Op een spandoek dat vastgezet is aan het hekwerk van Tata Steel prijkt de tekst: ‘Had ik maar een toverstaf, TATA TATAA! Weg!’ De hekken omsluiten het terrein van de staalfabriek, die onder vuur ligt vanwege de jarenlange uitstoot van giftige stoffen. Meer dan duizend klimaatactivisten demonstreerden afgelopen zomer rondom de fabriek in Velsen-Noord. Nadat de hekken waren opengebroken liepen honderden actievoerders het terrein van Tata Steel op. Onder hen de 28-jarige Anne en de 23-jarige Sem. In de documentaire Voorvechters ontmoet de 31-jarige BNNVara-presentator en programmamaker Jurre Geluk, naar eigen zeggen ‘laks’ als het gaat om individuele verduurzaming, Anne en Sem. Hij wil begrijpen wat hen en andere generatiegenoten drijft om klimaatacties te voeren. Geluk rijdt mee in de auto van Sems vader, die hem naar de plek brengt waar Sem zich voorbereidt op een klimactie van Greenpeace. Anne, boswachter en Nederlands kampioen surfen, komt uit Wijk aan Zee, de plek die het meest door Tata Steels vervuiling is getroffen. Ooit kwam haar opa naar het dorp omdat hij bij Tata Steels als lasser kon gaan werken. Hij stichtte er een gezin en de fabriek zorgde voor brood op de plank. In zekere zin is Anne de multinational ook dankbaar, deelt zij met de presentator. Maar toch, de tijden zijn veranderd.
‘Als ik kijk naar mensen als Sem en Anne, dan ben ik echt uit ander hout gesneden,’ licht Geluk toe. ‘Ik geef mijzelf al een schouderklop als ik thuis recycle of een pizza met salami oversla, terwijl voor iemand als Sem ‘duurzame keuzes’ niet eens een kwestie van ‘keuze’ is, maar een vanzelfsprekendheid. Vóór mijn ontmoetingen met klimaatactivisten had ik het idee dat ik te weinig deed aan het klimaat. Dat riep onmiddellijk een gevoel van schuld op. Of ik sloot juist bewust mijn ogen voor klimaatproblematiek. Mijn beeld was nogal zwartwit: of je staat op de Haagse A12 te demonstreren of je doet helemaal niks. Nu denk ik genuanceerder, alle kleine bewuste keuzes die je maakt zijn al prima genoeg. Tegelijkertijd leerde het programma mij ook basale, maar confronterende feiten. Zoals over Wijk aan Zee, waar Anne familieleden vroegtijdig aan kanker verloor. Mensen gaan daar niet hardlopen als de windrichting verkeerd staat. Niet alleen omdat de lucht dan naar rotte eieren stinkt, maar omdat die zo ruikt omdat er daadwerkelijk gifstoffen in zitten.’
Parallel aan de documentaire loopt de online serie Voorvechters. Daarin ontmoet Geluk onder anderen de twaalfjarige Autumn, die voor de derde keer op de A12 in Den Haag gaat protesteren. En de 31-jarige Aaron, die zich hard maakt voor de strijd tegen diepzeemijnbouw, samen met een heavymetalband.