De positieve instelling van de minderjarige Afghaanse vluchteling SK wordt ook nadat hij in Europa is aangekomen flink op de proef gesteld.

In 2021 gingen het Gouden Kalf én de Prix Europa voor beste documentaire geheel terecht naar Shadow Game van Eefje Blankevoort en Els van Driel. In deze aangrijpende multimediale productie, bestaande uit onder meer een lange documentaire, fotoserie en een game, volgen de filmmakers minderjarige vluchtelingen die proberen Europa binnen te komen. De jongens leggen het traject zelf vast met hun mobieltjes, zo beleven we hun reis mee vanuit hun eigen perspectief. Die reis is vaak eenzaam, frustrerend en levensgevaarlijk, en om daarmee om te kunnen gaan behandelen de jongens het als een computergame. Er is de truck game, de train game, de river game en elke grensovergang is weer een nieuw level dat bereikt kan worden.

Een van de hoofdpersonen van Shadow Game is Sajid Khan Nasiri, oftewel SK. Hij vertrok op zijn veertiende uit Afghanistan omdat hij zijn leven niet zeker was. De nieuwe documentaire The Mind Game gaat helemaal over hem, hij is zelfs coregisseur. De eerste helft van de film volgt zijn reis, helemaal alleen vanuit zijn thuisland naar het onbekende Europa. Als een volleerd vlogger laat hij zijn leven onderweg zien. Hij slaapt onder bruggen, loopt door de kou zijn voeten kapot, heeft soms dagen niets te eten en slaapt maar een paar uur per nacht. Af en toe verblijft hij een tijdje in een vluchtelingenopvang, of in een tentenkamp in de buurt van een grens. Hij is afhankelijk van mensensmokkelaars om verder te komen. Hij wordt geslagen door de politie terwijl hij de grens over probeert te komen. Allemaal terwijl hij – we zeggen met nog maar even – nog steeds maar een kind is. Ondertussen houdt hij via WhatsApp contact met Blankevoort en Van Driel, die zich steeds meer zorgen maken. Maar SK blijft optimistisch. ‘Don’t worry about me 😊’, schrijft hij dan. ‘One day I will make it’.

En inderdaad: na een tocht van twee jaar arriveert hij eindelijk in Brussel. Hij is dolblij en opgelucht: zijn nieuwe, veilige leven kan eindelijk beginnen. Maar dan blijkt dat het spel nog helemaal niet uit is. Dan begint namelijk de ‘mind game’, zoals SK het noemt: de slopende asielprocedure. De autoriteiten willen niet geloven dat hij minderjarig is, hij moet maanden wachten op een gesprek en ondertussen kan hij niet naar school.

Zijn vermogen om zich overal met een glimlach en positieve instelling doorheen te slaan, wordt nogmaals danig op de proef gesteld. Net als in Shadow Game zien we in deze documentaire hoe zwaar het leven van een jonge vluchteling is, maar ook SK’s enorme veerkracht en doorzettingsvermogen. Tijdens zijn vlucht was hij vaak een speelbal, maar in deze film heeft hij zelf de regie.

2Doc: The Mind Game

Donderdag 23 november

NPO 2 22.15-23.25

de nieuwste documentairetips in je mailbox?