In de knap gefilmde documentaire Rojek vertellen gevangen IS-strijders over hun onverminderde verlangen naar een eigen kalifaat.

De documentaire Rojek van de Koerdisch-Canadese regisseur Zaynê Akyol (Turkije, 1987) roept in krap twee uur veel emoties op, waardoor het geen makkelijke zit is. Tegelijk is de film prachtig gemaakt; tussen de interviews met gevangengenomen strijders van Islamitische Staat door, die ze een voor een van akelig dichtbij heeft gefilmd, zien we licht absurdistische beelden van een Noord-Syrische regio. Soms zijn het slowmotionbeelden gemaakt met een drone, die ’s nachts over een gebombardeerde Koerdische stad zweeft waar op een plek wordt gefeest, op andere momenten shots van een vluchtelingenkamp boordevol spelende kinderen. Scènes die zijn voorzien van minimalistische muziek en je laten stilstaan bij de verwoestende kracht van is, maar ook de veerkracht van de mens.

Maar waar Rojek vooral om draait, zijn de is-leden in een zwaar beveiligd gevangenenkamp. Mannen en vrouwen die, op een enkele uitzondering na, geen enkel berouw tonen. Die met weemoed terugblikken op de machtigste periode van is, dat tussen 2013 en 2017 delen van Noord-Syrië en Noord-Irak had veroverd, totdat Koerdische strijders terugvochten en de regio heroverden.

Akyol wisselt de gevangenisscènes ook af met beelden van die Koerdische strijders, met name de vrouwelijke tak van de door Koerden geleide sdf (Syrian Democratic Forces). We zien deze vrouwen, die als militairen een gelijkwaardige positie genieten, onder meer tanks bedienen en onbevreesd vrachtwagens langs de weg controleren op smokkelwaar.

Ondertussen barsten is-terroristen in de cel in huilen uit wanneer ze over hun familie praten, of zingen ze een liedje dat ze sinds jongs af aan troost biedt. We kijken overduidelijk naar beschadigde mensen, die ook vertellen over hoe ze in Europa werden gerekruteerd. Maar doordat ze hun voormalige kalifaat nog altijd als lotsbestemming zien, amper iets kwijt willen over de vele slachtoffers (waaronder de genocide op de etnisch-religieuze Jezidi-bevolking uit Noord-Irak), laat staan spijt betuigen, laat deze knap gefilmde documentaire je aan het einde vooral ontgoocheld achter.

Rojek

vrijdag 19 april

NPO 2 Extra 20.30-22.35

de nieuwste documentairetips in je mailbox?