De Algerijnse Imane Khelif deed de afgelopen Olympische Spelen veel stof opwaaien. De bokser zou ‘te hard slaan’ voor een vrouw en ze werd ervan beticht een man te zijn. Khelif, die er uiteindelijk met de gouden medaille vandoor ging, staat symbool voor een discussie die al speelt sinds vrouwen aan grote sportevenementen mee mogen doen. Dat laat journalist Rose Eveleth zien in de overtuigende en doorwrochte Amerikaans/Canadese podcastserie Tested. Eveleth houdt zich al tien jaar met het onderwerp bezig en richt zich de zesdelige serie vooral op atletiek. De wereld-atletiekbond World Athletics houdt er een discutabel en zwalkend beleid op na, dat vele carrières en levens op zijn kop heeft gezet.
De hoofdpersoon in de podcast is de Namibische sprinter Christine Mboma. Zij won als achttienjarige zilver op de 200 meter op de Olympische Spelen in Tokio en werd daarmee een superster in haar thuisland. Kort daarna veranderde World Athletics echter de regels en mocht Mboma alleen nog deelnemen aan grote wedstrijden als ze zich zou laten opereren of medicatie zou gaan gebruiken. Haar natuurlijke testosteronniveau is namelijk hoger dan de bond ‘eerlijk’ vindt om mee te mogen doen bij de vrouwen.
Het verhaal van de jonge atleet en de vraag of ze uit zal komen op de Olympische Spelen in Parijs, is de rode draad in de podcast. Daaromheen beschrijft Eveleth uitgebreid hoe er door de jaren heen naar vrouwelijke atleten met mannelijke kenmerken is gekeken en werpt daarbij allerlei interessante vragen op.
Biologisch gezien is de tweedeling tussen het mannelijk en vrouwelijk geslacht namelijk helemaal niet zo strikt als de sportbonzen graag zouden willen. Of je nu kijkt naar uiterlijke kenmerken, chromosomen of hormonen, er bestaat enorm veel variatie. Bovendien is het inherent aan sport dat de een er meer aanleg voor heeft dan de ander. Toch propageert de bond nog steeds dat vrouwen als Mboma een ‘oneerlijk voordeel’ zouden hebben en dat ‘echte’ vrouwen tegen ze beschermd moeten worden.
Waar Mboma zich neerlegt bij de regels en besluit om hormoonremmende spuiten te nemen, zijn er ook atleten die het beleid van de atletiekbond aanvechten in de rechtbank. Eveleth volgt een aantal van deze dappere vrouwen. Want hoewel ze tegenwoordig niet meer ten overstaande van een groep mannen hun broek hoeven te laten zakken, is de behandeling die zij krijgen minstens zo vernederend. En in een tijd waarin het afwijken van de traditionele vrouwelijke norm zowel gevierd als vurig bestreden wordt, is deze podcast maar al te actueel.