Lowell High School is met een slagingspercentage van 99 procent de meest vooraanstaande middelbare school van San Francisco. De leerlingen werken er hard, want alleen de allerbesten maken kans op een felbegeerd plekje op een Ivy League-universiteit. ‘Er komt druk van je klasgenoten én van het thuisfront,’ zegt aspirant-hersenchirurg Alvan Cai in de documentaire Try Harder!. ‘Het is als een oorlog aan meerdere linies.’
Dat het Amerikaanse schoolsysteem een ‘onoverkomelijke prestatiedruk’ cultiveert, mag bekend zijn. Maar voor de scholieren van Lowell komt daar nog een extra hindernis bij. Als scheikundedocent Scott Dickerman zijn leerlingen een presentatie geeft over verwachtingsmanagement, resumeert hij: ‘Aan mij de taak om de kinderen te vertellen: laat Stanford links liggen; je komt er toch niet in.’ Waarom? ‘You’re Asian!’ staat met koeienletters op Dickermans powerpoint-slide. De klas lacht hartelijk. Dit is geen nieuws voor ze.
Het merendeel van de scholieren aan Lowell High is van Aziatische komaf. En omdat Aziatisch-Amerikaanse studenten oververtegenwoordigd zijn op topuniversiteiten als Stanford, Brown en Harvard, maken de leerlingen van Lowell nóg minder kans om toegelaten te worden. Affirmative action noemen ze dat in de VS: positieve discriminatie om ook andere etniciteiten een kans te geven. ‘Of dat etnische profilering is, durf ik niet te zeggen,’ zegt Lowell-docent Richard Shapiro in de documentaire. ‘Maar ik weet wel dat het hier gaat om Aziatische kinderen die keihard hun best doen en daarvoor worden afgestraft.’
Try Harder! is het coming-of-age-verhaal van vijf ongekend streberige, maar bovenal zeer innemende seniors die zich een weg banen door het Amerikaanse onderwijssysteem. Gelukkig gaat het er in Nederland een stuk minder competitief aan toe, maar laat deze documentaire toch een waarschuwing zijn: ‘Je moet succesvol zijn op school en op de universiteit, en je moet een goede baan vinden,’ zegt leerling Ian Wang. ‘Maar volgens mij vergeten we dan iets heel belangrijks. En dat is geluk.’