Manifesto opent met donkere wolken tegen een blauwe lucht en het geluid van een iPhone-wekker. ‘Tien over zeven, tijd om op te staan,’ zegt een blond meisje vanuit haar bed tegen de camera. ‘Ik moet me klaarmaken voor school, maar ik heb geen zin.’ ‘Ik denk dat ik een chocolaatje bij mijn thee ga nemen,’ zegt een ander meisje, terwijl ze haar ontbijt maakt. ‘Shit, ik ben in het kattenvoer gestapt,’ zegt weer een ander, lachend. ‘Een gewone start van de dag voor mij.’
Regisseur Angie Vinchito (een pseudoniem) verzamelde tientallen video’s die Russische kinderen op sociale media plaatsten. In de eerste paar minuten van Manifesto lijken de vlogs of livestreams die daaruit zijn voortgekomen een alledaags leven in beeld te brengen: dit is hoe je je tanden moet poetsen, dit is mijn ontbijt van vanochtend.
Maar al gauw slaat de sfeer om. Het leven van alledag blijkt in Poetins Rusland niet zo alledaags te zijn. Vinchito’s montage ontvouwt zich binnen enkele minuten tot een collage van beelden die met recht een trigger warning verdienen. Op school worden de kinderen verbaal en zelfs fysiek mishandeld door hun leraren. ‘Als vrouw heb je seks met je man wanneer hij daarom vraagt,’ predikt een van hen voor de klas. Een jonge studente wordt in een kast aangerand door een oudere man. Tjetjeense tieners maken excuses voor hun protest tegen leider Ramzan Kadyrov. ‘Niet geschikt voor jonge kijkers’ luidt Manifesto’s titelscherm. Maar wel gemaakt door jonge filmers.
Of de kinderen, die in de meeste gevallen zowel voor als achter de camera staan, weten dat hun video’s onderdeel zijn geworden van een documentair manifest, is onduidelijk. Dat, tezamen met de gruwelijke beelden zelf, maakt de film een ongemakkelijke zit. En dat was vermoedelijk precies de bedoeling. Manifesto won in 2022 de IDFA Envison Award.