Gerda Blees

Ik zou het zelf nooit van een stapel hebben gepakt, als ik het zou hebben zien liggen, met die tekening op de voorkant van een langharige vrouw met hoorntjes op haar hoofd en hoeven in plaats van voeten. En dat terwijl de titel alleen al zoveel moois belooft. Wie zou er niet over in het vuur verloren dingen willen lezen? Maar dat zeg ik achteraf, nu ik het gelezen heb en de titel in mijn hoofd is samengesmolten met de inhoud van het boek. En met het titelverhaal, het laatste verhaal van de bundel, over vrouwen die zichzelf in brand beginnen te steken als protest tegen mannen die hun vrouw in brand steken.

Sommige vrouwen verliezen hun leven in hun vuur, andere alleen hun mooie uiterlijk. De kracht van het verhaal, en van andere verhalen in de bundel, is dat er niet wordt uitgelegd waarom de personages zulke extreme keuzes maken. Het gaat erom de handelingen en gebeurtenissen zelf te laten zien. Het beeld van hoofdpersoon Silvina, die volgens haar moeder vast 'schitterend' zou verbranden, 'een echte bloem van vuur', staat, vergeef me de woordspeling, op mijn netvlies gebrand. Disclaimer: niet geschikt voor lezers met een gevoelige maag.

In de twaalf verhalen in Veenland schildert Daisy Johnson een zompige, drassige wereld die magische gebeurtenissen voortbrengt: een meisje verandert in een paling, een vrouw maakt voor zichzelf twee kinderen van klei, een man keert, overdekt met modder, terug uit zijn graf om bij zijn geliefde te gaan wonen, maar met ieder woord dat hij uitspreekt, of zelfs maar denkt, maakt hij haar letterlijk ziek. In een ander verhaal neemt een zoon juist langzamerhand de taal en herinneringen van zijn moeder weg, totdat ze niets meer weet en zelfs haar zoon een vreemde man voor haar geworden is.

De klei, de modder en het water die het veenland kenmerken, bepalen op onverklaarde wijze de loop van de dingen, en de personages hebben zich ernaar te schikken. Laconiek vertellend proberen ze het hoofd boven water te houden, terwijl de lezer ze langzaam in het moeras ziet wegzakken. Een prachtig boek over de kracht van een landschap, en van de taal waarmee de bewoners van dat landschap zichzelf overeind proberen te houden.