Documentairemaker Hans Hermans stond er nogal van te kijken. Samen met collega Martin Maat had hij het plan opgevat om een productie te maken over een van de meest omstreden kwesties van dit moment: de Nederlandse asielcrisis. Het duo deed een aanvraag bij de IND om onder meer in het aanmeldcentrum in Ter Apel te mogen filmen – en daar werd zowaar welwillend op gereageerd. Hermans: ‘We gingen ervanuit dat dit heel lastig zou worden, de IND stond altijd bekend als een erg gesloten organisatie. Maar we hadden geluk; ik denk dat ze hebben gedacht: iedereen vindt iets van ons, maar niemand weet precies wat hier gebeurt, dus laten we nu eens transparant zijn. We hebben een jaar lang in Ter Apel mogen filmen en kregen daarbij ongekend veel ruimte. Niet alleen om asielzoekers te spreken en “gehoren” vast te leggen, maar bijvoorbeeld ook om vergaderingen van het managementteam bij te wonen. Er was echt een houding van: we hebben hier niks te verbergen.’
Aan al die openheid ging wel een heel traject vooraf, zegt Hermans. ‘We hebben eerst heel veel gesprekken gevoerd, heldere afspraken gemaakt, aan weerskanten vertrouwen gewekt. En natuurlijk hielp het dat Martin en ik al even meegaan en eerder soortgelijke producties hebben gemaakt.’
De makers hebben duidelijk hun best gedaan het thema zo grondig en genuanceerd mogelijk te presenteren. Niet alleen het wel en wee in Ter Apel komt aan bod, ook worden landen als Syrië en Ethiopië bezocht, waar veel vluchtelingen vandaan komen, en er zijn dramatische taferelen gefilmd aan boord van een schip van Artsen Zonder Grenzen. ‘We willen kijkers geen boodschap opdringen, dat is niet onze stijl. Ik hoop eerder dat de serie laat zien hoe complex het probleem is, hoeveel grijstinten er zijn. En dat het achter alle cijfers en retoriek altijd draait om individuen, om mensen als jij en ik.’