDonald vele vertrouwde registers open. Ze knipoogt in deze turf van 800 pagina’s veelvuldig naar haar victoriaanse voorgangers, maar uiteindelijk is deze rijke en spannende historische roman een verkenning van een uiterst actueel idee: in hoeverre bepalen sekse en gender je identiteit?

(Katja de Bruin)

Bette Westera
Zo voelt dat

Voor wie alwéér bewijs nodig heeft dat fantasierijk rijmvirtuoos Bette Westera tot de eredivisie van de Nederlandse kinderpoëzie behoort (of daar gewoon opnieuw van wil genieten), is er nu Zo voelt dat (Gottmer). Veertig gedichten, prachtig geïllustreerd door Sylvia Weve, waarin ze het rijke gevoelsleven van alledaagse dingen blootlegt. Van vijf rijpe appels die dolgelukkig eindigen in een appeltaart, maar ook een bezem die zijn treurige lot beklaagt. Er zijn vrolijke kledingstukken (‘Bruidsjurk’) en bedroefde (‘Afgedankte jas’). Een moeilijke som (‘Ik ben geen flauw benul in het kwadraat’) was graag wat makkelijker was geweest, terwijl een luie stoel precies weet wat hij is: ‘Een schoot om met een boek in neer te ploffen./(…) Ik heb het ongelofelijk getroffen.’

(Dirk-Jan Arensman)

Karin Amatmoekrim
Anil Ramdas, onmogelijk kosmopoliet

Essayist, columnist en tv-presentator Anil Ramdas (1958-2012) maakte met zijn scherpe pen en provocerende stijl lang niet overal vrienden. Gedreven door een geldingsdrang die niet los valt te zien van zijn Surinaams-Hindostaanse achtergrond zocht hij voortdurend het debat. Zeker toen populisme en xenofobie kort na de eeuwwisseling, met eerst Fortuyn en later Wilders, in zijn ogen alarmerend snel toenamen. Als intellectueel voelde Ramdas het als absolute verplichting om daar dwars tegenin te gaan. In haar wetenschappelijk onderbouwde biografie In wat voor land leef ik eigenlijk? Anil Ramdas, onmogelijk kosmopoliet (Prometheus) geeft Karin Amatmoekrim een indringend portret van de komeetachtige entree en de tragische aftocht van deze even arrogante als charmante intellectueel. Met het boek toont Amatmoekrim bovendien overtuigend aan dat Ramdas zijn tijd ver vooruit was.

(Diederik Samwel)